تابناک-ریحانه شیشه گر: «۶۰ هزار مورد» در طی تنها ۳ ماه، این آمار هرچند رسمی نیست، اما قابل اعتناست؛ گفته می‌شود از ابتدای امسال تاکنون، ۶۰ هزار مورد حیوان‌گزیدگی (عمدتا سگ‌گزیدگی) در کشور گزارش شده است.

دکتر امید مرادی، دامپزشک به تابناک می‌گوید در صورت حیوان‌گزیدگی اگر با بتادین محل گزش را شست و شو دهید احتمال اینکه ویروس از بین برود وجود دارد.

او همچنین در گفتگو با تابناک از دلایل افزایش آمار حیوان‌گزیدگی در برخی استان‌ها پرده بر می‌دارد.

مشروح گفت و گوی خبرنگار تابناک با امید مرادی، رئیس بیمارستان دامپزشکی مرکزی می‌توانید در ادامه بخوانید.

مرادی، می‌گوید در علم دامپزشکی هاری به دو نوع آرام و خشمگین تقسیم بندی می‌شود؛ ممکن است حیوان آنطور که باید رفتار تهاجمی نداشته باشد که این موارد در نوع هاری آرام قرار می‌گیرد؛ بنابراین صرفا رفتار نمی‌توان برای تشخیص نوع هاری حیوان به تحلیل رفتارش بسنده کرد.

صرفا به علائم بالینی سگ‌ها توجه نکنید

وی ادامه می‌دهد: علاوه بر این، ویروس هاری تا ۳ روز قبل از اینکه حیوان علائم بالینی داشته باشد می‌تواند در بُزاق یا آب دهان وجود داشته باشد و به یک انسان و یا یک حیوان دیگر منتقل شود.

واکسیناسیون تنها راه جلوگیری از افزایش هاری

مرادی ادامه می‌دهد: در سراسر دنیا اثبات شده تنها راه توقف انتقال زنجیره هاری به انسان، واکسیناسیون هفتاد درصد سگ‌های هر منطقه است. با توجه به اینکه در کشور ما تاریخچه و پرونده مشخصی از حیوانات وجود ندارد لذا منطقی است فارغ از اینکه حیوان مورد نظر چه مراحل پزشکی را طی کرده و یا واکسینه شده احتیاط‌های لازم را در نظر بگیریم.

آمار بالای تهاجم سگ‌های با صاحب

او ادامه می‌دهد: حدود ۵۰ درصد گزش‌های ثبت شده در وزارت بهداشت متعلق به سگ‌های صاحب دار است و با توجه به اینکه این سگ‌ها عمدتا، واکسینه شدند و اطلاعات بیشتری از بیماری یا سلامت این حیوانات وجود دارد پس از گزیدگی زیاد جای نگرانی نیست. 

مرادی با بیان اینکه در ایران، قربانیان هاری عمدتا از کودکان هستند، می‌افزاید: کودکان به خاطر قدکوتاه و اینکه نمی‌توانند از خود دفاع کنند بخش عمده‌ای از آمار قربانیان گزیدگی را تشکیل می‌دهند.

لزوم آموزش رفتار بدن سگ ها به کودکان

او بیان می‌کند: در بسیاری از موارد، رفتار افراد ممکن سگ را تحریک به حمله کند به همین خاطر باید کودکان را آموزش داد تا با رفتار بدن سگ‌ها آشنا شوند.

انواع برخورد با حیوانات

مرادی برخورد یا مواجهه با سگ‌های مشکوک به هاری را به سه نوع تقسیم بندی می‌کند و می‌افزاید: در نوع اول یک فرد ممکن است با بُزاق یا آب دهان سگ برخورد داشته باشد به عنوان مثال در هنگام غذا دادن، سگ دست او را لیس زده است؛ در این نوع نیازی به واکسیناسیون نیست، اما صرفا شست و شوی دست با آب و صابون می‌تواند از انتقال هاری جلوگیری کند.

او ادامه می‌دهد: در نوع دوم برخورد ممکن است مواجهه خراشیدگی سطحی بدون خونریزی ایجاد کند در این موارد، واکسیناسیون سریع و درمان موضعی زخم می‌تواند راهگشا باشد.

۳ اقدام کلیدی پس از حمله یک سگ هار

این دامپزشک می‌افزاید: در نوع سوم برخورد ممکن است در پوست سوراخی ایجاد شود و یا سطح پوسیده آسیب دیده توسط سگ لیسیده شود که در این مواجهه واکسیناسیون سریع، تزریق ایمونوگلوبولین و درمان موضعی زخم می‌تواند به جلوگیری از انتقال بیماری کمک کند.

او همچنین معتقد است آمار ۳۷۰ هزارتایی سالانه‌ای که در کشور ما ارائه می‌شود صرفا گزیدگی نیست و هر مواجهه و برخوردی (از یک خراش ساده تا گزیدگی وسیع) در این آمار قرار می‌گیرد.

چرا اصل بر هار بودن سگ ها گذاشته می شود؟

مرادی با بیان اینکه، چون از واکسیناسیون سگ‌ها اطمینان نداریم در هر برخوردی اصل را بر هاری سگ‌ها گذاشته می‌شود، بیان می‌کند: بعد از مواجهه با حیوانات ضروری است که حداقل ۲۰ دقیقه با آب روان، صابون و بتادین محل برخورد را شست و شو دهیم، بتادین می‌تواند تا حد زیادی تاثیر ویروس را کم یا حتی از بین ببرد.

وی تاکید می‌کند البته این موضوع صد در صدی نیست و ممکن است حتی پس از شست و شو با بتادین ویروس از بین نرود به همین خاطر لازم است که به مراکز درمانی مراجعه شود.

پایان هاری تا پایان سال ۲۰۳۰ 

این دامپزشک در اهمیت واکسیناسیون سراسری سگ ها، می‌افزاید: سازمان‌های جهانی دستورالعملی صادر کردند و تاکید کردند که با انجام این دستورالعمل تا سال ۲۰۳۰ بیماری هاری حاصل از گزش سگ‌ها به صفر خواهد رسید، بند اصلی این دستورالعمل واکسیناسیون هفتاددرصدی حیوانات است.

او می‌افزاید: هر سگ واکسینه می‌تواند به عنوان یک سرباز در مقابل بیماری هاری عمل کند و باید سگ‌های هر منطقه شناسایی و سپس عقیم سازی و واکسینه شوند.

کشتار سگ ها را تهاجمی تر می کند

مرادی معتقد است جمع آوری و کشتار سگ ها، آمار هاری و گزش را افزایش می‌دهد چراکه تغییر در ساختار زندگی سگ‌ها می‌تواند خلق و خوی این حیوانات را تهاجمی‌تر کند.

این دامپزشک در خاتمه تاکید می‌کند در هفته‌های اخیر شاهد اتفاقات تلخی بودیم که قابل پیش بینی بود دقیقا در مناطقی که به جای تمرکز بر واکسیناسیون تمرکز بر کشتار سگ‌ها بود شاهد افزایش رفتار تهاجمی و گزش‌ها بودیم.