حجت‌الاسلام محمدتقی مبشری، عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان در گفت‌وگو با ایکنا درباره زن تراز از نگاه امام خمینی(ره) گفت: یکی از مسائلی که امام خمینی(ره) بسیار بر آن توجه داشتند، نقشی است که زنان باید در جامعه بشری بتوانند به خوبی ایفا کنند. حضرت امام (ره) با نگاه جامع و کاملی که نسبت به تمام مسائل به ویژه مسائل زنان داشتند، از همان ابتدای انقلاب تأکیدشان بر حضور زنان در عرصه‌های مختلف بود. از نگاه ایشان، زن تراز در نظام جمهوری اسلامی، زنی است که ویژگی اصلی یعنی تعلیم و تربیت فرزندان و نسل آینده کشور را به خوبی دنبال کند.

 

وی افزود: حضرت امام در ملاقات‌هایی که با بانوان داشتند، فرمودند؛ زن، یکتا موجودی است که می‏‌تواند از دامن خود افرادی را به جامعه تحویل دهد که از برکاتشان نه تنها یک جامعه، بلکه جوامع گوناگون به ارزش‌های والای انسانی سوق یابند. این جایگاهی که برای زن ترسیم می‌کنند و یا جمله معروفی که «از دامن زن، مرد به معراج می‌رود»، مؤید همین مسئله است. چون تربیت یک فرزند، بیش از آنکه مرهون تعالیم پدر یا معلم باشد به مادر برمی‌گردد. فرزند قبل از رفتن به مدرسه، شاکله‌های اولیه شخصیتی وی توسط مادر ساخته می‌شود. حضرت امام در جای دیگر می‌فرمایند؛ «دامن مادر بهترین مکتب و بزرگترین مدرسه‌ای است که فرزند در آن تربیت می‌شود». پس این نگاه اولیه، نگاهی است که نقش تربیتی و معلمی را برای مادر ترسیم می‌کند.

 

حجت‌الاسلام مبشری با اشاره به تأکید حضرت امام به موضوع تعلیم و تربیت گفت: زن تراز نظام مقدس جمهوری اسلامی، زنی است که آراسته به فضایل علمی و اخلاقی باشد. امام در ملاقات‌های مختلف خود به این نکته اشاره داشتند که؛ شما بانوان در ایران ثابت کردید که در پیشاپیش نهضت قدم برمی‌دارید و سهم بزرگی در این نهضت دارید و همچنین در جای دیگری می‌فرمایند؛ «شما در تحصیل علم کوشش کنید، برای به دست آوردن فضایل علمی و اخلاقی مجهز شوید و تلاش کنید.» این نگاه، نگاه ویژه به زن است که زن باید مجهز به علم دانش و مباحث تربیتی باشد، چون در بعضی از مباحث خود اشاره می‌فرمایند که زنان در کنار کسب فضایل علمی، فضایل اخلاقی را هم دنبال کنند تا به نسل آینده منتقل کنند. یا در جای دیگری می‌فرمایند؛ «درود بی‌پایان بر زنان متعهدی که اکنون در سراسر کشور  به تربیت نوباوگان و تعلیم بی‌سوادان و تدریس علوم انسانی و آموزش فرهنگ غنی اسلامی اشتغال دارند.» این مواردی که امام به آنها اشاره دارد، یعنی اینکه زنان نقش بی‌بدیل و حائز اهمیتی در انتقال فرهنگ ایرانی اسلامی به نسل آینده دارند، به ویژه اینکه در کنار مباحث آموزشی بحث تربیت را مطرح می‌کنند.

 

مبارزه با نگاه زنگارزده به زنان

 

وی در ادامه به حضور اجتماعی و سیاسی زنان تأکید و بیان کرد: برخلاف آنچه در ذهن برخی وجود دارد که اسلام مخالف حضور زنان در جامعه است، حضرت امام آمدند و با این نگاه پوسیده زنگارزده مبارزه کردند و فرمودند «زن باید در مقدرات اساسی کشور دخالت کند» که البته این دخالت در مقدرات اساسی، گاهی در عرصه انتخابات، حضور در انتخابات است و در این زمینه بار‌ها تأکید داشتند که زنان هم باید مانند مردان به وظایف ملی و اسلامی خود عمل کنند. گاهی هم به عنوان نقش‌آفرینی بیشتر و حضور در مجلس، مناصب حکومتی و ... مطرح می‌شود که به این مسئله هم تأکید داشتند. یعنی از همان ابتدا هم آنچه به عنوان ممیزه حضور زن در زمان انقلاب و قبل از آن می‌توان بیان کرد، این است که؛ در زمان شاه زن را در اجتماع به عنوان یک ابزار جنسی و رسیدن به مطامع نفسانی خودشان استفاده می‌کردند. اما اینکه ما از حضور زنان در اجتماع صحبت می‌کنیم از این جهت است که زن‌ها حتی بهتر از مرد‌ها در عرصه سیاست و فرهنگ ایفای نقش می‌کنند و امام خمینی(ره) تأکید می‌کنند، همانطور که مرد‌ها فعالیت می‌کنند زنان‌ها هم می‌توانند در عرصه‌های گوناگون فعالیت داشته باشند. برای اینکه تفاوتی بین زنان و دیگران وجود ندارد.   

 

وی ادامه داد: طبیعی است که برای رسیدن به این جایگاه، زن باید به خودکفایی سیاسی برسد و بنیه سیاسی خود را تقویت کند و به همین دلیل است که حضرت امام در کتاب صحیفه به این نکته اشاره دارند که ما مفتخریم، بانوان و زنان، پیر و جوان و خرد و کلان در صحنه‌های فرهنگی، نظامی، اقتصادی و سیاسی حاضرند و همدوش مردان یا بهتر از آنها در راه تعالیم اسلام و مقاصد قرآن فعالیت می‌کنند. اینکه حضرت امام تأکید می‌کنند؛ بهتر از مردان به رسالت خود جامه عمل می‌پوشانند، نگاه واقع‌بینانه و وسیعی است که امام نسبت به زن داشتند.

 

این عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان در ادامه تصریح کرد: یکی از نکاتی که امام به آن توجه و تأکید داشتند، بحث فرزندآوری است. امروز، جامعه ما با رشد معکوس جمعیت مواجه است که سیاستمداران این خطر را بار‌ها گوشزد کرده‌اند و اگر به این مسئله که زن چه نقشی می‌تواند در تربیت فرزندان و ایجاد نسل‌هایی برای آینده ایفا کند، توجه داشته باشیم، این مشکل به تدریج حل خواهد شد.

 

زنان خودساخته از دیدگاه امام خمینی(ره)

 

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه، زن مسلمان خودساخته از نگاه امام(ره) چگونه زنی است، گفت: حضرت امام تأکید داشتند زنی خودساخته است که به فضایل اخلاقی و علمی آراسته باشد. طبیعی است که زنی خود را به اخلاق انسانی و اسلامی بیاراید، در تربیت فرزندان نیز تأثیرگذار خواهد بود؛ البته امر تربیت زن منحصر در فرزندان نمی‌شود و حتی می‌تواند همسرش را نیز دربرگیرد و او را به معراج ببرد؛ که نمونه‌های زیادی از آن را در جنگ تحمیلی دیدیم. اگر بسیاری از این شیرزنان با مردان خود همراهی نمی‌کردند، برای آ‌نها حضور در صحنه‌های نظامی دشوار می‌شد و چه بسا امکان‌پذیر نبود. این همراهی باعث شد آنها از خواسته‌ها و زندگی مادی خود بگذرند تا همسرشان بتواند امنیت و آرامش را در کشور رقم بزند و این نقش بی‌بدیلی است و برای همه ثابت شده است که اگر مردی پیشرفت کرده به برکت وجود همسرش بوده است. اگر امروز زن و مردی را می‌یبنیم که مرد تحصیل می‌کند و مدارج علمی را طی می‌کند و یا در مسائل سیاسی، اقتصادی و ... پیشرفت می‌کند، قطعاً همسرش است که او را کمک می‌کند؛ چراکه زنی می‌تواند در این راستا گام بردارد و همسرش را همراهی کند که از نظر علمی و اخلاقی خود را ساخته باشد.

 

وی ادامه داد: نقش مادری، همسری و خانه‌داری و یا شاغل بودن در خارج از خانه، می‌تواند در کنار هم باشد و مانع هم نیستند. امروز زنانی را می‌بینیم که در عرصه‌های سیاسی، علمی و پزشکی و ... حضور فعال دارند و این کار‌ها در تضاد با نقش‌های دیگر زنان نیست. زنان زیادی صاحب شرکت‌های اقتصادی هستند و یا در برخی دانشگاه‌ها رئیس دانشگاه و اساتید دانشگاه هستند و یا در مجلس و ... صاحب مناصب سیاسی هستند؛ بنابراین زن می‌تواند در همه این عرصه تلاشگر بی‌بدیلی باشد و بستر تحولات جامعه را فراهم کند. هر چند ظرفیت‌های افراد متفاوت است و منظور از این سخن‌ها این نیست که همه زنان باید در همه عرصه‌ها حضور فعال داشته باشند؛ چراکه این امر به سلایق، توانمندی‌ها و ... بستگی دارد. اما لازم است برای فعالیت در هر یک از این عرصه‌ها حتی خانه‌،داری آگاهی، دانش و بصیرت کافی داشته باشد. کسی که در عرصه خانواده تلاش می‌کند، باید به نیاز‌های فرزندان و همسر و خانواده آگاه باشد.   

 

کم‌توجهی به نقش تربیتی زنان در خانواده

 

حجت‌الاسلام مبشری در ادامه درباره اینکه به کدام بعد از اندیشه امام خمینی(ره) کم‌توجهی شده است و نیاز است امروز به آن بعد از اندیشه امام توجه کنیم، گفت: آنچه امروز در جامعه ما از آن غفلت شده، نقش تربیتی زنان در خانواده است. اگر می‌بینیم فرزندان ما در مدارس با مشکلاتی مواجه هستند و گاهی اختلال‌های رفتاری از آنها گزارش می‌شود، بخشی از مسائل به این برمی‌گردد که دخترانمان را برای ایفای نقش در خانواده آماده نکرده‌ایم و پسران نیز از این قاعده مستثنی نیستند. چه دختران و چه پسران قبل از ازدواج باید آموزش‌ ببینند. حقیقتاً اگر به جای ارائه دو واحد «اخلاق» در دانشگاه به دانشجویان که شامل یکسری مباحث کلیشه‌ای است، «اخلاق زندگی» ارائه شود، بسیار مؤثر خواهد بود. اخلاق پژوهش، اخلاق سیاست، اخلاق تعلیم و تعلم چندان مورد نیاز نیست؛ مگر چند درصد از دانشجویان پژوهشگر، سیاستمدار و ... می‌شوند، اما اگر در اخلاق زندگی بیاموزند که در زندکی مشترکی که آغاز می‌کنند، نیاز همسرشان چیست یا در خانه به چه نیاز‌هایی باید توجه کرد یا چه مسائلی می‌تواند به روابط خود با همسر و فرزندانش آسیب بزند و ... شاهد بسیاری از مسائل و مشکلات اجتماعی و خانوادگی نخواهیم بود.

 

وی ادامه داد: امام خمینی(ره) در یکی از فراز‌ها تأکید می‌کنند که فرزندان در دوره کودکی نیاز به مهر مادری دارند و آنچه امروز شاهدیم، کودکان بدون اینکه مادران شاغلی داشته باشند، در مهد به سر می‌برند و این فرهنگ غلطی است. چون کودکان نیاز به عواطف مادری دارند و این مسئله باعث عقده‌ها و اختلالات رفتاری آنها در سنین بالاتر خواهد شد. اینکه زنان شاغل مجبورند فرزندان خود را به مهدهای کودک بسپارند، باید ساعاتی که در کنار فرزندانشان نبودند، به جبران محبت بپردازند. بنابراین باید مادران این مرز و بوم را آگاه کنیم که مادری و تربیت فرزندان به ویژه در اوایل دوران کودکی چه رسالت بزرگ و سنگینی است و امیدوارم نه تنها در سالگرد حضرت امام بلکه در طول سال با اندیشه‌های بلند و عرفانی، سیاسی، اجتماعی و ... امام خمینی(ره) آشنا شویم.