همشهری آنلاین – گروه سیاسی: اگرچه عدم احراز صلاحیت برخی چهره‌های سیاسی ازسوی شورای‌نگهبان، بازتاب گسترده‌ای در محافل سیاسی و رسانه‌ای کشور داشت، اما نگاهی به فهرست کاندیداهای تایید صلاحیت شده نشان می‌دهد جریان‌های مختلف سیاسی کشور در چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا دارند؛ موضوعی که بستر مناسبی به‌منظور برگزاری هرچه پرشورتر انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم فراهم کرده‌است.

تاثیرپذیری از فشارهای بیرونی؟

با انتشار رسمی فهرست تاییدصلاحیت‌شدگان، آنچه بیش‌از هر چیز به چشم آمد، عملکرد شورای‌نگهبان در زمینه بررسی صلاحیت داوطلبان کاندیداتوری بود.

اگرچه طی روزهای اخیر گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره روند بررسی صلاحیت‌ها ازسوی این شورا مطرح بود و برخی جریان‌های سیاسی کوشیدند با طرح شائبه‌هایی، معیارهای اعضای شورای‌نگهبان برای احرازصلاحیت‌ها را زیرسئوال ببرند، اما عملکرد شورای‌نگهبان نشان می‌دهد اعضای این شورا بدون تاثیرپذیری از فضاسازی‌های بیرونی، صرفا براساس معیارهای مصرح در اصل 115 قانون اساسی، ماده 35 قانون انتخابات ریاست‌جمهوری و مصوبه شورای نگهبان درباره تعاریف، معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، رجل مذهبی و مدیر و مدبر بودن کاندیداهای ریاست‌جمهوری، برای بررسی صلاحیت‌ها اقدام کرده‌اند.

عملکرد جانبدارانه؟

اگرچه به‌دنبال انتشار فهرست کاندیداهای نهایی چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری، برخی تلاش کردند در چارچوب رویکردهای مسبوق به سابقه، عملکرد شورای‌نگهبان را جانبدارانه و جهت‌دار جلوه دهند، اما واقعیت این است که این شورا به‌عنوان نهاد نظارتی، عملکرد موشکافانه‌ای در حوزه احراز صلاحیت‌ها داشته‌است.

اعضای این شورا بارها اعلام کرده‌اند «عدم احراز صلاحیت» کاندیدایی، به‌منزله صلاحیت نداشتن او برای تصدی سایر پست‌ها نیست؛ نکته‌ای که به‌نظر می‌رسد گاهی اوقات عامدانه ازسوی برخی چهره‌ها و جریان‌های سیاسی نادیده انگاشته می‌شود تا مسیر برای ساماندهی حملات سیاسی و مغرضانه به این نهاد راهبردی جمهوری‌اسلامی هموار شود.

بررسی صلاحیت‌ها با کدام معیار؟

آنچه در زمینه بررسی صلاحت ثبت‌نام‌کنندگان ازسوی شورای‌نگهبان دارای اهمیت ویژه‌ای است، احراز صلاحیت کاندیداها با توجه به معیارهای 12 گانه، از جمله ویژگی‌هایی مانند «رجل سیاسی»، «رجل مذهبی»، «مدیر» و «مدبر» بودن است. اهمیت نقش شورای‌نگهبان دراین حوزه زمانی دوچندان می‌شود که دریابیم این شورا 6 کاندیدای نهایی را ازمیان 80 نفر شناسایی کرده‌است.

حجم بالای ثبت‌نام‌ها درحالی بود که با بررسی فهرست بلندبالای ثبت‌نام‌کنندگان نشان می‌دهد بخش قابل‌توجهی از آنان از سابقه و پیشینه لازم و کافی به‌منظور احراز پست ریاست‌جمهوری برخوردار نبوده‌اند در واقع شرایط لازم برای احراز عنوان «رجل سیاسی» را نداشته‌اند. در چنین شرایطی، احراز صلاحیت کاندیداهای نهایی از میان تعداد زیادی از ثبت‌نام‌کننده، یکی از محوری‌ترین وظایف شورای‌نگهبان است که همواره با دقت بالایی محقق شده‌است.

پشت‌پرده برخی ثبت‌نام‌ها چه بود؟

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بررسی صلاحیت داوطلبان کاندیداتوری چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری ازسوی شورای‌نگهبان، عدم احراز صلاحیت چهره‌هایی است که بیش از هر چیز باهدف جنجال‌سازی و ایجاد حاشیه در فرایند برگزاری انتخابات در وزارت کشور حضور یافته و ثبت‌نام کرده بودند.

ازسوی دیگر در جریان ثبت‌نام‌ها شاهد حضور چهره‌هایی در وزارت کشور بودیم که طی سال‌های اخیر همواره شائبه همراهی با فتنه‌ها درباره آنها مطرح بوده‌است. این درحالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد این افراد با وجود علم به عدم تایید صلاحیت‌شان ازسوی شورای‌نگهبان، همواره باهدف تحمیل هزینه‌های سیاسی به این شورا و درنهایت نظام، برای کاندیداتوری ثبت‌نام می‌کنند. فهرست نهایی اعلامی ازسوی شورای‌نگهبان اما نشان داد این شورا تسلیم چنین صحنه‌آرایی‌هایی نمی‌شود.