به گزارش همشهری آنلاین، «اغلب زنان ایرانی هر روز صبح به محض برخاستن از خواب مشغول آرایش می‌شوند. حتی اگر بیمار هم باشند، بر این باورند که باید آراسته و آرایش‌کرده در مجامع عمومی ظاهر شوند..» این بخشی از گزارش روزنامه فرانسوی در مورد زنان ایرانی است.
ایران در رتبه اول مصرف مواد آرایشی جهان
محمود آل‌بویه مدیرکل امور فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو ۱۶ خرداد گفت که برای پایین آمدن هزینه تولید لوازم آرایشی غیرمجاز «از مواد اولیه با گرید صنعتی و فلزات سنگین استفاده می‌شود که برای سلامتی به شدت خطرناک است». این درحالی است که ایران در رتبه اول پرمصرف‌ترین کشورهای دنیا از نظر مصرف مواد آرایشی است.
استفاده لوازم آرایشی در ایران به دوران هخامنشی برمی‌گردد. در آن دوران استفاده از حنا برای رنگ کردن موها، سرمه برای تیره کردن چشم‌ها، سفیداب برای روشن کردن پوست و وسمه (گیاهی گلدار از خانواده شب‌بویان) برای تیره و ضخیم کردن ابروها استفاده می‌شد. اما اکنون در ترکیب لوازم بهداشتی غیرمجاز به دلیل استفاده از رنگ صنعتی «فلزاتی مثل سرب، ارسنیک و جیوه وجود دارد».
میانگین سنی مصرف‌کنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی در ایران و جهان
طبق آمار، میانگین سنی مصرف‌کنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی در جهان ۲۵ سال است، اما این سن در ایران هر روز پایین‌تر می‌آید، تا جایی که سن استفاده از این مواد آرایشی به ۱۴ سال و حتی پایین‌تر و به زمان خردسالی هم رسیده است.
افزایش ۵ برابری مصرف لوازم آرایش در ایران
مصرف لوازم آرایش در ایران نسبت به ۲۰ سال قبل ۴ تا ۵ برابر افزایش یافته است، طی یک مطالعه در ایران هزینه خرید مواد آرایشی در هر خانواده (زنان بالای ۱۵ سال ساکن در مناطق شهری) طی ۵ سال، ۲۲ درصد افزایش یافته است.
شایع‌ترین بیماری های ناشی از مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی غیراستاندارد
تاکنون ۲۹۶ نوع بیماری ناشی از مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی غیراستاندارد شناخته شده که شایع‌ترین آنها التهاب پوست، جوش‌های صورت، حساسیت پوستی، آلرژی، نازایی، سقط جنین بیماری‌های کبدی و انواع سرطان است. آمارها می‌گویند بعضا تا ۸۰ درصد از لوازم آرایش موجود در بازار قاچاق و غیر بهداشتی هستند.
مهدی ملک‌محمد، روانشناس، می‌گوید که یکی از مهم‌ترین دلایل گرایش به لوازم آرایشی در زنان ایرانی شبکه‌های ماهواره‌ای هستند. «این شبکه‌ها در ترویج آرایش نقش پررنگی داشته‌اند چراکه در تصاویری که در آنها به نمایش گذاشته می‌شود، افراد از مواد آرایشی استفاده می‌کنند.» بنابراین با حذف این شبکه‌ها از سبک زندگی افراد استفاده از لوازم بهداشتی هم کاهش می‌یابد.
دلایل اصلی گرایش به آرایش
اما در مقابل، رابعه پورحسینی روانشناس اجتماعی می‌گوید که شبکه ماهواره‌ای تنها یا مهم‌ترین عامل نیست که بتوان با حذف آن سبک زندگی فرد را تغییر داد، بلکه دلیل اصلی برای استفاده از لوازم آرایش «ترس از عدم تایید از سوی دیگران، عدم شناخت از نقاط مثبت وجودی خود، نداشتن اعتماد به نفس و ارزیابی منفی از سوی دیگران است که سبب می‌شود اهمیت ظاهر زیبا در نگاه افراد دوچندان شود».
کارشناسان معتقدند که خانواده‌ها نباید زیبایی را یک معیار تشویقی برای فرزندانشان قلمداد کنند چراکه در بسیاری از موارد، علاقه به آرایش و زیبایی‌جویی از دوران کودکی شروع می‌شود و با گذر سن به شدت افزایش می‌یابد و پذیرش فرهنگ غالب و جامعه اطراف نیز می‌تواند بر علاقه فرزند به آرایش تأثیرگذار باشد.
راه‌های اطمینان از سلامت محصولات آرایشی و بهداشتی
علاوه بر این، مصرف‌کنندگان لوازم آرایشی باید هنگام خرید به مجوزهای بهداشتی محصول دقت کنند. استعلام سلامت محصولات وارداتی، برچسب اصالت و بررسی شماره پروانه بهداشتی محصولات تولید داخل از سایت سازمان غذا و دارو راه‌های اطمینان از سلامت محصولات آرایشی و بهداشتی است.