به گزارش ایرنا، افزایش بهره‌وری در کشاورزی و تحولات اخیر در تکنولوژی هیدروپونیک و تولید پایدار، امری حیاتی و اساسی است که تأثیر مستقیم بر توسعه اقتصادی و تأمین غذا جامعه افراد دارد، یکی از راه‌های مؤثر در افزایش بهره‌وری کشاورزی، استفاده هوشمندانه از منابع طبیعی به ویژه آب است که اتخاذ تکنولوژی‌های نوین در این حوزه می‌تواند به بهره‌وری بهتر از زمین و منابع دیگر کمک کند.

محققان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه در این راستا طی ۲ سال گذشته موفق شده اند با دستاوردهای جدید و مطمئنی در حوزه بهبود بهره‌وری در مصرف آب در حوزه کشاورزی دست پیدا کنند.

یکی از طرح های مهم این مرکز تعیین نیاز آبی و بهره‌وری آب محصولات عمده زراعی (گندم، کلزا، چغندرقند و سیب زمینی) در اقلیم های مختلف استان کرمانشاه است.

معاون پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در این زمینه با بیان اینکه در سال‌های اخیر کمبود آب به یکی از مهم‌ترین مشکلات کشور و همچنین استان کرمانشاه تبدیل شده است گفت: برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب در هر منطقه براساس نیاز آبی آن منطقه انجام می‌شود و آگاهی از مقدار آن در مدیریت منابع آب و بهبود بهره‌وری آب ضروری است.

دکتر عباس رضایی‌زاد افزود: از جمله محصولات عمده زراعی استان کرمانشاه گندم، کلزا، چغندرقند و سیب‌زمینی است که حدود ۴۲ درصد تولیدات و ۵۷ درصد مساحت کشت آبی استان را تشکیل می‌دهند.

وی با بیان اینکه این استان دارای اقلیم‌های سرد، معتدل و گرم است و نیاز آبی و بهره‌وری مصرف آب محصولات کشاورزی در آن‌ها با یکدیگر متفاوت است یادآور شد: در راستای بهبود بهره‌وری آب، اولین گام، تعیین مقدار آن در هر منطقه است که متأسفانه اطلاعات دقیقی در خصوص میزان آن در استان کرمانشاه وجود نداشت و تنها اطلاعات مربوط به نتایج طرح‌های تحقیقاتی در شرایط معین در دسترس بود که با توجه به تفاوت آن شرایط با شرایط مزارع کشاورزان، قابل تعمیم به استان نبود.

دکتر رضایی‌زاد یکی از مبانی تصمیم‌گیری برای اصلاح الگوی کشت و تدوین الگوی تولید پایدار و اقتصادی را تعیین بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی محصولات کشاورزی عنوان کرد و گفت: در همین راستا پژوهشی برای تعیین مقادیر محصولات عمده زراعی در استان صورت گرفت که نتایج اجرای آن موجب کاهش مصرف آب، افزایش بهره‌وری اقتصادی و فیزیکی و اصلاح الگوی کشت در زراعت های گندم، کلزا، سیب زمینی و چغندر قند می شود.

معاون پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه یادآور شد: برهمین اساس مقدار نیاز آبی، بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی محصولات عمده زراعی در اقلیم‌های سرد، معتدل و گرم استان کرمانشاه به‌ صورت پژوهش میدانی تعیین شد که می‌تواند مبنای تصمیم‌گیری مدیریت منابع آب و الگوی کشت در استان باشد.

وی با بیان اینکه در پژوهش‌های مشابه به‌ منظور تعیین نیاز آبی، شرایط واقعی مزرعه لحاظ نمی‌شد و از داده‌های پیش فرض ضریب گیاهی نشریه فائو ۵۶ استفاده می‌شد افزود: اما در این پژوهش با انتخاب ۱۴۵ مزرعه و پایش زراعی آن‌ها از داده‌های واقعی مزرعه‌ای در تعیین و اصلاح ضریب گیاهی استفاده شد.

دکتر رضایی‌زاد ادامه داد: بررسی منابع نشان می‌دهد پژوهشی که نشان دهنده‌ تعیین مقدار آب مصرفی و بهره‌وری مصرف آب محصولات گندم، کلزا، چغندرقند و سیب‌زمینی در اقلیم‌های مختلف استان باشد، انجام نشده است که در این پژوهش مقادیر آن‌ها تعیین شد.

وی اظهار کرد: نتایج این پژوهش نشان داد میانگین نیاز آبی محصولات گندم در اقلیم‌های ذکر شده‌ استان به‌ ترتیب ۶۵۰۰، ۷۲۷۰ و ۴۸۳۰، چغندرقند ۹۶۶۰، ۱۰۷۸۰ و ۸۰۹۰، کلزا ۵۱۹۰، ۶۹۱۰ و ۵۰۰۴ و سیب‌زمینی ۶۳۰۲، ۷۱۸۰ و ۴۵۳۵ متر مکعب در هکتار است در حالی که میانگین آب مصرفی توسط کشاورز برای محصولات گندم در اقلیم‌های ذکر شده‌ به‌ترتیب ۶۲۹۴، ۷۷۳۵ و ۵۸۴۶، چغندرقند ۱۲۰۴۰، ۱۲۳۸۰ و ۱۲۵۱۰، کلزا ۶۴۸۸، ۷۷۱۹ و ۵۴۵۹ و سیب‌زمینی ۶۷۷۹، ۷۲۴۶ و ۷۹۹۷ متر مکعب در هکتار است.

معاون پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یادآور شد: میانگین بهره‌وری فیزیکی آب مصرفی محصولات گندم در اقلیم‌های ذکر شده‌ به‌ترتیب ۹۷/۰، ۹۵/۰ و ۸۶/۰، چغندرقند ۴۹/۶، ۰۶/۵ و ۱۵/۷، کلزا ۷۲/۰، ۴۸/۰ و ۲۳/۰ و سیب‌زمینی ۶۷/۵، ۹۱/۴ و ۴۱/۳ کیلوگرم بر متر مکعب حاصل شد و میانگین بهره‌وری خالص اقتصادی آب مصرفی محصولات گندم در اقلیم‌های ذکر شده‌ به‌ترتیب ۱/۵۷، ۸/۶۳ و ۲/۶۶، چغندرقند ۹/۳۹، ۰۳/۳۰ و ۶/۸۹، کلزا ۴/۸۶، ۷/۴۷ و ۴/۲۰ و سیب‌زمینی ۳/۱۱۴، ۰۴/۶۸ و ۶/۱۸۷ هزار ریال بر متر مکعب به‌دست آمد.

وی افزود: فرآیند تجاری سازی این دستاورد به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کرمانشاه و سازمان جهاد کشاورزی استان، بخش‌های مدیریت آب و خاک و مدیریت بهبود تولیدات گیاهی جهت استفاده در برنامه‌ریزی مدیریت منابع آب و الگوی کشت استان ارائه شد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، در استان ۲ میلیون نفری کرمانشاه حدود ۱۲۵ هزار بهره بردار در بخش کشاورزی مشغول فعالیت هستند، این استان با بیش از ۹۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و تولید سالانه چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی، دامی و باغی یکی از قطب های کشاورزی کشور است.

سال زراعی گذشته تولید گندم در این استان با افزایش ۵۷ درصدی در مقایسه با سال زراعی قبل از آن از مرز یک میلیون تن گذشت که باعث شد این استان در رتبه چهارم بیشترین تولید گندم در کشور پس از استان های خوزستان ، کردستان و فارس قرار بگیرد.

به دنبال شکسته شدن رکورد ۲۰ ساله تولید گندم در کرمانشاه، این استان توانست برای نخستین بار رکورد بیشترین میزان تولید در محصول جو را نیز در سال زراعی گذشته با ۴۴۱ هزار تن برای نخستیم بار شکسته و عنوان نخست این محصول را به نام خود در کشور به ثبت برساند.