در دنیای امروز سلامت و امنیتغذایی یک کشور مستقیماً به تولیدات بخش کشاورزی آن وابسته است و هرگونه اختلال و بروز مشکل در روند تولیدات این بخش میتواند به طور مستقیم امنیت غذایی یک کشور را تهدید کند. حساسیتهای اخیر کشورهای توسعهیافته در مورد مصرف محصولات کشاورزی و موادغذایی سالم و ارگانیک حاکی از توجه زیاد سیاستگذاران و مصرفکنندگان آنها به بحث تولیدات سالم در بخش کشاورزی است.
امروزه در تمام دنیا بخش کشاورزی و جایگاه آن در میان دیگر صنایع بسیار با اهمیت بوده و به عنوان موتور محرک رشد و توسعه اقتصادی به شمار میآید. این صنعت و زیرمجموعههای آن را باید رکنهای اساسی اقتصاد پایدار در نظر داشت و ایران به خاطر موقعیت جغرافیایی و تنوع آبوهواییاش که میتواند انواع محصولات کشاورزی را در دل پرورش دهد، همیشه مورد توجه کارشناسان قرار داشته است.
وجود نیروی کار در روستاها و فارغالتحصیلان رشتههای کشاورزی از دیگر امتیازات ایران به شمار میآید که بتواند حرف اول را در کشاورزی دنیا و تولید انواع محصولات بزند.
یکی دیگر از علل اهمیت بخش کشاورزی را باید به کم ریسکبودن آن نسبت به دیگر بخشهای اقتصاد دانست.
با گذری به وضعیت کشاورزی کشورها در دنیا مشخص میشود که در حال حاضر در میان تمام کشورها، ایران شانزدهمین کشور از نظر سطح زیرکشت است، اما با این حجم از زمینهای زراغی و باغات، هنوز در لیست ۲۰ کشور اول صادرکننده محصولات کشاورزی قرار ندارد. این درحالی است که مالزی سیوپنجمین کشور از نظر سطح زیرکشت است، توانسته با برنامهریزی صحیح در این صنعت و سرمایهگذاریهای واقع بینانه رتبه هفدهم صادرات را به خود اختصاص بدهد.
علت اصلی این اتفاق را باید در جایی جستوجو کرد که هنوز «تفکرات» صنعتی نشده و مدیران و برنامهریزان عرصه کشاورزی نتوانستهاند به چشم یک صنعت پایدار و استراتژیک به به این موضوع نگاه کنند. بر همین اساس از دانشکدههای کشاورزی گرفته تا زمینهای زراعی و نحوه کاشت و داشت و برداشت محصولات با همان شیوههای سنتی پیش میرود.
برای یافتن قاصله بین کشاورزی سنتی و صنعتی، کافی است وضعیت کشور هلند را مورد بررسی قرار دهیم. این کشور که حدود ۴۰ بار کوچکتر از ایران و معادل وسعت دو استان شمالی یعنی گیلان و مازندران است، با گسترش صنعت کشاورزی خود، سالانه بیش از ۹۰ میلیارد یورو صادرات دارد که رقمی بسیار بیشتر از صادرات نفتی ایران و بعضی کشورهای حاشیه خلیجفارس است. در تأثیر تکنولوژیهای نوین در بالا بردن بهرهوری و افزایش تولیدات کشاورزی همین بس که بدانیم با آنکه مساحت هلند نسبت به امریکا ۳درصد است، اما دومین صادرکننده محصولات کشاورزی در جهان محسوب میشود. هلند رتبه صدوهجدهمین را در سطح زیرکشت داراست، اما در بخش توسعه کشاورزی به لطف فناوریهایش جزو پیشگامان این عرصه مطرح شده است.
بیش از ۵۰ درصد محصولات کشت شده در این کشور اروپایی به صورت گلخانهای پرورش مییابند. این بدین معنی است که کشاورزان هلندی کنترل قابل توجهی روی منابع مصرفی از جمله آب دارند. آنها توانستهاند مصرف آب را برای محصولات کلیدی، همچون گوجهفرنگی و سیبزمینی تا ۹۰ درصد کاهش دهند. البته این کاهش را مدیون استفاده از سیستمهای آبیاری مدرن هستند که به طور هوشمند و از سوی رایانهها کنترل میشوند.
با این تفاسیر، هم اکنون فناوریهای کشاورزی ایران به نیم قرن قبلتر بازمیگردد در کمال تأسف در میان تمام ادعاها، قول و وعدهها، تغییری در ماشینآلات و تجهیزات و فناوریها صورت نگرفته است و از طرفی الگوهای مصرف نیز مثل گذشته است. بخش عظیمی از محصولات کشاورزی در مسیر تولید تا بازار هدر میرود و ضایعات کشاورزی در ایران بیش از حد نرمال جهانی است. طبق آمارهای منتشر شده، ضایعات کشاورزی در ایران برابر غذای ۱۵ میلیون نفر است که متأسفانه تبدیل به پسماند میشود.
باتوجه به گرانشدن موادغذایی در بازارهای جهانی و خشکسالی شدیدی که کشور را فراگرفته است. در حال حاضر تمام استانهای بیش از هر زمان دیگر نیازمند فناوریهای جدید و تبدیل کشاورزی سنتی به مدرن در تمام عرصهها مثل ماشینهای کشاورزی، حمل و نقل، بحث فرآوری، صنایعتبدیلی، آبیاریهای نوین، بخش سمومشیمیایی و... هستند تا نه تنها نیازهای داخلی را رفع کنند، بلکه بتواند تولید اضافی را روانه بازارهای صادراتی کنند.
محمدرضا هادیلو
رسیدن به کشاورزی صنعتی با تفکرات سنتی امکانپذیر نیست
روزنامه جوان
در دنیای امروز سلامت و امنیتغذایی یک کشور مستقیماً به تولیدات بخش کشاورزی آن وابسته است و هرگونه اختلال و بروز مشکل در روند تولیدات این بخش میتواند به طور مستقیم امنیت غذایی یک کشور را تهدید کند. حساسیتهای اخیر کشورهای توسعهیافته در مورد مصرف محصولات کشاورزی و موادغذایی سالم و ارگانیک حاکی از توجه زیاد سیاستگذاران و مصرفکنندگان آنها به بحث تولیدات سالم در بخش کشاورزی است.
صاحبخبر -
∎
نظر شما