به گزارش خبرگزاری ایمنا، شهر یک موجود زنده در حال رشد و توسعه است، بنابراین برای اینکه بتواند به حیات خود ادامه بدهد نیاز است خود را به‌روز کند، بر این است که اهمیت برنامه‌ریزی برای رشد و توسعه شهرها ضرورت پیدا می‌کند.
تحولات برنامه‌ریزی شهری در اکثر نقاط جهان ابعاد گسترده‌ای پیدا کرده است، به‌طوری که موجب تغییر برخورد با شهر از شیوه ایستا به روشی پویا شده و الگوی برنامه‌ریزی راهبردی را به‌عنوان ابزاری نیرومند برای مدیران شهری مطرح ساخته است؛ تعدد استفاده از این رویکرد و موفقیت‌های حاصل از اجرای درست آن موجب شده است بسیاری از شهرداری‌ها در سراسر جهان از آن استفاده کنند.
در کشور ما نیز استفاده از برنامه‌ریزی راهبردی در تدوین برنامه برای شهرها از حدود ۱۵ سال گذشته افزایش یافته و از طرفی با توجه به بررسی‌های انجام شده و اهمیت این نوع برنامه‌ریزی وزارت کشور نیز با صدور دستورالعمل، شهرداری‌ها را ملزم به تهیه برنامه راهبردی کرده است؛ شهرداری اصفهان نیز به استناد ماده ۱۵ قانون نوسازی و عمران شهری تا سال ۱۴۰۰، شش برنامه پنج ساله شامل برنامه اصفهان + ۲۲، اصفهان ۸۵، اصفهان ۹۰، اصفهان ۹۵، برنامه راهبردی اصفهان ۱۴۰۰ و برنامه راهبردی اصفهان ۱۴۰۵ را تهیه کرده است.
تجربیات حاصل از تدوین و اجرای این برنامه‌ها به‌ویژه اصفهان ۱۴۰۰ و اصفهان ۱۴۰۵ در استفاده از رویکرد راهبردی در برنامه‌ریزی موجب شده است هفتمین برنامه شهرداری اصفهان با رویکرد راهبردی و با نام «برنامه راهبردی اصفهان ۱۴۱۰» برای سال‌های ۱۴۰۳ تا ۱۴۱۰ تهیه شود؛ این برنامه راهبردی بر مبنای پنج ویژگی بارز مشارکت محوری، نتیجه محوری، ارزش‌محوری، عمق‌نگری و تلفیق رویکردهای مسئله‌محور و هدف‌محور تدوین شده است.
تدوین هفتمین برنامه شهرداری اصفهان با رویکرد مشارکت مبنا
محمد نورصالحی، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان در این باره می‌گوید: نخستین برنامه شهر اصفهان در قالب برنامه اصفهان +۲۲ در سال ۱۳۷۵ تدوین شد و از آن زمان تاکنون طرح‌ها و پروژه‌های بسیاری اجرا شده است تا اصفهان را به مکان بهتری برای زندگی تبدیل کند.
وی ادامه می‌دهد: برنامه راهبردی اصفهان ۱۴۱۰ نیز که هفتمین برنامه تدوین شده شهرداری اصفهان است، با تاکید بر رعایت چارچوب‌ها و اصول مندرج در اسناد فرادست و دریافت رویکرد مشارکت مبنا تلاش کرده است تا این مسیر را ادامه دهد و با دریافت نظرات ذی‌نفعان متعدد به‌ویژه شهروندان به شیوه‌های مختلف همچون برگزاری نشست‌های شهراندیشی، برگزاری نظرسنجی‌ها و تحلیل مهم‌ترین خواسته‌های شهروندان از سامانه ارتباطات مردمی ۱۳۷، مسائلی را که نیازمند توجه بیشتر بوده است را مد نظر قرار دهد؛ بنابراین این برنامه نتیجه هزاران ساعت هم‌اندیشی با شهروندان، خبرگان، اساتید، مدیران، اعضای شورای اسلامی شهر و کارشناسان شهری است که از نظر روشی و تعدد دست‌اندرکاران در نوع خود کم نظیر است.
هدف شورای اسلامی شهر و شهرداری اصفهان تلاش در مسیر ارتقای نقش کلان‌شهر اصفهان در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب است
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح می‌کند: دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده یکی از بهترین تجربه‌های بشری است که جز با نیروی اراده و تلاش ممکن نیست و برای تحقق این مهم برنامه‌ریزی همسو و هم‌جهت با اهداف ضروری است.
نورصالحی خاطرنشان می‌کند: هدف شورای اسلامی شهر و شهرداری اصفهان تلاش در مسیر ارتقای نقش کلان‌شهر اصفهان در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب و در همین راستا تحقق شعار «اصفهان من، شهر زندگی» بوده است، در همین راستا در سال‌های اخیر به‌دلیل افزایش هزینه‌های تمام شده اجرای پروژه‌ها، مدیریت شهری ناگزیر به رعایت دو اصل هدفمندی و گزیده‌کاری بوده است تا با بهره‌گیری از منابع موجود بهترین نتیجه در راه رسیدن به آرمان‌ها حاصل شود.
«اصفهان من، شهر زندگی» بدون وجود یک برنامه منسجم محقق نمی‌شود
علی قاسم‌زاده، شهردار اصفهان معتقد است: رسیدن به شهر آرمانی، اگر نگوییم غیر ممکن، اما دشوار است، زیرا شهر به‌دلیل زنده بودن مدام در حال تغییر و تحول است و برای تحقق اهداف و آرمان‌ها نیز همواره باید شناخت از شهر و برنامه‌ریزی برای شهر ماهیتی پویا و متکامل داشته باشد.
وی ادامه می‌دهد: برنامه‌ریزی برای یک شهر آن هم شهری بزرگ با مسائل و قابلیت‌های متعدد کار پیچیده‌ای است؛ از سوی دیگر اجرای مناسب و حداکثری برنامه‌های تدوین شده مستلزم مشارکت جدی ذی‌نفعان است.
شهردار اصفهان تصریح می‌کند: در دوره ششم مدیریت شهری اصفهان با اهتمام به حرکت در افق نگاه و اندیشه رهبر حکیم انقلاب و تحقق بیانیه گام دوم و با لحاظ کردن تأکیدات مندرج در منشور شورای اسلامی شهر، انتخاب شعار «اصفهان من، شهر زندگی» با دیدگاه تبدیل اصفهان به مکانی بهتر برای زندگی و نزدیک‌تر شدن شهر اصفهان به استانداردهای جهانی و البته مبتنی بر قابلیت‌ها و ویژگی‌های اسلامی و ایرانی صورت گرفت.
قاسم زاده خاطرنشان می‌کند: در این میان تحقق «اصفهان من، شهر زندگی» بدون وجود یک برنامه منسجم امکان‌پذیر نبود، بنابراین شهرداری اصفهان در دوره اخیر با هدایت شورای اسلامی و عزم راسخ برای تحقق این شعار، با تشکیل ۱۲ کمیته و بیش از ۹۰۰۰ نفر ساعت کار کارشناسی و بهره‌گیری از دیدگاه‌ها و نظرات بسیاری از متخصصان حوزه مدیریت شهری، به بازنگری، تکمیل و تدقیق برنامه راهبردی اصفهان ۱۴۰۵ و تدوین برنامه راهبردی اصفهان ۱۴۱۰ پرداخت.
شهرداری اصفهان سعی دارد برای حرکت به سوی تحقق اهداف و ارزش‌های دینی و ملی اقدام کند
وی ادامه می‌دهد: در این باره گرفتن روشی نوین (روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها) برای شناخت عمیق و ریشه‌ای مشکلات در سطح مختلف یکی دیگر از ویژگی‌های قابل توجه در فرایند تدوین برنامه در این دوره بود؛ بر این اساس تلاش مجموعه شهرداری بر این بوده تا برنامه‌ای درخور کلان‌شهر اصفهان به‌عنوان پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی تدوین و ارائه کند؛ البته باید توجه داشت که رفع بعضی مشکلات اصفهان همچون کم‌آبی، فرو نشست زمین و آلودگی هوا که از جمله مشکلات اساسی این شهر به شمار می‌رود، نیازمند عزم و اراده‌ای در سطح ملی دارد.
شهردار اصفهان اضافه می‌کند: با این حال شهرداری اصفهان سعی دارد با تلاش و کار جهادی در حیطه وظایف خود نسبت به رفع این چالش‌ها، همچنین رفع سایر مشکلات این کلان‌شهر و حرکت به سوی تحقق اهداف و ارزش‌های دینی و ملی اقدام کند تا بتوان اصفهان را به شهر بهتری برای زندگی تبدیل کرد.
تدوین برنامه عملیاتی ۱۴۰۳ مبتنی بر ۳۹ اولویت راهبردی برنامه ۱۴۱۰
سیدمصطفی اعتصامی، مدیرکل برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری اصفهان نیز در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: ارائه خدمات مطلوب شهرداری‌ها به ذی‌نفعان، با توجه به وظایف متعدد و گسترده خود در مدیریت شهری، بدون داشتن برنامه و برنامه‌ریزی امکان‌پذیر نیست، در این راستا برنامه راهبردی اصفهان ۱۴۱۰ به‌عنوان هفتمین برنامه راهبردی شهرداری اصفهان در ادامه برنامه‌های قبلی، در سال گذشته به تصویب شورای اسلامی شهر رسید؛ فرایند تدوین این برنامه با مشارکت ذی‌نفعان درون سازمانی و برون سازمانی و با حدود ۹ هزار نفر ساعت کار کارشناسی در حوزه مدیریت شهری انجام شد.
وی ادامه می‌دهد: در این راستا اسناد فرادست ملی تا محلی از جمله بیانیه گام دوم انقلاب، برنامه ششم و هفتم توسعه کشور، سند آمایش استان در قالب انواع روش‌های اسنادی و پیمایشی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت؛ همچنین با حدود ۳۰۰ نفر از متخصصان و خبرگان حوزه مدیریت شهری مصاحبه‌هایی انجام و نظرات شهروندان مناطق پانزده‌گانه، کارکنان، ارباب رجوعان و پیمانکاران نیز دریافت شد و خروجی حاصل از تحلیل نتایج طی نشست‌هایی در قالب ۱۲ کمیته تخصصی با استفاده از روش تحلیل در لایه‌های مختلف و در دو بخش مشکلات و راهکارها تکمیل شد.
مدیرکل برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری اصفهان با بیان اینکه نقاط تمرکز برنامه مشخص و بر اساس آن اهداف و راهبردها نیز تدوین شده است، اضافه می‌کند: این برنامه شامل هفت ارزش، پنج سیاست، پنج هدف کلان، ۲۱ هدف خرد و ۱۲۴ راهبرد است از جمله نقاط بارز این برنامه سطح بالای مشارکت، تاکید بر سنجش‌پذیری، عمیق‌نگری و استفاده از روش‌های نوین در برگزاری نشست‌های متمرکز و تشکیل کمیته ارزش‌ها بود.
اعتصامی خاطرنشان می‌کند: به‌منظور تحقق و پیاده‌سازی برنامه راهبردی ۱۴۱۰، برنامه‌های عملیاتی تهیه و تدوین می‌شوند که بر این اساس برنامه عملیاتی ۱۴۰۳ مبتنی‌بر ۳۹ اولویت راهبردی مستخرج از برنامه ۱۴۱۰ تدوین شده است.
برنامه عملیاتی برای سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ در حال تدوین است
وی تاکید می‌کند: در این برنامه عملیاتی بیش از ۵۰ درصد از منابع به هدف نخست خود یعنی بهبود کیفیت زیست شهری با تاکید بر کاهش آلودگی‌ها و مخاطرات زیست‌محیطی و باقی‌مانده به سایر اهداف برنامه از جمله ارتقای جایگاه شهر اصفهان با تاکید بر افزایش درآمدهای پایدار و توسعه گردشگری، ارتقای سرزندگی و پویایی محلات شهر مبتنی‌بر هویت تاریخی، مذهبی و فرهنگی شهر، ارتقای کارآمدی، هوشمندی و هم‌آهنگی در راستای تحقق حکمروایی خوب شهری و احیای سبک زندگی اسلامی- ایرانی در راستای رشد و تعالی ابعاد معنوی انسانی اختصاص داده شده است.
مدیرکل برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری اصفهان با بیان اینکه در حال حاضر برنامه عملیاتی برای سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ در حال تدوین است، اظهار می‌کند: به‌منظور ایجاد ضمانت اجرایی و افزایش سطح تحقق‌پذیری برنامه نیز شاخص‌های ارزیابی مبتنی‌بر سطوح گوناگون برنامه تدوین و پروژه‌ها بر اساس آن تعریف شده است که سنجش این شاخص‌ها بر اساس هدف‌گذاری انجام شده در مقاطع مشخص، میزان پیشرفت واقعی و تحقق‌پذیری برنامه را نشان خواهد داد.
به گزارش ایمنا، به گفته مدیران شهری اصفهان از ویژگی‌های متمایز برنامه ۱۴۱۰ مدیریت ذی‌نفعان و مشارکت گسترده آن‌ها در تدوین برنامه است به گونه‌ای که ابتدا مسائل شهر و شهرداری و اسناد بالادستی و موضوعی مرتبط در حیطه‌های مختلف مدیریت شهری بررسی و در ادامه نواقص برنامه‌های پیشین و رویکردهای تکلیف شده به شهرداری از سوی ارگان‌های بالادستی شناسایی و سپس طی جلسات متعدد در قالب لایه‌های مختلف مبتنی‌بر روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها تکمیل و تدقیق شده و در نهایت در قالب کتابچه برنامه راهبردی اصفهان ۱۴۱۰ به آن نیازها پاسخ داده شده است.
به این ترتیب می‌توان گفت برنامه راهبردی اصفهان ۱۴۱۰ حاصل پژوهش‌ها، تحلیل‌ها، بررسی‌ها و برگزاری جلسات متعددی است که از مشارکت و جمع‌بندی نظرات متخصصان شهرداری اصفهان و سایر سازمان‌ها و نهادهای دخیل در امر مدیریت شهری، خبرگان، نخبگان، اساتید دانشگاهی، اصناف و گروه‌های مختلف شهروندی به‌دست آمده است، بنابراین امید می‌رود که بیش از سایر برنامه‌های پنج ساله اجرایی شود.
گزارش از اعظم زمانی
نظر شما