همواره این سوال وجود دارد که قرآن چه کاربردی در زندگی روزمره ما دارد، اکنون که در برهه حساس انتخابات ریاست جمهوری قرار داریم، می‌توانیم با استفاده از رهنمودهای قرآن و روایات اهل بیت(ع)، مسیر درست مشی سیاسی در این ایام را بیاموزیم.

توصیه‌های قرآن می‌تواند در زمینه‌های مختلف از جمله شرایط داوطلبان مسئولیت ریاست جمهوری، اخلاق رقابت، معیار انتخاب اصلح و ضرورت مشارکت در این امر سیاسی راهگشا باشد. به همین سبب با حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالهادی مسعودی؛ رئیس دانشگاه قرآن و حدیث گفت‌وگو کردیم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانیم؛

بر اساس آموزه‌های قرآن و روایات، برای رعایت اخلاق رقابت در ایام انتخابات چه توصیه‌هایی وجود دارد؟

بر اساس اسلام و آموزه‌های دینی اساسا هدف پای گذاردن به رقابت انتخاباتی باید خود نباشد بلکه دیگران باشند. به عبارت دیگر اگر کسی قصدش خدمت به کشور، خدمت به وطن، خدمت به دین، خدمت به افراد واقع در این کشور باشد قاعدتا از همان ابتدا باید متوجه باشد چه آداب و اخلاقی را مد نظر قرار دهد. پس اولین کار این است که قصدش خدمت و خلوص در راه خدا باشد. بعد خیلی چیزها به این مسئله مترتب می‌شود مثلا اگر می‌خواهیم به این هدف مقدس برسیم باید از چیزهای نامقدس استفاده نکنیم. 

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید نمی‌شود از راه باطل به حق رسید، نمی‌شود از بیراهه به مقصود رسید. مثلا اگر در جایی غیبت، افشاگری، آبروریزی و انگشت گذاشتن روی نقاط ضعف یک فرد ما را به هدف می‌رساند این هدف، هدف واقعی نیست. این کارها شاید تعداد رای را بیشتر کند ولی من به مقصود اصلی‌ام که دنبال خدمت بودن است نائل نمی‌شوم. اگر در جایی کوچک کردن و تحقیر دیگران مرا بزرگ می‌کند این کار صحیحی نیست، اگر غرور و تکبر مرا بالا می‌آورد این کار صحیحی نیست، اگر در جایی دروغ می‌گویم باید بدانم این دروغ به جای اینکه مرا بزرگ کند کوچکم می‌کند. پس من باید همه امور اخلاقی را در تک‌تک روابط اجتماعی رعایت کنم. 

ما فقط جاهایی اجازه داریم افشاگری کنیم که یک ضرر بزرگی متوجه کشور است یا یک خیانت بزرگ پنهانی دارد صورت می‌گیرد وگرنه اگر یک نامزد انتخابات در گوشه‌ای یک نافرمانی، یک معصیت پنهانی کرده و من آن را درشت‌نمایی کنم، این کار صحیح نیست. اساسا کلیه امور اخلاقی که انسان در امور معاشرتی خودش رعایت می‌کند را باید در انتخابات هم داشته باشد و رعایت کند.

در خصوص توصیه‌های دین اسلام در پرهیز از قدرت‌طلبی یا اصرار بر کسب پست و مقام توضیح بفرمایید.

دو نفر خدمت پیامبر(ص) رسیدند و عرض کردند فلان مسئولیت را به ما بدهید. حضرت فرمودند من به کسی که خودش برای تصدی مسئولیتی جلو می‌آید، کار نمی‌دهم. فقط یک‌جا استثنا هست و آن جایی است که واقعا انسان احساس کند دیگری نیست یا نمی‌تواند کار انجام دهد مثل حضرت یوسف که به عزیز مصر گفت من برای مسئولیت نجات مصر توانا هستم. بعد ایشان دو صفت برای خودش برمی‌شمارد؛ «حفیظ علیم».

اگر کسی می‌خواهد امانتدار و نگاهدار این کشور در پست ریاست جمهوری باشد ابتدا باید خودش را تادیب کرده باشد، خودش را کنترل کرده باشد، خودش را بتواند مدیریت کند. اگر کسی می‌خواهد مردم را راهبری کند ابتدا باید نیروی درونی خودش، احساسات خودش، گرایشات خودش، تمایلات خودش را توانسته باشد تحت کنترل دربیاورد و یکی از چیزهایی که انسان باید کنترل کند حس جاه‌طلبی، حس خودبرتربینی، حس قدرت طلبی است که باید از همین ابتدا مراقب باشد. 

من یادم نمی‌رود امام خمینی(ره) در توصیف رئیس جمهور شهید، محمدعلی رجایی فرمود ایشان قبل از ریاست جمهوری و بعد از ریاست جمهوری حالش تفاوتی نکرد. خدای نکرده اگر پشت این میز برویم نباید تواضعمان، خاکساری‌مان، دوری‌مان از دنیا تغییر کند. این میز باید میز خدمت باشد، نه میز مدیریت. اگر به این میز به عنوان میز خدمت نگاه کردیم از جاه‌طلبی پرهیز می‌کنیم و شکوه و جلالی برای خودمان قائل نمی‌شویم.

اگر بخواهید بر اساس قرآن و روایات یک معیار برای کاندیدای اصلح ذکر کنید آن معیار چیست تا مردم بر اساس آن تصمیم بگیرند به چه کسی رای بدهند؟

به نظرم همان معیاری که حضرت یوسف در قرآن می‌آورد یعنی «حَفِیظٌ عَلِیمٌ». قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ یَأمُرُکُم أَن تُؤَدُّوا الأَماناتِ إِلی أَهلِها» یعنی خدا فرمان می‌دهد که امانت را به صاحبش برگردانید. این ریاست جمهوری یک امانت بزرگ الهی است و باید آن را به کسی بسپاریم که بتواند از عهده این امانت بربیاید و بتواند نگاهدار این ملت، نگاهدار ارزش‌های این ملت، نگاهدار ثروت این ملت، نگاهدار اعتماد و سرمایه اجتماعی این ملت باشد. چنین کسی باید حتما سابقه‌های مدیریتی داشته باشد، باید حتما سابقه درخشانی از همراهی با انقلاب داشته باشد، باید اطاعت از رهبری داشته باشد و حتما در کارنامه خودش چند جا موفقیت اجرایی‌اش را نشان داده باشد. رئیس جمهور مدیر اجریی کشور است، رئیس قوه مقننه نیست، رئیس قوه قضائیه نیست. بنابراین باید مدیریت اجرایی توانمندی در حد کشوری از خودش نشان داده باشد.