تجربه انتخابات دوره ای مجلس و ریاست جمهوری در ایران و برخی کشورهای توسعه یافته یا نیافته نشان داده که بیان این گزاره تاحدودی درست بوده؛ هرچند ظن ان می رود که سیاست ورزان؛ این گزاره غلط را از مفاهیم سیاسی ماکیاولی به عاریت گرفته اند.

به همان نسبت که مردم به برنامه، ارا و رفتارسیاسی نامزدهای انتخاباتی ریاست جمهوری توجه دارند امابیش از همه به رعایت اخلاق و کنش های سیاسی درهمان بازه زمانی نامزدهای انتخاباتی؛ توجه و تامل می کنند.

انتخاب رییس جمهور، صرفا کسب مقام سیاسی در چارچوب قانون اساسی کشور نیست بلکه تعیین برگزیده ترین افراد جامعه در چارچوب مفاهیم اخلاق، عرف، شرع و قانون است.

در طول ۱۳ دوره انتخابات ریاست جمهوری؛ اخلاق سیاسی و انتخاباتی نامزدها دربزنگاه های تاریخی؛ اغلب مورد توجه انتخاب کنندگان بوده به گونه ای که رفتار یا کنش های انتخاباتی برخی از نامزدها ؛گاهی منجربه صعود یا سقوط آرای حاصله انان در روزهای پایانی تبلیغات سیاسی شده است.

ناگفته نماند برخی از نامزدهای مجلس یا ریاست جمهوری نیز با رفتارهای فریب کارانه یا تدلیس سعی کردند ارای اقشار خاکستری را تحت الشعاع قراردهند.

بنابراین رفتارهای نمایشی وجین کردن علف های هرز، جمع کردن سفره در خانه، بیل زدن در باغ، ارایه تلفن تماس با مردم، حضور در مراکز و مجامع عمومی ازجمله بازار واتوبوس، همه و همه شاید بتواند بخشی از سبد ارا را به نفع نامزدهای انتخاباتی خاص به خود اختصاص دهد؛ اما از منظر مفاهیم سیاست و اخلاق انتخاباتی؛بیشتر شیوه ای برای گمراه کردن انتخاب کنندگان بوده است.

نامزدهای ریاست جمهوری؛ اگر اخلاق انتخابات و سیاسی را رعایت کنند به فرض محال اگر نتوانند ارای لازم را کسب کنند قطعا در آزمون اخلاق حرفه ای سیاست برنده هستند.

فضیلت رییس جمهور صادق واخلاق مدار در این است که در طول مناظره وتبلیغات سیاسی هم چنان فریب دنیا و دغلکاران انتخابات را نخورند .

به باور مرحوم محمد امین قانعی راد، جامعه شناس فقید: «نقش سیاست مخرب در این است که گروه های اجتماعی را از هم جدا کرده وشکاف های سیاسی را تقویت کند ومنابع ملی را هدر دهد».

تجربه انتخابات ریاست جمهوری سال۷۶ با وجود دوقطبی شدن جامعه انتخاباتی نشان داد که گسست اجتماعی بین دو جناح سیاسی در حوزه جغرافیایی ایران چقدر برای مردم زیان بار بوده و هست؛ هرچند این نوع شکاف اجتماعی تنش های جدی در بطن جامعه را رقم نزد اما نتیجه این نوع اخلاق انتخاباتی غلط؛ در انتخابات سال ۸۸ درجامعه سیاسی ایران طوفان به پا کرد که منجر به بروز شکاف های جدی در گروه های اجتماعی و حتی خانواده ها شد.

صد البته سونامی چنین پدیده پلشت سیاسی ؛هم چنان در جامعه انتخاباتی ایران در بازه انتخابات مجلس و ریاست جمهوری، بروز وظهور پیدا می کند.

طرح مسایل قوم گرایی؛تشدید اختلاف بین گروه های سیاسی، افشاگری مالی و اخلاقی؛ رفتارهای پوپولیستی و سایر کنش های فریب کارانه؛ قطعامحکوم به شکست هستند.

به گفته حضرت علی(ع): «دغل کاری؛ازاخلاق فرومایگان هست».

بنابراین نامزدهای ریاست جمهوری فعلی؛ بایدبا پرهیز از رفتارهای فرومایگان، در پی کسب فضیلت انسانی و طرح برنامه های توسعه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود برای انتخاب شوندگان باشند.

طبعا اگر از منظر انتخاب شوندگان در این دوره انتخابات برگزیده نشوند اما برای مردم این حقیقت احراز می شود که نامزد انتخاباتی با فضیلت و اخلاق گرا گول دنیا را نخورده و با رفتارهای ماکیاولی، به هرقیمتی برکرسی ریاست جمهوری تکیه نزده است.

به فرض محال اگر شخصی بدون رعایت اخلاق انتخاباتی و سیاسی براین منصب مهم درجامعه تکیه زند چه انتظاری داریم که رییس جمهور انتخابی؛به وعده هایش درکسوت رییس جمهور بدان عمل کند.

بی مناسبت نیست که حافظ می فرماید:
ما زیاران چشم یاری داشتیم
خودغلط بود انچه ما ‌پنداشتیم....

۲۷۲۱۵