جوان آنلاین: در ایام شهادت نهمین امام شیعیان ملقب به «جواد (ع)» تنها پسر ولی نعمتمان «امام رضا (ع)» هستیم. از علاقه امام رضا (ع) به یگانه فرزندش همین بس که می‌فرمایند اگر حاجتی از رضا (ع) می‌خواهید او را به پسرش قسم دهید. یاد شعری از خانم فاطمه نانی‌زاد افتادم که در محضر مقام معظم رهبری خوانده‌اند. شاعر می‌گوید: «خورشید در طواف حرم، وه! چه دیدنیست/هر شب به پای بوسی آن ماه می‌رود/ باب الجواد راه ورودی به قلب توست/ حاجت رواست هر که از این راه می‌رود.»
نامش «محمد»، کنیه‌اش «ابو جعفر» و معروف‏ترین القاب او «تقی» و «جواد» است. القاب دیگرى همچون زکى، مرتضى، قانع، رضى، مختار، متوکل نیز براى آن حضرت برشمرده‌اند. امام محمد‌تقی (ع) را به بخشش و کرم می‌شناسند و از رو ایشان «جواد» یعنی سخاوتمند و بخشنده لقب گرفته است. او از همان سال‌های کودکی به سخاوتمندی معروف بود، ولی این کثرت بخشش و احسان براساس نامه‌ای از امام رضا (ع) است که از خراسان برای او فرستاد. امام جواد (ع) در زمانی که پدرش در خراسان بود، اصحابش ایشان را از در فرعی خانه خارج می‌کردند تا با افرادی که برای دریافت کمک، گرد خانه‌اش تجمع می‌کردند کمتر مواجه شوند. بر پایه این روایت، امام‌رضا (ع) نامه‌ای به فرزندش فرستاد و به او سفارش کرد تا به حرف کسانی که می‌گویند از در اصلی رفت وآمد نکند، گوش ندهد. علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) در این نامه همچنین به پسرش سفارش کرده بود: «هر وقت می‌خواهی از خانه خارج شوی، مقداری سکه طلا و نقره همراه داشته باش تا هیچ‌کس از تو درخواستی نکند، مگر اینکه چیزی به او بدهی.»
جوادالائمه عابدترین و خالص‌ترین فرد در زمانه خودش نیز معرفی شده است. در کثرت نافله‌های ایشان، باقر شریف قرشی، تاریخ‌پژوه اهل عراق گفته است امام جواد (ع) در هر رکعت از نافله‌های خود، سوره حمد و توحید را ۷۰ بار می‌خواندند. سید بن‌طاووس نیز نقل کرده است، هنگامی که ماه قمری فرا می‌رسید، محمد بن علی دو رکعت نماز می‌خواندند که در رکعت اول پس از سوره حمد، ۳۰ بار سوره توحید و در رکعت دوم ۳۰ بار سوره قدر را می‌خواندند و سپس صدقه می‌دادند. 
از ویژگی‌های اخلاقی و علمی امام جواد (ع) به اخلاق حسنه، علم فراوان، تقوا و پارسایی ادب و گشاده‌رویی اشاره می‌شود، به گونه‌ای که با همگان با احترام برخورد می‌کرد و این امر حتی باعث جذب مخالفان و دشمنان امام به سوی ایشان می‌شد. 
جوادالائمه (ع) وقتی عمر مبارک پدر بزرگوارشان به ۴۷ سال رسیده بود، در دهم رجب سال ۱۹۵ هجری قمری در شهر «مدینه» دیده به جهان گشود. ایشان تنها چهار سال داشت که پدرش مجبور شد او را در مدینه تنها بگذارد و برای برعهده گرفتن مقام جانشینی که مأمون برایش تدارک دیده بود، عازم خراسان شود. حضرت بعد از شهادت امام رضا (ع) ۱۷ سال در زمان دو خلیفه عباسى یعنی مأمون و معتصم عهده‌دار مقام ولایت و امامت بود. امام محمد تقی (ع) دارای دو همسر، یکی ام‌الفضل دختر مأمون بود که به عنوان جاسوس پدرش با انگور سمی حضرت را به شهادت رسانید. دیگری حضرت سمانه خاتون (ع) که فرزندانش از اوست. ایشان چهار پسر به نام‌های امام‌علی‌النقی (ع)، ابواحمد موسی مبرقع، ابواحمد حسین، ابوموسی عمران و چهار دختر به نام‌های فاطمه، خدیجه، ام‌کلثوم و حکیمه دارد. در جایی گفته شده که زینب، ام‌محمد، میمونه و امامه هم فرزندان آن حضرت بودند. 
مأمون خلیفه عباسی مانند دیگر خلفای بنی‌عباس از نفوذ باطنی امامان معصوم (ع) در بین مردم هراس داشت. به همین خاطر سعی کرد ابن‌الرضا (ع) را تحت مراقبت ویژه قرار دهد. از جمله حیله‌های وی، ازدواج دخترش با امام بود. او دخترش به نام ام‌الفضل را به ازدواج حضرت امام جواد (ع) درآورد تا از درون خانه مراقبی دائمی بر امام باشد. دلیل دیگر این ازدواج، کشاندن امام به سمت خود بود، چراکه تصور می‌کرد امام با این وصلت مجذوب مادیات، جاه و مقام شده، در نهایت از راه اصلی منحرف و با متفرق شدن شیعیان قوی شود. امام جواد (ع) به خوبی از این دسیسه‌ها آگاه بود، ولی به خاطر حفظ شیعیان از دسیسه‌های کینه توزان مأمون به این وصلت رضایت داد. اگرچه امام (ع) تن به این ازدواج داد، اما شواهد تاریخی گواه این حقیقت است که مأمون نتوانست به حیله‌های از پیش تعیین شده خود دست یابد. سرانجام پس از مرگ مأمون، وقتی معتصم ملعون به خلافت رسید، همراه با جعفر (برادر ام‌الفضل) در اندیشه کشتن امام بودند. از این رو، به عبدالملک زیات، والی مدینه نامه نوشت و از او درخواست کرد که امام (ع) را همراه ام‌الفضل راهی بغداد کند. وقتی حضرت وارد بغداد شد، معتصم در ظاهر به او احترام کرد تا اینکه به وسیله جعفر، ام‌الفضل را تحریک به مسموم‌کردن حضرت کرد. سرانجام این خواهر و برادر، انگوری را به سم آغشته کرده و به امام خوراندند. مزار مطهر آن حضرت در کاظمین (بغداد) و در کنار قبر جدش «امام کاظم (ع)» هم‌اکنون قبله حاجات عابدان و موحدان و پیروان اهل‌بیت (ع) از سراسر جهان است.