بریتانیا، فرانسه و آلمان با توزیع پیش‌نویس قطعنامه‌ای در میان ۳۵ عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خواستار افزایش فشار بر ایران شده‌اند.

پیش‌نویس این قطعنامه، از ایران می‌خواهد منشأ آثار اورانیوم یافت‌شده در سایت‌های اعلام‌نشده خود را اعلام کرده و همچنین موضوعاتی مانند ممانعت از ورود بازرسان آژانس را توضیح دهد.

در این پیش‌نویس از تهران خواسته شده بدون تاخیر در تمامی زمینه‌ها با آژانس همکاری کند و به ماموران این نهاد اجازه نمونه‌برداری از سایت‌ها را در صورت نیاز بدهد.

متن جدید به مشکلاتی مانند ممانعت ایران از حضور بسیاری از کارشناسان ارشد غنی‌سازی اورانیوم آژانس در تیم بازرسی می‌پردازد که اخیراً به وجود آمده‌اند. در این بیانیه به ایران دستور داده شده که در تصمیم خود بازنگری کرده و بیانیه مشترک مارس ۲۰۲۳ با آژانس را در خصوص همکاری مشترک اجرایی کند. در این بیانیه آمده است: «شورای حکام از ایران می‌خواهد که با آژانس همکاری کافی داشته باشد و اقدامات ضروری و فوری را، همانطور که در قطعنامه نوامبر ۲۰۲۲ این شورا آمده است، انجام دهد تا مسائل پادمانی حل‌نشده از سال ۲۰۱۹ بدین سو، حل و فصل شوند.» در این متن آمده است اگر ایران همکاری نکند، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند گزارشی «جامع» تهیه کند که فشار بر تهران را بیشتر خواهد کرد. برای آخرین بار ۱۸ ماه پیش بود که قطعنامه مشابهی علیه تهران در آژانس به تصویب رسید. آن قطعنامه به ایران دستور می‌داد که در خصوص سایت‌های محل پیدا شدن اورانیوم با منشأ نامعلوم فوراً با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.

پس از آن قطعنامه تعداد سایت‌های محل اختلاف از ۳ به ۲ مورد کاهش یافته است، اما ایران هنوز توضیح نداده است که چگونه مواد غنی‌شده از این مکان‌ها سر درآورده‌اند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از این اختلافات تحت عنوان «مسائل پادمانی باقی‌مانده» یاد می‌کند.

شورای حکام متشکل از نمایندگان ۳۵ کشور هر سه ماه یکبار تشکیل جلسه می‌دهد و یکی از دو نهاد اصلی سیاست‌گذاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شمار می‌رود. شورای دیگر این آژانس فقط یک بار در سال تشکیل جلسه می‌دهد. مطابق گزارش‌ها بریتانیا، فرانسه و آلمان که به عنوان «تروئیکای اروپایی» شناخته می‌شوند، این قطعنامه را علی‌رغم مخالفت آمریکا بین اعضا توزیع کرده‌اند.

دولت جو بایدن نگران است که تصویب این قطعنامه ایران را به سمت تشدید فعالیت‌های هسته‌ای خود سوق داده و منجر به تشدید تنش در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده شود. به گفته دیپلمات‌ها سه کشور اروپایی در مقابل استدلال می‌کنند ادامه عدم همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و پیشرفت برنامه هسته‌ای تهران صدور چنین قطعنامه‌ای را ضروری کرده است.

کارشناسان می‌گویند این قطعنامه از تصویب اعضای شورای حکام خواهد گذشت، چرا که اگر تروئیکای اروپایی در این خصوص اطمینان نداشت پیش‌نویس تا مرحله توزیع در دبیرخانه آژانس نمی‌رسید. تنها روسیه و چین با آخرین قطعنامه علیه ایران مخالفت کرده بودند. طبق گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران در حال غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد، نزدیک به ۹۰ درصد تسلیحاتی، است و به اندازه کافی مواد غنی‌شده تا این سطح برای تولید «سه بمب هسته‌ای» جمع‌آوری کرده است.

قدرت‌های غربی می‌گویند که هیچ توجیه غیرنظامی معتبری برای غنی‌سازی تا این سطح وجود ندارد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده است هیچ کشور دیگری بدون تولید سلاح هسته‌ای این کار را انجام نداده است. ایران می‌گوید اهدافش «کاملا صلح‌آمیز» است.