جوان آنلاین: مجموعه‌ای که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، همانگونه که از نام آن هویداست، «گزیده ادبیات مقاومت علمای شیعه در پنج قرن اخیر» را در خویش دارد. این اثر به دست محمد‌حسن رجبی (دوانی) و در پنج جلد تدوین شده و پژوهشکده تاریخ معاصر ایران، به انتشار آن همت گماشته است. تارنمای ناشر در معرفی این مجموعه، نکات ذیل را از نظر دور نداشته است: «انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر ایران، به تازگی کتاب گزیده ادبیات مقاومت علمای شیعه در پنج قرن اخیر را که با پژوهش آقای محمدحسن رجبی (دوانی) تدوین شده است، در پنج جلد در قطع وزیری منتشر کرده است. همانگونه که از عنوان این کتاب پیداست، مؤلف گزیده‌هایی از آثار نوشتاری یا گفتاری مراجع و علمای برجسته شیعه را در برابر پدیده‌هایی که در پنج قرن گذشته، از خارج یا داخل سرزمین‌های اسلامی، استقلال سیاسی، اقتصادی، فرهنگی یا تمامیت ارضی جوامع اسلامی را به خطر می‌افکنده، برحسب تقدم تاریخی در این مجموعه گرد آورده است. خطر‌های برشمرده، مواردی از این قبیل است: حمله استعمارگران غربی به سرزمین‌های اسلامی، انعقاد قرارداد‌های زیانبار استعماری، اهانت به مقدسات اسلامی، پایمال نمودن عزت مسلمانان، ایجاد تفرقه مذهبی در میان مسلمانان، مبارزه با پادشاهان و دولتمردان وابسته و انتشار انحرافات فکری و اخلاقی در جوامع اسلامی. مواضع مراجع و علمای شیعه در برابر خطرات فوق، تنوعی از اقدامات اعتراض‌آمیز از قبیل نصیحت، هشدار و اخطار به دولتمردان غافل و وابسته، تحریم، آگاه‌سازی و بسیج نیرو‌های مردمی، براندازی رژیم‌های دست نشانده و بالاخره اعلان جهاد علیه نیرو‌های استعمارگران اشغالگر را در برمی‌گیرد. مراجع و علمای نام‌برده، از ملیت‌ها و اقوام ایرانی، عرب، هندی، پاکستانی، افغان و آفریقایی هستند که راجع به مسائل مبتلا به جامعه خود یا جهان اسلام یا توهین به مقدسات اسلامی اعلام موضع نموده‌اند. شخصیت‌های این مجموعه از ملامحمد استرآبادی (مشکک) در سال ۹۹۶ ق آغاز و به سیدحسن نصرالله ختم می‌شود...». 
موسی فقیه‌حقانی، رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر ایران، در مراسم رونمایی از این مجموعه پنج جلدی به موارد پی آمده اشاره کرده است: «گستره‌ای که آقای رجبی در مورد آن کار کرده‌اند، فقط شامل ایران نمی‌شود و سایر کشور‌های جهان را هم دربر می‌گیرد. از جمله شیخ‌زکزاکی تا کسانی که ممکن است حتی نامشان هم به گوش جامعه ایرانی نخورده باشد، ولی عمدتاً در راستای مبارزه با استعمار در حوزه‌های فرهنگی و سیاسی و اجتماعی تلاش کرده‌اند. از مطالعه این کتاب و منابع مربوط به تکاپوی روحانیت شیعه، می‌توانیم یک سلسله قواعد و اصول را استخراج کنیم که بر اساس آن‌ها می‌توان این مقاومت و رفتار‌ها را تحلیل کرد. چون در منظومه مقابله علما با استعمار و استبداد، مقاومت شکل‌های مختلفی دارد و نقش‌آفرینی خود چهره‌ها هم، با یکدیگر فرق دارد. در این مجموعه، از فتوای جهاد در عرصه نظامی برای مبارزه با کفار روس که به ایران حمله کردند، تا حکم تحریم تنباکو و حکم تحریم البسه خارجی و آنچه از بلاد کفر به سرزمین‌های اسلامی می‌آید، مشاهده می‌شود و همین مسئله، گستره عمیق مبارزه علما را برای ما روشن می‌کند. بر رفتار مرجعیت شیعه، اصولی حاکم هستند که با مطالعه مکتوبات و اعلامیه‌ها و بیانات آنان به این اصول پی می‌بریم که به نظر من محور اصلی آنها، احیای اسلام و آگاهی‌بخشی به جامعه اسلامی و مسلمین و زمینه‌سازی ظهور است. یکی از این اصول، دغدغه صیانت از اسلام و سرزمین‌های اسلامی و قوام مسلمین است که در این مکتوبات موج می‌زند، یعنی اصلاً فرقه‌ای برخورد نمی‌شود...».