به گزارش ایکنا؛ ایستگاه‌های تقویمی چون سالروز ولادت ائمه اطهار(ع) در کنار سُرور و شادمانی که با خود برای ملت مسلمان به همراه دارد؛ یادآور بزنگاهی است که طی آن می‌توان با مرور اندیشه‌ها، سبک زیست، بینش، دانش و نگرش اهل بیت(ع) فصلی درخشان را برای الگوسازی اسوه‌های بزرگی برای هر ملتی به ویژه مسلمانان متصور بود.
درست بر همین راستا و نمط است که نویسندگان، پژوهشگران و محققان با محوریت سبک زندگی؛ سلوک؛ زیست معنوی و آموزه‌هایی که هر یک از امامان که از سلاله پیامبر مهربانی‌ها حضرت محمدمصطفی(ص) داشته و ادامه‌دهنده راه او بودند را منقاش قلم گرفته‌اند تا در راستای شناسایی هرچه بیشتر چنین الگوها و اسوه‌هایی در جامعه و میان مخاطبان دستی گرم داشته باشند.
هرچند به دلیل وجوه اسنادی و کارهای عمیق پژوهشی در راستای انتقال صحیح و درست معارف زندگی و سلوک ائمه اطهار(ع)؛ حساسیت‌ها و سختی‌های متعددی در مسیر کار پژوهشگران وجود دارد اما نکته اینجاست که اندیشکده‌ها و ناشرانی که به شکل تخصصی در قامت ارتباط با بدنه حوزه و دانشگاه از وجود پژوهشگران خبره و سرشناس بهره می‌برند در این حوزه و کتاب‌های مرتبط با آن با محوریت نگرش‌های پژوهشی، اسنادی و تاریخی کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشته‌اند.
اما درست در نقطه مقابل در حوزه ادبیات داستانی که پُربسامدترین و پُرمخاطب‌ترین گونه ادبیات میان تمامی جوامع از جمله کشورمان ایران به‌شمار می‌رود، آثار این حوزه به چشم اسفندیاری در گونه تولیدات مکتوب و کتاب‌ها برای گروه‌های سنی مختلف کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال بدل شده است.
حال با توجه به قرار گرفتن در سالروز ولادت حضرت امام هادی(ع)؛ دهمین پیشوای امامت شیعیان در پانزدهمین روز ماه ذی‌الحجه در ادامه و در قالب گزیده‌ای از کتاب‌شناسی‌های معتبر و متقن در گونه‌های ادبیات داستانی و آثار پژوهشی، اسنادی و تاریخی به معرفی کتاب‌هایی در این حوزه می‌پردازیم که در ادامه از خاطرتان می‌گذرد.
روایات اسلامی مبانی نگارش «چهره‌های درخشان سامرا»
کتاب «چهره‌های درخشان سامرا» اثری به قلم علی ربانی‌خلخالی است که توسط انتشارات «مکتب الحسین» منتشر شده است. این کتاب توسط یکی از نویسندگان باتجربه تاریخ اسلام به رشته تحریر درآمده است که پس از آثار متعدد تاریخی، به نگارش زندگینامه ستارگانی پرداخته است که در سامرا زیسته‌اند.
نویسنده ابتدا از زندگینامه امام هادی النقی و امام حسن عسکری علیهم‌االسلام و حضرت مهدی(عج) آغاز کرده و حیات مطهر هر یک از ایشان را طی یک فصل مجزا شرح داده است.
ربانی‌خلخالی در کتاب «چهره‌های درخشان سامرا» ابتدا به معرفی شخصیت والای امام هادی(ع) پرداخته و سپس بر اساس نقل‌های تاریخی و روایات اسلامی به بیان گوشه‌ای از کرامات و شگفتی‌های ایشان پرداخته است. آنگاه قطره‌ای از دریای علمی حضرات را مورد تحقیق قرار داده و به تشریح فعالیت‌های علمی ایشان پرداخته است.
بخش چهارم کتاب به بیان زندگی حضرت نرجس(س) می‌پردازد و با مروری بر تحولات زندگی ایشان، فضایل آن بزرگوار را تبیین می‌کند. درنهایت فصل‌های پایانی کتاب به مسائل تاریخی مربوط به سامرا و حرم امامین عسکریین علیهم‌االسلام پرداخته است.
بیشتر بخوانید:
«تویی به جای همه» و «آفتاب در سجده» سیدالساجدین(ع)
کتابی متقن در تبیین شخصیت حضرت فاطمه(س)
«گفتاری در باب صبر» تا «فریاد فَرمَند زینب(س)»
روایت مدیریت تشیع در «فرهنگ جامع سخنان امام هادی(ع)»
کتاب «فرهنگ جامع سخنان امام هادی(ع)» به قلم صمد جودتی، اثر دیگری است که توسط انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم منتشر شده است.
زمان امام هادی(ع) همچون دیگر امامان معصوم، درگیر مشکلات عمیق اعتقادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بوده است. اما علی‌رغم خفقان گسترده‌ای که در جامعه حاکم بوده است، ایشان با تدابیر ظریف و حکیمانه خود تشیع را مدیریت کردند تا به زمانه ما برسد.
کتاب «موسوعه کلمات الامام الهادی علیه‌السلام» حاصل پژوهش جمعی از محققان حوزه علمیه قم است که از لابلای اوراق منابع تاریخی، تفسیری و حدیثی شیعه و سنی، به جمع‌آوری، مقابله و تدوین مجموعه بیانات نورانی امام هادی(ع) پرداخته‌اند. این اثر، ترجمه آن کتاب است که به همراه متن اصلی روایات ارائه شده است.
کتاب ذیل 4 بخش کلی عقاید، احکام، اخلاق، دعاها تدوین شده است. بیانات آن حضرت در موضوعات مختلفی همچون «علم خداوند به موجودات»؛ «جبر و تفویض»؛ «تفاوت ایمان و اسلام»؛ «معجزات متعدد پیامبر اعظم(ص)»؛ «مباحث گوناگون تفسیری»؛ «معارف امامتی اهل بیت(ع)»؛ «توبه نصوح»؛ «نماز شب»؛ «مال حرام» و بسیاری از موضوعات دیگر در این کتاب نقل شده است.
«صحیفه امام هادی(ع)»؛ ترسیم مسیر عبور از حجاب عبودیت
کتاب «صحیفه امام هادی(ع)» اثری دیگر به قلم جواد قیومی‌اصفهانی است که نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آن را منتشر و روانه پیشخوان کتابفروشی‌ها کرده است.
دعا به مثابه بارزترین تجلی ارتباط عبد و رب، یکی از اساسی‌ترین اسرار خلقت است که عبودیت در آن به ظهور می‌رسد. اگر ائمه معصومین(ع) اهمیت و روش دعا کردن با تمام پیچ و خم‌هایش را به ما نمی‌آموختند، هیچگاه نمی‌توانستیم از این حجاب عبودیت رها شویم.
یکی از بهترین روش‌های دعا کردن، این است که بنگریم چهارده اسوه خلقت چگونه دعا کرده‌اند تا ما هم با تمسک به آنان، بتوانیم از این موهبت برخوردار شویم. هدف اصلی نویسنده از تألیف کتاب «صحیفه امام هادی(ع)» این بوده است که مجموعه دعاهایی که در منابع روایی از حضرت امام هادی(ع) نقل شده است را جمع‌آوری کرده و به صورت منسجم ارائه کند.
مؤلف در این اثر مجموعه ادعیه و تسبیحات آن حضرت را بر اساس منابع و مصادر مختلف گردآوری کرده و ذیل چهار فصل «نیایش‌ها و دعاها (هفت بخش)»؛ «کلمات توحیدی»؛ «گزیده‌ای از بیانات نورانی حضرت در موضوعات مختلف» و «اشعاری که از ایشان نقل شده است» ارائه داده است.
از اندیشه تا شیوه‌های تبلیغی به روایت «شکوه سامرا»
کتاب «شکوه سامرا» به قلم محمدحسن حیدری توسط انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شده است.
درست در زمانی که خلفای عباسی، مشاوران سیاسی و امنیتی آنان گمان می‌کردند با تبعید امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) به سامرا می‌توانند ایشان را زیر نظر گرفته و فعالیت‌هایشان را تحت مدیریت خود درآورند، ایشان توانستند این تبعید را به یک هجرت شکوهمند مبدل سازند.
این اثر حاصل تلاش جمعی از محققان است که ثمره تدبر در ابعاد تاریخی زندگی امامین عسکریین علیهم‌االسلام را در قالب یک مقاله پژوهشی ارائه داده و به صورت این کتاب تدوین و ارائه شده است.
کتاب در 9 فصل تنظیم شده است. «تحلیلی اندیشمندانه بر امام‌شناسی در زیارت جامعه کبیره»؛ «تحلیلی بر رساله امام هادی(ع) درباره جبر و تفویض»؛ «اوضاع سیاسی زمان امام هادی(ع)»؛ «سازمان وکالت در عصر عسکریین(ع)»؛ «تحلیلی بر فرقه‌های عصر عسکریین(ع) و موضعگیری ایشان»؛ «تحلیلی بر جایگاه ویژه حکیمه خاتون(س) در ابعاد امنیتی و سیاسی پایگاه امامت»؛ «نقش امامین عسکریین(ع) در بالندگی علوم اسلامی»؛ «راویان و اصحاب ایشان و نقش آنان در پیشبرد اهداف امامت» و «تحلیلی بر شیوه‌های تبلیغی امام هادی(ع)» اسامی این 9 فصل را به نام خود ثبت کرده‌اند.
دایره‌المعارفی جام به روایت «پیشوایان هدایت؛ امام علی‌النقی(ع)»
کتاب «پیشوایان هدایت؛ امام علی‌النقی(ع)» به قلم نویسنده سرشناس «سیدمنذر حکیم» به رشته تحریر درآمده و توسط مجمع جهانی اهل بیت(ع) منتشر شده است.
این کتاب؛ تحلیل تاریخی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بر زندگانی و زمانه و سیره امام هادی(ع) است که ذیل چهار بخش کلی تدوین شده است.
ابتدا خلاصه‌ای چند صفحه‌ای از تاریخ زندگی امام هادی(ع) و مهمترین فراز و فرودهای تاریخی زندگی ایشان ارائه می‌شود.
پس از آن، مخاطب در سه سطح مختلف که از اجمال به تفصیل می‌رود، فهم عمیق‌تری از زندگی و سیره ایشان و شرایط تاریخی آن مقطع پیدا می‌کند. پرداختن به برخی مباحث کلامی یا فقهی و حدیثی متناسب نیز از نظر نویسنده دور نمانده است.
در واقع مطالب کتاب به گونه‌ای نوشته شده است که در عین پردازش حکمت شگفت‌آور امام معصوم، برای مخاطب غیر شیعه نیز قابل استفاده باشد. علاوه بر آن، نویسنده در این کتاب سعی کرده زندگی امام هادی(ع) را به گونه‌ای عقلانی روایت کند تا مخاطبان دانشگاهی که در معرض نظریات جدید علوم انسانی هستند نیز در مواجهه با آن دچار تعارض و ابهام نشوند.
بیشتر بخوانید:
شعشعه «آفتاب دانش» در «آفاق اندیشه»
«هفتمین فصل شکفتن» در «زندانی بی‌حصار»
حضرت جوادالائمه(ع)؛ «بخشنده غریب» با «آسمانی‌ترین مهربانی»
روایتی از حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
علی رفیعی دیگر نویسنده‌ای است که درباره امام هادی(ع) اثری به نام «زندگانی حضرت امام علی‌النقی(ع)» را قلمی و توسط انتشارات فیض به چاپ رسانده است.
در حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اهل بیت پیامبر اکرم(ص)، نکته‌ها و درس‌های بسیار زیادی نهفته است که با مطالعه تاریخ معصومین(ع) دستیابی به این مهم ممکن خواهد بود.
دهمین اختر تابناک امامت و ولایت حضرت امام علی‌النقی هادی(ع) در زمان زندگانی خودشان حوادث و اتفاقاتی را سپری کردند که برای پیروانشان بسیار مهم و قابل تامل است. کتاب حاضر با عنوان زندگانی حضرت امام علی‌النقی(ع) تألیف علی رفیعی در راستای تحلیل و ارزیابی سلوک فردی، اجتماعی و سیاسی حضرت نکات ارزشمندی را مرقوم کرده است.
مولف در این اثر با استفاده از منابع دست اول تاریخی مطالبی از قبیل؛ ویژگی‌های فردی، شخصیت معنوی و الهی حضرت، تحلیل شرایط سیاسی-اجتماعی عصر امام، بروز آشوب‌ها و فتنه‌ها در قلمرو اسلامی، رفتار حضرت با دستگاه خلافت و بسیاری دیگر از بحث‌های مهم را مورد تحلیل و ارزیابی قرار داده است.
سیره امام هادی(ع) با حاکمان قصر و قاضیان عصر
کتاب «سیره امام هادی(ع) با حاکمان قصر و قاضیان عصر» به قلم «کامل سلیمان» نوشته و توسط انتشارات یاس بهشت منتشر شده است.
امام دهم شیعیان حضرت علی‌النقی هادی(ع) در سنین کم و در دوران کودکی زعامت مسلمین را به عهده گرفتند. زندگی پر فراز و نشیب امام در دوران امامت ایشان بسیار قابل توجه است. کتاب حاضر با عنوان «سیره امام هادی(ع) با حاکمان قصر و قاضیان عصر» تألیف «کامل سلیمان» به ارزیابی و تحلیل زندگی حضرت در بعد فردی و به خصوص در بعد سیاسی حضرت نگارش شده است. مولف در این اثر به بررسی اتفاقات پیش آمده در زمان امامت حضرت هادی(ع) پرداخته است.
مجلس‌هایی که در دوران کودکی حضرت توسط فقها و علمای عصر برگزار شده بود و امام با علم وعمل خودشان مردم را آگاه کرده بودند، دلایل دستگیری امام و انتقال ایشان از مدینه به دربار خلفای جور، بیان اندیشه‌های امام در موضوعات مختلف، معرفی اصحاب و یاران حضرت بخش‌هایی از کتاب حاضر است که به آنها پرداخته شده است.
هدایت مسلمانان با مشعل امام هادی(ع)
کتاب «مشعل هدایت در مکتب امام علی‌النقی(ع)» اثری از علی قائمی؛ دیگر کتابی است که توسط نشر جمهوری به زیور طبع آراسته شده است.
برای درک درست و فهم بیشتر از زندگی حضرات معصومین(ع) لازم است که نگاه تحلیلی و دقیقی نسبت به زندگی حضرات داشته باشیم. کتاب پیشرو با عنوان «مشعل هدایت در مکتب امام علی النقی(ع)» تألیف علی قائمی در راستای بررسی زندگانی حضرت در سیره فردی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی حضرت نگاشته شده است.
در این اثر مولف مطالب را در فصول مختلف و با عناوینی از قبیل؛ خاندان و تبار؛ ولادت و مراسم؛ دوران زندگی؛ زندگی امام و معاصران او؛ خوی و کرامت امام؛ گروه‌ها و شرایط اجتماعی؛ خدمات دینی امام؛ قیام‌ها و نهضت‌ها؛ صحابه، شاگردان، سخنان و آثار امام، تدوین کرده است.
بیشتر بخوانید:
انس و خوانش «صحیفه حضرت هادی(ع)» در «زیر نور چراغ»
مگر این شانه‌ها چقدر تحمل دارند؟
نگاهی متفاوت و مبتنی بر ذوق عالمانه در رمان امام هادی(ع)
رمان «هادی: درباره زندگی و زمانه امام هادی(ع)» از معدود آثار حوزه ادبیات داستانی با محوریت دهمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت است که توسط انتشارات «کتابستان» به قلم محمدرضا هوری منتشر شده است.
نویسنده کتاب، دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام با نبوغی ویژه، در اولین کتاب خود، دوران اجباری حضور امام هادی(ع) در سامرا را به رشته تحریر در آورده است.
نویسنده در کتاب رمان هادی با تقسیم کتاب به سه بخش در کمین دشمن، ایقاظ و بر سر دوراهی، یک رابطه خوب برقرار کرده است و در ادامه با کمک گرفتن از ساختار‌های دوگانه در کتاب، به ارزش آن افزوده است. این دوگانه‌ها که به نوعی برگ برنده کتاب دینی رمان هادی هستند، عبارتند از پدر و پسر، متوکل و منتصر، ساخت مسجد عباسی و تخریب بقعه سیدالشهداء، عشق به رباب و عشق افلاطونی و...
کتاب رمان هادی، روایتگر 15 سال حضور اجباری امام هادی(ع) در شهر سامرا به هنگام خلافت متوکل است.
شخصیت اصلی داستان، «منتصر» است. او که ولیعهد نیز محسوب می‌شود، از میان برداشتن امام هادی(ع) را افتخار خود می‌داند و با سرگرم شدن به این امر، دشمن واقعی خود را فراموش می‌کند.
او همچنین از مخالفان سرسخت علویان نیز به شمار می‌رود. از طرفی نیز در جهت اثبات لیاقت خود برای جانشینی و خلافت، با بزرگان عباسیان در کشمکشی بی‌ثبات قرار دارد. اما در اوج این اتفاقات و درگیری‌ها، علاقه و کشش او به کنیز خلیفه، ماجراها را جور دیگری به پیش می‌برد.
روایت، تدوین و نگارش از امین خرمی
انتهای پیام
نظر شما