به گزارش خبرگزاری ایمنا، کبد چرب یکی از بیماری‌هایی است که پس از بروز در کبد، می‌تواند سلامت بدن را به صورت کلی به خطر بیندازد، چراکه کبد یکی از اندام‌های حیاتی است که وظایف مهمی را همچون پاکسازی خون را بر عهده دارد، بیماری کبد چرب یکی از شرایط رایج است که به دلیل تجمع بیش از حد چربی در کبد اتفاق می‌افتد و بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، هیچ علامتی ندارند و برای آنها مشکل جدی ایجاد نمی‌شود.
وجود مقدار کمی چربی در این اندام طبیعی است، اما تجمع بیش از حد آن می‌تواند به یک مشکل اساسی تبدیل شود؛ اگر بیش از ۵ تا ۱۰ درصد از وزن کبد شما چربی است، به احتمال زیاد به این بیماری مبتلا هستید، کبد دومین ارگان بزرگ بدن است و این عضو، به فرآوری مواد غذایی کمک و مواد مضر خون را فیلتر می‌کند.
شیوع این بیماری در بسیاری از نقاط جهان، به ویژه در کشورهای غربی، به طور فزاینده‌ای در حال افزایش است و حدود ۲۵ درصد از مردم جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما خبر خوب این است که این بیماری، برگشت‌پذیر و با تغییر سبک زندگی قابل درمان است.
انواع کبد چرب
این بیماری به دو شکل اصلی دیده می‌شود که علت ایجاد هر یک متفاوت و عامل خطر آنها از هم مجزا است.
کبد چرب الکلی (AFLD): نوعی از بیماری که به علت مصرف بیش از حد الکل ایجاد می‌شود، نوشیدن زیاد الکل باعث تجمع چربی در کبد می‌شود و افرادی که الکل مصرف می‌کنند، باید مصرف آن را محدود کنند تا به این بیماری مبتلا نشوند، در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا که مصرف الکل زیاد است، حدود ۵ درصد جمعیت دچار این بیماری هستند.
کبد چرب غیر الکلی (NAFLD): نوعی از بیماری که به علت عاملی غیر از الکل مانند ژنتیک، چاقی، دارو و غیره ایجاد می‌شود، این نوع از بیماری ارتباطی با مصرف الکل ندارد، از هر سه بزرگسال، یک نفر و از هر ۱۰ کودک یک نفر ممکن است به این بیماری مبتلا شوند و علت دقیق ایجاد این نوع از بیماری مشخص نیست، اما در افراد چاق و دیابتی بیشتر دیده می‌شود.
علائم کبد چرب چیست؟
افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند، اغلب علائمی ندارند و به همین دلیل تشخیص کبد چرب در منزل دشوار است تا هنگامی که به سیروز کبدی تبدیل شود؛ به طور کلی علائم احتمالی این بیماری به شرح زیر است:
- احساس درد در ناحیه شکم
- از دست دادن و کاهش اشتها و وزن
- احساس ضعف و خستگی شدید
- احساس حالت تهوع
- احساس خارش در پوست، کبودی و خونریزی سریع
- تغییر رنگ ادرار به تیره
- کمرنگ شدن مدفوع
- ایجاد تورم در پاها
- افزایش سایز سینه در مردان
- احساس گیجی
- ایجاد ضایعات خوشه‌ای رگ در زیر پوست
- بالا آمدن با تأخیر پوست پس از ضربه
- ریزش موهای زائد (منطقه‌ای)
- تغییر رنگ کف دست (قرمزی شدید)
- ایجاد آکنه
- ریزش مو
- خشکی چشم (در خانم‌ها)
علائم کبد چرب در زنان چیست؟
شرایط هورمونی و جسمانی در مردان و زنان متفاوت است و کبد چرب در زنان می‌تواند تأثیرات چندگانه‌ای بر سلامت آنها داشته باشد؛ نشانه‌های کبد چرب در زنان عبارتند از:
- خستگی مزمن
- افزایش وزن بدن
- مشکلات گوارشی
- کاهش انجام فعالیت‌های ورزشی
- تغییرات در اشتها (افزایش یا کاهش اشتها)
- افزایش کلسترول خون
- تغییرات در سیکل ماهانه
- اضطراب
- افسردگی
- افت مزاج
- تغییرات در پوست (تیرگی یا لکه‌های پوستی)
- افزایش حساسیت به استرس
- دیابت نوع ۲
- درد در ناحیه پشتی شکم
- اختلال در الگوی خواب
- تغییر در موها
- تغییرات در دید (دید مات یا خشکی چشم)
- درد مفاصل
- تغییر در شکل و رنگ ناخن‌ها
- افزایش حساسیت به عفونت‌ها
علائم کبد چرب در مردان چیست؟
نشانه‌های کبد چرب در مردان، ممکن است با علائم زنان متفاوت باشد، به این دلیل که مردان شرایط جسمانی مقاوم‌تری نسبت به زنان دارند و ممکن است یک مرد دارای کبد چرب باشد، اما بعضی علائم در او ظاهر نشود؛ علائم ابتلای مردان به کبد چرب عبارتند از:
- درد یا سنگینی در ناحیه کمری
- احساس خستگی و ضعف
- افزایش وزن در ناحیه شکمی
- زردی چشم
- لکه و تیرگی پوست
- مشکلات گوارشی (افزایش گاز معده و اسهال)
- افزایش حساسیت به انسولین (مقاومت به انسولین)
- افزایش فشار خون
- کاهش شوره طبیعی موها
- اختلال در تعادل گلوکز خون
- اختلال در خواب
- احساس ناراحتی و تورم در ناحیه کبد
- آبسه در شکم
- افزایش آنزیم‌های کبدی (بر اساس نتیجه آزمایش)
- افزایش چربی در خون (هایپرلیپیدمی)
- افزایش اندازه کبد (در تصویربرداری سونوگرافی)
- افتراق در تولید هورمون‌ها
- دیابت نوع ۲
- تغییرات میدان دید (تاری و مات دیدن)
- درد مفاصل
- کاهش غیر معمول انرژی
چه افرادی بیشتر به کبد چرب مبتلا می‌شوند؟
هر بیماری در گروه خاصی از افراد بیشتر از بقیه شیوع پیدا می‌کند و بیماری کبد چرب هم در افراد زیر شایع‌تر از سایر افراد است:
- کسانی که مبتلا به دیابت هستند.
- کسانی که اضافه وزن دارند.
- کسانی که مبتلا به پرفشاری خون یا چربی خون هستند.
- کسانی که چربی دور شکم دارند.
برای درمان کبد چرب چه غذاهایی نخوریم؟
اگر دنبال درمان عارضه کبد چرب هستید، اولین خوراکی که باید دور آن را خط بکشید روغن‌های حیوانی یا اسید چرب اشباع، اسیدهای چرب ترانس است؛ روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون، روغن آفتابگردان و روغن کنجد گزینه‌های مناسب‌تری برای استفاده هستند.
غذاهای فرآوری شده، فست‌فودی و آماده، به‌دلیل فرایند آماده سازی و نمک و روغن فراوان موجود در آن برای افرادی که کبد چرب دارند مضر است.
استفاده از خوراکی‌های شیرین و قند هم به دلیل اینکه در فرایند جذب به کبد آسیب می‌زند باید محدود شود.
نوشیدن الکل برای افرادی که مبتلا به کبد چرب هستند ممنوع است، چراکه الکل باعث آسیب به سلول‌های کبدی و تخریب آنها می‌شود.
برای درمان کبد چرب چه غذاهایی بخوریم؟
مصرف میوه و سبزیجات، فیبرها باعث ایجاد احساس سیری می‌شود و به کاهش وزن و توده چربی کمک می‌کند، به‌علاوه ویتامین c موجود در میوه و سبزیجات سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و باعث بازسازی سلول‌های کبدی می‌شود.
استفاده از منابع حیوانی و گیاهی امگا ۳ یکی از اقداماتی است که باعث بازیابی سلامت کبد می‌شود و منابع حیوانی مانند انواع ماهی ساردین، سالمون، ماهی تن و منابع گیاهی سرشار از امگا ۳ گردو و زیتون است.
درمان کبد چرب در طب سنتی
انواع دمنوش و عرقیات مورد استفاده برای درمان کبد چرب شامل موارد زیر است:
- دمنوش مریم گلی
- دمنوش شاه‌تره
- دمنوش قاصدک
- دمنوش گل داودی
- چای سبز
- دمنوش زردچوبه
- عرق کاسنی
- عرق خارشتر
- عرق شاه‌تره
- عرق رازیانه
- عرق خارمریم
متخصصان طب سنتی بر استفاده از خاکشیر برای پاکسازی کبد از سموم تاکید دارند، خاکشیر را می‌توان به شکل بوداده صبح‌ها ناشتا استفاده یا شربت آن را تهیه کرد؛ سماق یک ادویه مؤثر در پاکسازی کبد از سموم، چربی و مواد زائد است، موم عسل با خاصیت ضد سرطانی و ضد التهابی می‌تواند درمان مؤثری برای کبد چرب باشد، همچنین سرکه سیب خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و به‌خصوص در درمان کبد چرب الکی بسیار مؤثر است.
نظر شما