گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- مجتبی بیگلری: اخلاق انتخاباتی یک ضرورت بی‌بدیل ارزشی و قانونی است. جامعه ما هم یک جامعه مردم‌سالار است و هم یک جامعه اسلامی و جامعه‌ای که مزین به «مردم‌سالاری دینی» است وظیفه دوچندانی دارد تا اخلاق انتخاباتی را در میدان عمل تحقق بخشد. همه در برابر این ضرورت، مسئولیت ویژه دارند و بیش از همه این نامزد‌های انتخاباتی هستند که باید به اخلاق انتخاباتی پایبند باشند.

هیچ بهانه‌ای برای تخریب، تهمت، اهانت، بدگویی و نظایر آن نسبت به رقبای انتخاباتی وجود ندارد. عدم رعایت اخلاق انتخاباتی از سوی کسی که نامزد انتخابات آن هم در تراز ریاست‌جمهوری است؛ در وهله اول نقض حقوق شهروندی آحاد افراد جامعه و در وهله دوم نقض قانون و جرم و از همه مهم‌تر مخالفت با شرع مقدس و گناه است.

کسی که خودش یا طرفدارانش به بی‌اخلاقی در صحنه انتخابات روی می‌آورند و در تبلیغات و سخنرانی‌ها و مناظره‌های انتخاباتی، رقبا را به رگبار توهین و تهمت و بدگویی می‌بندند در حقیقت، دست به یک مانور متقلبانه برای فریب افکار عمومی زده‌اند؛ چرا که می‌خواهند افکار عمومی را از شناخت مسیر حق و صراط مستقیم منحرف کنند. در حالی که سیمای رقبا را خدشه‌دار کرده‌اند؛ خودشان را به عنوان فردی طرفدار مردم و دلسوز انقلاب نشان دهند و همه این فرایند علاوه بر نقض حقوق شهروندی مردم و ناامید کردن مردم، مخالف قوانین جاری کشور و مخالف ارزش‌های اسلامی، ظلم به نظام اسلامی و دستاورد‌های آن است که اجازه ندهند مردم نامزد اصلح را در فضای غبارآلود برگزینند.

تبعات و تأثیر‌های این رقابت‌های انتخاباتی محدود به ایام برگزاری انتخابات نیست و آثار میان‌مدت و بلندمدت دارد. تبعاتی که می‌توانند برای عقبه اجتماعی کشور امواج التهاب یا آرامش را به ارمغان آورند؛ مایه‌ی ترویج ثبات و اطمینان به ساختار سیاسی کشور باشند یا موریانه‌های تردید و بدبینی نسبت به ساختار کشور را به جان افکار عمومی بیندازند.

فراموش نمی‌کنیم که در زمان انتخابات نامزد‌ها برای به دست آوردن رای، چگونه به یکدیگر اتهام وارد می‌کردند؟ چگونه از گفتار شایسته دوری کرده و خود را در دید مردم ایران و جهان یک بازیچه بی اخلاقی معرفی می‌کردند؟

ما مثل آمریکا نیستیم و نخواهیم شد

بازیگران بی‌اخلاقی در مناظره‌ها و رقابت‌های انتخاباتی تمام دنیا مشاهده می‌شوند و مختص یک کشور نیست. اوج بی‌اخلاقی‌ها و لجن‌پراکنی‌ها هم در انتخابات آمریکا صورت می‌گیرد که معمولا دو نامزد سطح بالا دارند و فقط کارشان به کتک‌کاری کشیده نمی‌شود.

در شرایطی که کشور ما نیز از دهه ۸۰ شمسی مناظرات را به صورت جدی برای ارائه برنامه نامزد‌ها کلید زد، برخی نامزد‌ها با مطرح کردن اتهام‌ها، دروغ‌ها و استفاده از کلمات ناشایست برای پیروزی در اذعان عمومی تلاش کردند که گاهی به ناحق پیروز این بی‌اخلاقی‌ها هم شدند.

نمونه بارز بی اخلاقی انتخاباتی در کشور مختص انتخابات ۱۴۰۰ بود. جایی که اتهامات فراوان و بی‌اساسی به رئیس جمهور شهید آیت الله سید ابراهیم رئیسی زده شد و ایشان با اخلاق مداری در تراز یک مسلمان و نامزد انقلاب اسلامی از پاسخ به آ‌ن‌ها خودداری کرد.

با مشاهده این مسائل مردم ایران که همواره دوست‌دار رعایت ادب در گفتگو هستند دست به نقد شدند. رسانه‌ها این نوع ادبیات را قبیح دانسته و به رعایت ادب توصیه کردند. حتی صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایان نیز با تلاش فراوان سعی بر این داشته که امکان اتهام‌زنی، دروغ، بی‌اخلاقی و لجن‌پراکنی را به صفر برساند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه‌ای نیز در تمام این سال‌ها با توصیه به رعایت حق و انصاف و دوری از اتهام‌زنی و لجن‌پراکنی از نامزد‌ها خواستند تا فقط به ارائه برنامه دولت احتمالی خود بپردازند.

لجن‌پراکنی کمکی به پیشرفت کشور نمی‌کند

پس از شهادت شهید رئیسی و همراهان وی که منجر به پایان دولت سیزدهم و برگزاری انتخابات زود هنگام شده است. بار دیگر رهبر انقلاب در مراسم سی و پنجمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره) در بخشی از سخنانشان با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری پیش رو ذیل سه عنوان: مشارکت در انتخابات، ویژگی‌های رئیس‌جمهور و رعایت اخلاق انتخاباتی به این موضوع پرداخته و افزودند: «در این حرکت عظیمی که انجام می‌گیرد، در رقابت‌های پیش روی انتخاباتی بین نامزدها، اخلاق (باید) حاکم باشد؛ بدگویی کردن، تهمت زدن، لجن‌پراکنی کردن، کمکی به پیشرفت کار‌ها نمی‌کند، به آبروی ملّی هم لطمه می‌زند. صحنه‌ی انتخابات، صحنه‌ی عزّت و حماسه است. صحنه‌ی رقابت برای خدمت است. صحنه‌ی کش و واکش برای به دست آوردن قدرت نیست. برادرانی که وارد میدان مبارزه‌ی انتخاباتی و رقابت انتخاباتی می‌شوند، این را به عنوان یک وظیفه بدانند؛ آن‌ها به وظیفه‌شان عمل کنند. «۱۴/۰۳/۱۴۰۳»

در نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی، تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری و بعضی گلوگاه‌های آن مانند مناظرات، نباید باعث شود که خط اصلی درگیری با دشمن گم و تسویه حساب‌های سیاسی، موجب کوچه باز کردن برای بدخواهان جمهوری اسلامی ایران شود: «بعضی‌ها نقطه‌ی درگیری را اشتباه می‌کنند؛ خمپاره و توپخانه‌ی خودشان را آتش می‌کنند به سمت یک نقطه‌ای که آنجا دشمن نیست، آنجا دوست است. بعضی‌ها رقیب انتخاباتی خودشان را «شیطان اکبر» به حساب می‌آورند! شیطان اکبر آمریکاست، شیطان اکبر صهیونیسم است؛ رقیب جناحی که شیطان اکبر نیست، رقیب انتخاباتی که شیطان اکبر نیست. من طرفدار زیدم، شما طرفدار عمروئی؛ من شما را شیطان بدانم؟ چرا؟ به چه مناسبت؟ در حالی که زید و عمرو هر دو ادعای انقلاب و اسلام می‌کنند، در خدمت اسلام و در خدمت انقلابند. خط درگیری با دشمن را مشخص کنیم. «۲۴/۰۷/۱۳۹۱»

نامزد محترم مسیئولیت اجتماعی شما مهم‌تر از پیروزی است

همه‌ی موارد ذکر شده سطور قبل یک ملاحظه را به شدت مهم و ضروری می‌کند. مسئولیت اخلاقی و اجتماعی! نامزد‌ها در قبال رفتاری که در این رقابت دارند و حرف‌هایی که بر زبان جاری می‌کنند مسئولیت دارند. تذکر‌های متعدد رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره رعایت اخلاق انتخاباتی هم از همین جهت قابل تحلیل است.

یک بُعد این تذکر‌ها و یادآوری‌ها، تذکر و یادآوری برای رعایت حدود الهی است: «ملاحظات اخلاقی جدّا رعایت بشود؛ یعنی واقعا اگر چنانچه نامزد‌های انتخابات ما، هم در مناظراتشان، هم در مصاحبه‌هایی که با آن‌ها می‌شود، سؤال و جواب‌هایی که با آن‌ها می‌شود، اخلاق اسلامی را رعایت بکنند، این سرریز می‌شود در جامعه، آحاد مردم ملاحظات اخلاقی را یاد می‌گیرند و رعایت می‌کنند؛ این سرمشقی برای آن‌ها خواهد شد. «۰۶/۰۳/۱۴۰۰»

هرچند مسئولیت اصلی در این فقره متوجه نامزد‌های انتخاباتی در تریبون‌هایی است که در اختیارشان قرار گرفته، اما این موضوع به هیچ وجه منافی مسئولیت هواداران و حامیان آن‌ها نیست. چه بسا مهار بداخلاقی‌های انتخاباتی و اصلاح مسیر نامزد‌ها از سوی افرادی که دارای جهت‌گیری مثبت نسبت به نامزد مورد نظرشان هستند ممکن باشد.

توصیه رهبر انقلاب به طرفداران نامزد‌های انتخابات

«امّا توصیه به طرف‌دارها. طرف‌دار‌ها در طرف‌داری از هر کدام از نامزد‌ها که انتخاب می‌کنند، اگر نیّتشان را خدایی کنند، خدای متعال به کارشان برکت خواهد داد. حالا یا این است که آن کسی که مورد نظرشان است موفّق خواهد شد و پیروز خواهد شد یا اگر نشود، خدای متعال از آن‌ها راضی است و این کار برای آن‌ها مبارک خواهد بود. گاهی اوقات طرف‌دار‌ها یک تعارض‌هایی را به وجود می‌آورند که خود نامزد‌ها از آن تعارض‌ها اصلا خبر ندارند؛ یعنی گاهی اوقات در مواردی، به تعبیری کاسه‌ی داغ‌تر از آش به وجود می‌آید؛ من خواهش می‌کنم طرف‌داران محترم نامزد‌ها مراقب این جهات باشند. «۰۶/۰۳/۱۴۰۰»

اکنون که به هرشکلی و در هر شرایطی نامزد‌ها تا حدودی سعی در کنترل احساسات خود دارند؛ این هواداران و ستاد‌های تبلیغاتی آنان هستند که نباید در جو تخریب رقیب قرار بگیرند. هرچند در همین آغاز راه برخی ستاد‌ها و فیک‌نیوز‌های متصل به نامزد‌ها یا ستاد‌های آنان شروع به اتهامزنی،  دروغ و لجن‌پراکنی کرده‌اند که لزوم ورود نهاد‌های نظارتی و کنترل این اشخاص حقیقی و حقوقی را نشان بیش از پیش آشکار می‌کند.