همشهری - محمد سرابی: با پیش‌بینی‌ اینکه از هر ۱۰نفر ۷نفر تا اواسط قرن آینده خانه‌های خود را در مراکز شهری می‌سازند، بخشی از بودجه دولت‌ها برای درمان بیماری‌های ناشی از آلودگی صرف خواهد شد. در اینجا چند نمونه از مناطق شهری که با مشکل آلودگی هوا درگیر هستند را می‌بینید و این نشان می‌دهد که فقط تهران آلوده نیست.

آسیا - ویتنام

هفته قبل سطح ذرات کوچک خطرناک PM۵.۲ در هوا در هانوی به بالاترین حد خود یعنی ۲۵۷میکروگرم بر مترمکعب رسیده است. میزان آلودگی به اندازه‌ای بود که همه پروازها از فرودگاه بین‌المللی هانوی، پایتخت ویتنام، به‌دلیل مه شدید و تشدید آلودگی هوا به تأخیر افتاده یا به مقصد شهرهای دیگر مانند هایفونگیا دانانگ تغییر مسیر داد. در طول چند روز نزدیک ۱۰۰پرواز جابه‌جا شد. در سال گذشته میلادی میزان آلودگی هوا در هانوی چند برابر سطح توصیه شده سازمان بهداشت جهانی بود و در ابتدای بهار امسال، در نظرسنجی سالانه IQAir، ویتنام، دومین کشور آلوده در منطقه آسه‌آن و بیست و دومین کشور با بدترین کیفیت هوا در سطح جهان معرفی شد. گفته می‌شود که آلودگی هوای ویتنام هر سال باعث چند هزار مرگ‌ومیر در این کشور می‌شود که زنان باردار و نوزادانشان را بیشتر از همه تهدید می‌کند. دولت ویتنام اهداف بلندپروازانه‌ای برای مقابله با آلودگی هوا دارد. در کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد در سال۲۰۲۱ ویتنام متعهد شد که تا سال۲۰۵۰ انتشار کربن را به صفر برساند. در دسامبر۲۰۲۲، ویتنام و شرکای بین‌المللی‌اش اعلام کردند که می‌خواهند مسیر انتقال به منابع انرژی تجدیدپذیر و پاک را سرعت ببخشند. به جز آلودگی ناشی از وسایل نقلیه، عوامل دیگری مانند آتش‌زدن زباله‌ها هم باعث انتشار آلاینده‌ها در هوای شهرهای ویتنام می‌شود.

آفریقا - آفریقای جنوبی

یکی از آلوده‌ترین مناطق شهری در شرق ژوهانسبورگ قرار دارد که شامل معادن زغال‌سنگ، نیروگاه‌های حرارتی با سوخت زغال‌سنگ، تاسیسات پتروشیمی، کارخانه‌های ذوب فلزات و دیگر مجتمع‌های صنعتی است. نزدیک ۱.۷میلیون نفر در این سکونتگاه وسیع زندگی می‌کنند و مهم‌ترین شهر آن بنونی(benoni) است که ۱۶۰هزار نفر جمعیت دارد. در سال۲۰۲۳ بنونی آلوده‌ترین شهر این منطقه اعلام شد. کیفیت هوا در کل آفریقای جنوبی از سال۲۰۲۲ بهبود داشته اما در برخی شهرها میزان آلودگی ثابت مانده یا حتی بدتر شده است. مدتی قبل اعلام شد که در سال۲۰۱۹ تعداد کشته‌شده‌ها بر اثر آلودگی هوا در آفریقای‌جنوبی ۴برابر کسانی است که در اثر تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست می‌دهند. دولت آفریقای جنوبی قوانینی برای محدود کردن انتشار دی‌اکسید گوگرد از صنایع گذاشته است اما در مقابل ۳نیروگاه برق که با زغال‌سنگ کار می‌کنند و باید به‌علت فرسودگی تعطیل می‌شدند به‌کار خود ادامه می‌دهند. آفریقای جنوبی همچنین از انگلیس، آمریکا، هلند و اسپانیا کمک‌های مالی دریافت کرده است تا میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد. ۹۰درصد انرژی مورد نیاز کشور آفریقای جنوبی با سوخت‌های فسیلی تامین می‌شود، به این معنی که آفریقای جنوبی بزرگ‌ترین تولیدکننده دی‌اکسیدگوگرد در این قاره است. این کشور همچنین با تولید دی‌اکسیدکربن، دوازدهمین آلاینده بزرگ گازهای گلخانه‌ای در جهان به شمار می‌آید.

آمریکای شمالی - ایالات متحده

۶شهر از ۷شهر آلوده آمریکا در ایالت کالیفرنیا قرار دارد. این شهرها در دره ‌بلندی موازی با ساحل اقیانوس آرام ساخته‌ شده‌اند و شکل و ارتفاعات ۲رشته‌کوه اطراف دره باعث می‌شود که دود درون آن به دام بیفتد. لس‌آنجلس و ساکرامنتو ۲نمونه از این شهرها هستند. از بین دیگر شهرهای آلوده می‌توان فونیکس در جنوب، دیترویت و شیکاگو در شمال میانه، هیوستون در جنوب و پیتسبوگ در شمال شرقی نام برد. برخی از شهرهای آمریکا در فهرست آلوده‌ترین مناطق مسکونی قرار دارند. ایالت‌های اورگان و ویسکانسین تعداد دیگری از شهرهای آلوده را در خود جای داده‌اند. اگرچه سهم آلودگی سوخت‌های فسیلی در بین آلاینده‌ها زیاد است و موتورهای دیزلی همچنان در آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرند اما بعضی از این شهرها جمعیت و تعداد خودرو زیادی ندارند. در برخی روزهای سال آلودگی آنها بیش از اینکه ناشی از خودروها باشد از سوزاندن پسماند کشاورزی یا آتش‌گرفتن جنگل‌ها به‌وجود می‌آید.

آمریکای مرکزی - هندوراس

کشور کوچک هندوراس در آمریکای مرکزی از مدت‌ها قبل دچار بحران آلودگی هوا شده است. در روزهای گذشته میزان ذرات معلق در هوای شهرهایی مانند سن‌پدروسولا و تگوسیگالپا به‌شدت افزایش پیدا کرد و مسئولان شهری به مردم توصیه کردند که در خانه‌های خود بمانند و پنجره‌ها را ببندند. مدارس به‌طور موقت تعطیل شدند و تعداد بیماران اورژانسی تنفسی بیشتر شد. فرودگاه سن‌پدروسولا تعطیل نشد اما بعضی از خلبان‌ها که قصد فرود در این فرودگاه داشتند به‌دلیل ندیدن باند، مجبور به تغییر مقصد شدند. پدیده‌ ال‌نینو بر کیفیت هوای ۴کشور نیکاراگوا، هندوراس، السالوادور و گواتمالا تأثیر گذاشته و با افزایش دمای هوا باعث خشکسالی شده است. این خشکسالی هم یکی از دلایل افزایش ذرات معلق در هوای شهرهای این منطقه است. گرمای شدید هوا جریان طبیعی باد را برهم زده است و در نتیجه دود ناشی از خودروها بر فراز شهرها باقی می‌ماند.

بیشتر بخوانید: وقتی برنج باعث آلودگی هوا می شود | صادرات عجیب آلاینده ها از هند به بنگلادش