اسدالله علم، وزیر دربار و از نزدیکترین چهره‌ها به محمدرضا شاه، تنها رجل سیاسی دوران پهلوی دوم است که خاطرات خود از ١٠ سال همنشینی نزدیک با شخص شاه و خاندان پهلوی را مکتوب کرده است. این تقریرات در ٧ جلد تحت عنوان «یادداشت‌های علم» به چاپ رسیده‌اند و ما در این ستون به تناوب این یادداشت‌ها را مرور می‌کنیم.
کار، کارِ خارجی‌هاست!
شاهنشاه باز هم از وضع دانشگاه‌ها اظهار عدم رضایت فرمودند که: «من نمی‌دانم این‌ها دیگر چه می‌خواهند؟ همه چیز که دارند، پس هم آهنگی آن‌ها با ماجراجویان و تروریست‌هاچیست؟» عرض کردم یک عده که مأمورند و معذور. فرمودند: «مأمور کی؟» عرض کردم خارجی‌ها. مگر خارجی ساکت می نشیند؟ همین الآن دکتر علینقی کنی (رئیس سابق حزب مردم) که از بندگان شاهنشاه است و همه می‌دانند که به خارجی کاری ندارد و احتیاجی هم ندارد، شب و روز انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها سعی دارند با او تماس بگیرند. منتها من به او گفته‌ام طفره برود و حالا دو سه سال است که از این کار طفره می‌رود. شاهنشاه خیلی تعجب فرمودند و من از تعجب شاهنشاه تعجب کردم، معلوم است خارجی بیکار نمی‌نشیند. فرمودند: «آخر آمریکا و انگلیسی‌ها چه می‌خواهند؟» عرض کردم به هر حال استخوانی لای زخم به هر صورت می‌خواهند و نباید غافل بود. اما عده دیگر جوانند و احساساتی و پرشور که تحت تأثیر تبلیغات قرار می‌گیرند و یا اصولاً جوان‌ها، طاغی طبع هستند و اگر هم بعضی دیوانگان بین آنها فکر کنیم که باشند، کار بدتر می‌شود. مگر الان در خاندان خود شاهنشاه دو دیوانه نداریم، یکی علی پسر مرحوم شاهپور علیرضا و دیگری بهزاد پسر شاهپور حمیدرضا. باری از این مذاکرات بسیار شد.54.2.4

خیانت فتح‌الله و حماقت اردشیر
فقط درباره خلیج فارس گفتگو شد. از جهت اهمیت آن از لحاظ دولت‌های غربی و اثرات نفوذ شوروی اگر اتفاق بیفتد و دفاع خلیج که بر عهده چه دولی غیر از ایران می‌تواند باشد و اختلاف ما بر سر منطقه نفت‌خیز فلات قاره با عربستان، که در این زمینه چندی پیش پروتکلی امضاء شده که به ضرر ماست. همان وقت دو سال پیش من عريضه به شاهنشاه که در سوئیس تشریف داشتند عرض کردم و به وسیله ابوالفتح محوی دوست خودم که در شرکت پان آمریکن که در آن حدود حق اكتشاف و استخراج دارد، کار می‌کند دادم که به سوئیس ببرد و از مخازن عجیب این منطقه عرض کردم. قریب 13 میلیارد بشکه است و عرض کردم، این خط مورد گفت‌وگو ممکن است خیلی بر ضرر ما ترسیم شود. به هر صورت دستور فرموده‌اند کشتی‌های حفاری عربستان را با زور بحریه اخراج کنند و این کار شده تا نتیجه چه شود. ولی شرکت ملی نفت به تحریک فتح‌الله نفیسی خائن که مسئول این کار بود و وزارت خارجه نادان (اردشیر زاهدی)، موضوع را خیلی بی‌اهمیت به عرض رساندند و مخازن را خالی. حالا معلوم شد گزارش پان آمریکن صحیح بود. خوشبختانه هنوز پروتکل به تصویب مجلسین نرسیده است و این قیمت دارد.46.2.5