حجتالاسلام علیرضا قبادی، جامعهشناس و کارشناس دین یادداشتی را به مناسبت ایام عید قربان با محور «پرسشگری در قرآن» نوشته که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
اللَّهُمَّ أَنْتَ أَهْلُ الْکِبْرِیَاءِ وَ الْعَظَمَةِ
فرا رسیدن عید قربان، عید بزرگ مسلمین را تبریک و شادباش میگویم. در این عید بزرگ، بهترین عنایتها، لطفها و شادکامیهای مادی و معنوی را برای شما از خداوند منان خواستارم. در این مناسبت پربرکت و پرفیض گفتار دیگری از پرسشگری در قرآن کریم را تقدیم میدارم.
در سوره بلد سه پرسش مطرح شده است. آیا انسان گمان میکند که هرگز کسی بر او دست نمییابد؟ آیا میپندارد، کسی(اعمال) او را ندیده است؟ و تو چه دانی که عقبه(گردنه سخت) چیست؟
چنانچه پرسشهای سهگانه را ملاحظه میفرمایید، دو پرسش نخست در حوزه اعتقادی و بینشی است و پرسش پایانی سوال از موقف و گذرگاه سختی است که به نحوی با عملکرد و رفتار مرتبط است. سیاق دو پرسش نخست، حکایت احوال انسانی خارج از گفتمان قرآن است؛ زیرا چنین پندارهایی ناسازگار با انسان معتقد در گفتمان قرآن است. انسان باورمند به پروردگار، او را قادر بر امور و ناظر بر اعمالش میبیند و معتقد است که چگونه ممکن است خداوند که انسان را با دو چشم، زبان و ... خلق کرده و راه خیر و شر را برای او روشن ساخته است، اعمال صالح او را محاسبه و ملاحظه نمیکند.
سوال سوم ناظر به نحوه عبور انسان از گردنه سخت است. اسلوب بیانی سوره نشان میدهد که عبور از این گردنه با اعمال و خدمات اجتماعی از جمله آزاد کردن بنده، پذیرایی و اطعام در روز قحطی و سختی به یتیم خویشاوند یا مسکین خاکنشین میسر است.
در پایان این گفتار یادآور میشود که گویا سنت نیکوی قربانی کردن و احسان و اهدای آن به نیازمندان در عید قربان نیز میتواند از بهترین مصادیق عبور از گردنه سخت باشد. خداوندا بر محمد و آل محمد درود فرست و ما را در هر عمل خیری که محمد و آل پاکش را داخل فرمودی، وارد نما.
نظر شما