مسعود پزشکیان در بیانیه‌ای درباره مناطق، اقوام، ادیان و مذاهب کشور تاکید کرد: پیشنهاد و راهکار مشخص ما در جبران کاستی‌ها و محرومیت‌های تاریخی و مزمن در این نواحی رویکرد «تبعیض مثبت» و تمرکز برنامه‌ها و منابع برای پیشرفت و آبادانی نقاطی است که به شکلی شایسته مورد توجه برنامه ریزان قرار نگرفته است و متاسفانه به محرومیت این شهر یاران و خاک مهربانان» از توسعه متوازن و همه جانبه انجامیده است.

متن بیانیه مسعود پزشکیان نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری درباره مناطق، اقوام، ادیان و مذاهب به شرح زیر است:

«یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنثی وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوباً وَ قَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنْ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ "‌ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ {این‌ها ملاک برتری نیست} گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست؛ به یقین خداوند دانا و آگاه است. «حجرات ۱۳»

بیا تا جهان به بد نسپریم/ به کوشش همه دست نیکی بریم
فریدون فرخ فرشته نبود/ ز مشک و از عنبر سرشته نبود
به داد و دهش یافت آن نیکویی/ تو داد و دهش کن، فریدون تویی

ملت شریف ایران

اینجانب به عنوان یکی از فرزندان ملت تاریخی و بزرگ ایران خود را در معرض رای شما ملت بزرگ ایران قرار داده ام تا در صورت همراهی و انتخاب و رأی ارزشمند شما ایرانیان بتوانم به عنوان خدمتگزار و امانتدار امید و رای تان در ساختن ایران بزرگ گام بردارم. بر همین اساس با شما عهد می‌بندم که در صورت انتخاب توسط شما همه توان و وقت و زندگی ام را صرف ساختن و آبادانی و عمران و پیشرفت ایران عزیز کنم. ایران میراث تمدنی و فرهنگی و سیاسی و سرزمینی ارزشمند و گرانقدر و عزیزی است که از چند هزار سال قبل سهمی قابل توجه در برساختن تمدن و فرهنگ بشری ایفا کرده و در جای جای این سرزمین اهورایی نشانه‌های فراوانی از تمدن چند هزار ساله ایرانیان است.

امروز ایران ما یعنی آن سرزمین و فرهنگ و تمدن تاریخی که نیاکان به عنوان میراثی ارزنده به ارث گذاشته اند با چالش‌ها و مسائل بزرگ و گره‌های پیچیده‌ای در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی و بین المللی و فرهنگی و اجتماعی دست به گریبان است و گشودن این گره‌ها و حل و فصل مسائل پیش روی کشور جز با همراهی و مشارکت تک تک شهروندان ایران زمین میسر نیست.

واقعیت این است که ارکان سازنده فرهنگ و تمدن ایران زمین که امروز به عنوان اقوام ایرانی و به تعبیری تار و پود هویت این کشور نام می‌بریم دیرزمانی است به علل و دلایلی از اقسام نابرابری‌ها و فقدان عدالت اقتصادی و اجتماعی و نظام اداری در رنج است و هر چند پس از انقلاب اسلامی بویژه در دوره اصلاحات گام‌های خوبی در جهت رفع محرومیت از این مناطق برداشته شده، اما سیطره ساختار نامعقول و غیر قاعده‌مند از یک سو و بودجه ریزی‌های غلط و تجویز نسخه‌ها و راهبرد‌های مقطعی و شعاری از سوی دیگر به گسترش و تعمیق این نابرابری‌های تلخ انجامید که در این میان سیمای مناطق مرزی کشور را بیشتر متاثر نموده است.

پیشنهاد و راهکار مشخص ما در جبران کاستی‌ها و محرومیت‌های تاریخی و مزمن در این نواحی رویکرد «تبعیض مثبت» و تمرکز برنامه‌ها و منابع برای پیشرفت و آبادانی نقاطی است که به شکلی شایسته مورد توجه برنامه ریزان قرار نگرفته است و متاسفانه به محرومیت این شهر یاران و خاک مهربانان از توسعه متوازن و همه جانبه انجامیده است.

اگر این کاستی‌ها و بخشی نگری‌ها و فقدان نگاه ملی را در حوزه فرهنگی و مذهبی نیز تعمیم دهیم حساسیت‌ها و ضرورت‌ها بیشتر به چشم می‌آیند. بنده از اینکه رهنمود‌های حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری در «وحدت کلمه» و تلاش برای «انسجام ملی» و تقویت برادری بعضاً در نزاع‌های بی حاصل و دشمن پسند مذهبی و اعتقادی کم رنگ می‌شود، حسرت و تاسف می‌خورم و تامل در فرصت‌هایی که این وضعیت ناخوشایند از این دیار می‌ستاند و نیز از درخشش و زیبایی و رنگین کمان زیبایش می‌کاهد همواره از دغدغه هایم بوده است.

از این که شخصیت‌های ترکمن کرد، بلوچ و تالش به علت تمایز مذهبی از جایگاه مناسب و در شان یک ایرانی محروم می‌شوند؛ سخت متاثر می‌شوم به ویژه وقتی که به یاد می‌آورم صف اول آفرینشگران فرهنگی و تمدنی ایران عزیز همین مردمانی هستند که در نگاه برخی از عناصر بی توجه به آیین‌های ملی و دینی بعضاً از حقوق اساسی شان محروم می‌شوند. بنده شایستگانی از اهل سنت می‌شناسم که علیرغم کاربلدی و شایستگی صرفا به واسطه ذهنیت بسته برخی از افراد و سیستم‌های معیوب از مناصب و جایگاه‌های مناسب برخوردار نیستند.

آنان نمی‌دانند که ایران بدون فرهنگ و هویت کردی مهمترین عنصر متشکله اش را از دست می‌دهد و به نقصانی جبران ناپذیر دچار می‌شود چنانکه آذری‌های غیور و آزادیخواه و احیا کننده مشروطیت و بلوچ و سیستانی‌های دلاور و شجاع و صمیمی و هم وطنان مومن و سختکوش ارمنی و آشوری و زرتشتی‌های نیک پندار و درست کردار و مندایی‌های پاک نهاد و کلیمی‌های عزیز و عرب‌های رشید و غیور و بختیاری و لر‌های دشمن ستیز و ترکمنان زیبا اندیش و میهن دوست و پارسانان پاسبانان و وارثان اندیشه‌های کهن و قشقایی‌های ایران دوست و ده‌ها تیره ایرانی که اهتزاز پرچم ایران و انسجام ملی مرهون تلاش‌ها و رشادت‌های آنان است.

موسیقی ایرانی شاهد زنده و گویای چنین واقعیتی مهم و درس آموز است؛ وجود دستگاه‌ها و گوشه‌هایی مانند عراق (عراق عجم)، عرب، آذربایجانی، شوشتری، بیات‌های کرد، ترک، یا زند و دیلمان دشتی، زابل، ترکمن، مسیحی، نیشابور، افشاری، بختیاری، طوسی، نیریز و ... نشان از درهم تنیدگی زبانی و هنری و ذوقی مردم ایران زمین است که اگر چنین نبود زبان فارسی به این شیرینی و سرزندگی نمی‌بود؛ زبان شناسان معتقدند که در شکل گیری این زبان شیوای جهانی همه نقاط و گویشوران ایرانی از قطران تبریزی نظامی گنجوی و جلال الدین بلخی تا شهریار شعر ایرانی تا مستوره اردلان کردستانی و پژمان بختیاری و طالب آملی و حافظ و سعدی شیرازی و هزاران ادیب و سخنور تاریخ ادب فارسی نقش داشتند تا آنجا که به حق می‌توان ادعا کرد اگر گویش‌های محلی و منطقه‌ای ایران نمی‌بودند زبان فارسی نیز از ظرفیت کنونی برخوردار نمی‌شد و چنین شیرینی و حلاوتی نمی‌داشت.

بر این باورم که تمام بستر‌ها و زمینه‌ها برای ترمیم جایگاه اقوام ایرانی آنگونه که شایسته آن هستند و فراهم است. قدری اعتماد، صداقت و جدیت و تدبیر می‌خواهد تا سربازان مرز‌های ایران زمین مدیران و مجریان سیاست‌های درست اقتصادی و مرزی شوند.

امیدوارم در تعامل میان نخبگان و مردم در اقصی نقاط ایران زمین، شاهد عملی شدن چشم انداز‌ها ذیل باشیم که دستیابی به آن‌ها جز با همت آحاد ملت بزرگ ایران ممکن نیست:

۱- نگرش فرصت گرایانه به حوزه اقوام و مذاهب و تلاش حداکثری در ارتقای عدالت اجتماعی و جایگاه شهروندی آنان
۲- توجه به همه ایرانیان بر اساس حقوق شهروندی و شایستگی‌های حرفه‌ای نه بر مبنای تفاوت‌های زبانی و مذهبی
۳- تقویت ارتباط میان آحاد مردم ایران از اقوام و مذاهب مختلف از طریق گفتگو‌های فرهنگی و هنری و ...
۴- توسعه متوازن چهار گوشه این دیار و تلاش در جهت محرومیت زدایی از طریق تقویت زیر ساخت‌ها و سرمایه گذاری‌های دولتی و تشویق بخش خصوصی در جهت سرمایه گذاری در مناطق مذکور به گونه‌ای که در یک دوره چهار ساله ضریب درآمد و امنیت و رفاه و توسعه در مرز و نقاط دور از مرکز به بالاترین رتبه ارتقاء یابد
۵- تنظیم سیاست‌های مرزی از طریق مشارکت مرزنشینان و نخبگان محلی و روسای طوایف و نهاد‌ها و نخبگان منطقه‌ای
۶- ساماندهی اقتصاد مرزی و حل ریشه‌ای مسئله کولبران و سوخت بران و تبادلات مرزی از طریق پیشنهاد و مشارکت اصناف و نخبگان منطقه‌ای با لحاظ تقویت اقتصاد ملی و محلی
۷- تقویت و پاسداشت سنت‌های فرهنگی و زبانی و آیینی اقوام با استفاده از ظرفیت‌های قانون اساسی
۸- حرکت در مسیر عدالت اجتماعی و استخدامی و مدیریتی به ویژه در موضوع مدیریت نخبگان شایسته مناطق قومی و مذهبی و استفاده از نخبگان اهل سنت در هیات دولت و استانداران
۹- ایجاد و تقویت زیرساخت‌های اقتصادی و صنعتی بویژه مناطقی که در گذشته کمتر مورد توجه بوده اند
۱۰- برنامه ریزی با رویکرد تبعیض مثبت به نفع توسعه مناطق کمتر برخوردار در سطح کشور
۱۱- تقویت ساختار‌های مناسب در حوزه اقوام و مذاهب با هدف توجه ویژه به اقتصاد و فرهنگ و توسعه مناطق کمتر توسعه یافته قومی و مذهبی و تقویت نگاه توسعه‌ای به جای نگاه امنیتی و تهدید محور در حوزه اقوام و مذاهب

به امید ایران سربلند و سرفراز با مشارکت همه ایرانیان
خاک پای ملت ایران
مسعود پزشکیان»