به گزارش ایکنا حجت‌الاسلام و المسلمین رسول علی‌زمانی؛ عضو هسته علمی مؤسسه احیاء، 29 خردادماه در نشست علمی «بررسی نقش مردم در تحقق حکومت اسلامی از غدیر تا انقلاب اسلامی» با اشاره به آیه اکمال «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا» یعنی آیه سوم سوره مبارکه مائده، گفت: در این آیه شریفه بیان شده است که امروز دین خودم را تکمیل و نعمت خودم را بر شما تمام کردم و اسلام را برای شما پسندیدم؛ این آیه از جمله آیاتی است که شان نزول آن را بحث غدیر می‌دانند.
وی افزود: بعد از ابلاغ امامت امیرالمؤمنین(ع) توسط پیامبر(ص) نعمان بن حارث فهری با حالت اعتراض نزد پیامبر(ص) آمد که شما ما را به رسالت خود و توحید دعوت کردی ما پذیرفتیم و فرمودید حج و جهاد انجام دهید و روزه بگیرید و زکات بدهید ما راضی شدیم ولی الان یک فرد جوانی را ولی و سرپرست ما قرار داده‌اید، سؤالی دارم آیا این کاری که شما کردید از ناحیه خداوند است یا از ناحیه خودت؛ حضرت فرمودند خداوند به من دستور داده است که ایشان را به عنوان وصی و ولی و جانشین انتخاب کنم؛ نعمان بن حارث وقتی این جمله را شنید با حالت انکاری گفت خدایا اگر این حکم از جانب توست سنگی از آسمان بر سر من بخورد و من بمیرم و همان موقع سنگی بر سر او فرود آمد و گرفتار عذاب الهی شد.
وی افزود: آیات دیگری که به دنبال این ماجرا در روز غدیر نازل شد آیات ابتدایی سوره مبارکه معارج بود که شان نزول آن همین ماجرای نعمان بن حارث است و این آیات دال بر این است که ولایت و امامت امیرالمؤمنین(ع) از ناحیه خداوند است.
علی‌زمانی تصریح کرد: در روز غدیر شخصیتی الهی مانند امیرالمؤمنین(ع) برای جانشینی رسول‌الله(ص) نصب شد و خداوند تکلیف مردم بعد از پیامبر(ص) را با امامت ایشان روشن کردند یعنی حاکم، ولی و سرپرست مردم در امور دین و دنیا به دست حضرت علی(ع) شد. سؤالی اینجا مطرح است که نقش مردم در حکومت آن حضرت چیست و آیا اساسا مردم نقشی در حکومت امام معصوم و نظام اسلامی دارند که جواب این است که مردم نقشی در مشروعیت‌بخشی به ائمه(ع) و انتخاب امام ندارند و انتخاب امام تماما به دست خداوند است ولی مردم در تحقق‌بخشی و زمنیه‌سازی اعمال ولایت ائمه(ع) نقش اساسی دارند.
استاد حوزه علمیه بیان کرد: اگر مردم پای کار ولایت نباشند ولایت ائمه(ع) تحقق خارجی پیدا نمی‌کند لذا به همین دلیل می‌بینیم که بعد از وفات پیامبر(ص) سقیفه تشکیل و با ترفند و شگردهای گوناگون مسیر کار عوض شد؛ اگر مردم بصیرت داشتند و به نفع امیرالمؤمنین(ع) به صحنه می‌آمدند حتما بالافاصه بعد از پیامبر(ص) حکومت اسلامی مبتنی بر غدیر تحقق یافته و حکومت پیامبر(ص) تداوم می‌یافت لذا ولایت الهی خیلی حائز اهمیت است.
وی ادامه داد: علی(ع) از سال 11 تا 35 با آن علم لدنی و مقام عصمت خانه‌نشین شدند زیرا مردم پای کار غدیر و امامت نیاستادند و این حضور مردم بود که سبب شد تا ایشان بعد از این مدت طولانی خلافت را بر عهده گرفتند؛ ایشان قبل از خلافت ظاهری و بعد از آن امام بوده و هستند ولی اگر مردم پای کار نبودند حکومت ایشان برای همان 4 سال و چند ماه هم محقق نمی‌شد.
علت پذیرش خلافت از سوی امیرالمؤمنین(ع)
علی‌زمانی اظهار کرد: در فرازی از خطبه شقشقیه حضرت فرمودند: لَولا حُضُورُ الحاضِرِ، و قِيامُ الحُجَّةِ بِوُجودِ الناصِرِ، و ما أخَذَ اللّه عَلَى العُلَماءِ أن لا يُقارُّوا على كِظَّةِ ظالِمٍ، و لا سَغَبِ مَظلومٍ، لأَلقَيتُ حَبلَها على غاربِهِا؛ اگر حضور فراوان بیعت‌کنندگان نبود و یاران حجت را بر من تمام نمی‌کردند و اگر خداوند از علما عهد و پیمان نگرفته بود که در برابر شکم‌بارگی ثروتمندان و گرسنگی مظلومان سکوت نکنم افسار شتر خلافت را بر کوهان آن می‌انداختم و رها می‌کردم.
عضو هسته علمی مؤسسه احیاء اضافه کرد: اگر می‌بینیم امام مجتبی(ع) شش یا هشت ماه توانستند خلافت کنند و ولایت خود را اعمال کنند به این دلیل بود که مردم بیش از این همراهی نکردند و معاویه با ترفندهای خود و سوء استفاده از بی‌بصیرتی مردم از این فضا استفاده کرد همچنین در مورد سایر ائمه(ع) هم این وضعیت وجود دارد و هیچ یک از ائمه(ع) نتوانستند حکومت تشکیل دهند.
وی ادامه داد: از دوره غیبت کبری تا انقلاب اسلامی هم هیچ حکومت اسلامی تشکیل نشده است و اگر فقیهی در گوشه و کناری قدرت اعمال ولایت داشت این کار را می‌کرد کما اینکه مرحوم آیت‌الله شفتی در اصفهان چنین کاری انجام داد. ایشان مستقل از حکومت وقت امور قضایی را سرپرستی و به نحوی اعمال ولایت می‌کرد که علاقه‌مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به کتاب «مرجعیت و سیاست» اثر آقای علی‌نقی ذبیح‌زاده مراجعه کنند.
مراتبی از شئون ولی فقیه
علی‌زمانی با بیان اینکه در مواردی فقها به برخی از حکومت‌ها مشروعیت داده‌اند مانند آن چیزی که در صفویه نسبت به شاه طهماسب و شاه اسماعیل دوم رخ داد یا در مشروطه نظارت فقها مورد توجه قرار گرفته بود، گفت: همه اینها مراتبی از شئون فقیه است و نقش مردم زمینه‌ساز این کار است؛ تا وقتی مردم پای کار نیایند امام معصوم و ولی خدا هم نمی‌تواند حکومت تشکیل دهد.
وی با اشاره به نقش مردم در انقلاب اسلامی اظهار کرد: همانطور که اشاره شد حاکم جامعه اسلامی از منظر شیعه از ناحیه خداوند انتخاب می‌شود برخلاف حکومت‌های سکولار غربی که حکومت را با خواست و اراده مردم گره می‌زنند که در نظریه قرار داد اجتماعی جان ژاک رسو و هابز و .... آن را می‌بینیم یا آن چیزی که اهل سنت به آن معتقد هستند و با شورا و بیعت کار را پیش می‌برند.
استاد حوزه تصریح کرد: حکومت منحصرا حق خداوند است و کسانی که از ناحیه خداوند اذن دارند یعنی انتخاب امام یا به نصب خاص و یا عام است؛ نصب خاص مانند ولایت و امامت ائمه(ع) و نصب عام هم مانند ولایت فقیه که ادله عقلی و نقلی در اثبات آن وجود دارد و از جمله ادله نقلی در این زمینه، روایت معروف و توقیع شریف امام زمان(عج) است که فرمودند: فارجعوا الی روات احادیثنا؛ فقها در حقیقت حجت‌های امام زمان(عج) بر سایر مردم هستند لذا از منظر شیعه حکومتی مشروع است که حاکم آن یا به نصب خاص و یا به نصب عام انتخاب شود.
جایگاه ولایت‌فقیه نصب عام از ناحیه امام زمان(عج)
وی تاکید کرد: بعد از حکومت پیامبر(ص)، امام علی(ع) و امام مجتبی(ع) تا قبل از نظام جمهوری اسلامی زمینه برای حکومت اسلامی فراهم نشد و اگر در انقلاب این زمینه فراهم شد به این دلیل بود که مردم از امام خمینی(ره) حمایت کردند؛ پس مشروعیت حکومت ولایت فقیه از ناحیه خداوند با نصب عام است و مردم هم زمینه‌ساز هستند و اگر نباشند فقیه هم بسط ید ندارد و به همین دلیل تنها امام خمینی(ره) توانست نقش ولایی خود را ایفا کند بنابراین مردم هم در تشکیل حکومت و هم استمرار آن نقش اساسی دارند یعنی ممکن است با حضور مردم حکومت اسلامی تشکیل شود ولی بعدا مردم پای کار نباشند.
علی‌زمانی تصریح کرد: اینجا حکومت اسلامی نخواهد توانست به حیات خود ادامه دهد لذا مردم در زمینه‌سازی و استمرار ولایت الهی نقش دارند؛ اینجا این سؤال مطرح است که انتخابات در چنین نظام ولایی که قرار است کار به دست امام معصوم یا ولی فقیه پیش برود، چه ثمری دارد؟ پاسخ این است که در دوره گذشته، مردم با بیعت، تبعیت و اطاعت خود را از حاکم اسلامی نشان می‌دادند ولی امروزه این روش با انتخابات و راهپیمایی و اجتماعات و ... این بیعت و تبعیت را نشان می‌دهند.
علی‌زمانی تاکید کرد: انتخابات سازوکاری برای اداره کشور است و ولی فقیه هم اداره بخشی از حکومت را از طریق انتخاب مردم به فردی ذی‌صلاح واگذار می‌کند لذا بعد از انتخاب رئیس جمهور مراسم تنفیذ برگزار شده و رئیس جمهور با اذن ولی فقیه در این سمت ایفای نقش می‌کند.
وی افزود: دشمنان هم روی همین مسئله دست گذاشته و تبلیغ سوء می‌کنند تا انتخابات پرشور و خوب برگزار نشود و کمرنگ باشد و دشمنان بتوانند به توطئه‌های خود نقشه عمل بپوشانند.
علی‌زمانی با بیان اینکه در دوره‌هایی هم حضور مردم در صحنه انتخابات کم بود که ناشی از برخی مشکلات مانند مسائل معیشتی و مدیریت‌های بد است، نه اینکه مردم حکومت را قبول ندارند، اظهار کرد: این نوع اعتراض روش مناسبی نیست و باعث تضعیف نظام است بنابراین حضور مردم در انتخابات نقش اساسی دارد لذا حق من و شما و همه مردم و هم تکلیف شرعی برای همه است.
استاد حوزه در پایان گفت: بنابراین مردم در حفظ و ایجاد و بقای حکومت اسلامی نقش اصلی دارند؛ البته مشروعیت نظام اسلامی و حاکم اسلامی با مردم نیست بلکه از ناحیه خداست ولی مردم باید نقش زمینه‌سازی خود را ایفا کنند.
انتهای پیام
نظر شما