به گزارش همشهری آنلاین، سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور به دنبال راه‌اندازی 500 روستابازار در سال 1403 است و این روستابازارها اغلب جایی احداث می‌شوند که دسترسی به آن برای روستاییان و شهر آسان‌تر باشد تا محصولات روستایی به سادگی عرضه و مشتری‌ها از تولید به مصرف بتوانند آن را خریداری کنند. سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور درصدد است تا سال 1407 تعداد روستابازارها را به حدود 2 هزار مرکز برساند. در این گزارش به چند بازار محلی که پیش از شکل‌گیری روستابازارها محبوبیت پیداکرده‌اند و شیوه سنتی همین طرح هستند نگاهی داشته‌ایم.

نوبندیان

روستای نوبندیان در سیستان و بلوچستان یکی از پررونق‌ترین بازارهای محلی محسوب می‌شود که موسس آن حاج دادکریم بادکوست که حدود 50 سال پیش این بازار را راه‌اندازی کرد؛ این را دهیار نوبندیان می‌گوید و به همشهری توضیح می‌دهد: «روستای نوبندیان را بیشتر به عنوان کراچی کوچک می‌شناسند. در واقع اگر کسی به نوبندیان بیاید، دیگر لازم نیست به کراچی پاکستان سفر کند. در کراچی بازاری هست که عمده کالاهای کشور پاکستان در آنجا عرضه می‌شود.»

«جنید جهانبانی» با بیان اینکه رونق این بازار محلی با حدود 800 مغازه از 30 سال پیش شروع شده است، توضیح می‌دهد که این روستا تنها روستایی است که 4 بانک فعال دارد و قرار است 2 بانک دیگر در این روستا شروع به کار کند، زیرا نوبندیان تقریبا بازار 300 روستای اطراف محسوب می‌شود و رونق خوبی دارد.

به گفته او، جمعیت شب نوبندیان صفر است ولی در روز جمعیتی حدود 15 هزار نفر دارد و این منطقه به نوعی یک بارانداز تجاری در سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود.

کفشگیری

بازار محلی روستای کفشگیری یکی از قدیمی‌ترین بازارهای محلی است که در دهستان روشن‌آباد و در فاصله 13کیلومتری غرب گرگان در مسیر جاده قدیم گرگان به کردکوی واقع شده است. بازار محلی کفشگیری یکی از زیباترین بازارهای محلی به حساب می‌آید. در این روستا چند رشته قنات و بناهای تاریخی ثبت شده و از همه جالبتر بقایای سنگ فرش کوچه ها از زمان قاجار تا کنون هنوز باقی مانده است. به همین دلیل، اقامتگاه بومگردی هم در این روستا دیده می‌شود. در حالی که بازار محلی کفشگیری به واسطه عرضه محصولات کشاورزی، پوشاک و... شهرت زیادی دارد. در زمستان 1402 جشنواره بازی‌های بومی محلی با عنوان روستا آباد نیز در روستای کفشگیری برگزار شد.

انجیلو

اهالی روستای انجیلو بر این باور هستند که انجیلو یک روستابازار است در حالی که اغلب انجیلو را یک بازار محلی مناسب می‌شناسند. در این بازار البته سیاست‌های یک روستابازار اجرا می‌شود به این ترتیب که محصولات باکیفیت و طبیعی از روستاییان استان گلستان بی واسطه خریداری و در انجیلو عرضه می‌شود. یکی از اهالی روستای انجیلو می‌گوید: «ما قرار است با معرفی محصولات محلی روستاییان دسترسی به این محصولات سالم و با کیفیت را هموار کنیم. ما از طبیعت زیبایی که درختان انجیلو ایجاد می‌کنند الهام گرفتیم تا مجموعه‌ای راه‌اندازی کنیم که آدم‌های زیادی را به هم پیوند می‌دهد.» به گفته او، انسانها در این مجموعه حکم شاخه‌های درخت را دارند و هدف این بازار هم این است که بین تولیدکننده‌های محصولات طبیعی در روستاها و مصرف کننده‌های شهری پیوند ایجاد شود و شاخه‌های درخت از هم دورنمانند.

ایجاد 500 روستابازار در سال جاری

یکی از فعالیت‌های سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور راه‌اندازی و ساماندهی روستابازارها در استان‌های مختلف است. رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی معتقد است با ساماندهی و راه‌اندازی روستابازارهای جدید می‌توان از مشکلات عرضه و فروش محصولات کشاورزی روستاییان کم کرد. ایوب فصاحت به همشهری می‌گوید: «در سازمان مرکزی تعاونی روستایی دستورالعملی به نام روستابازار وجود دارد که به ضرورت ایجاد روستابازارها می‌پردازد.»‌

به گفته رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور، یکسری از اراضی در استان‌های مختلف متعلق به این سازمان است و از این رو، بناست برای سال 1403، 500 روستابازار را با کمک دستگاه‌های مربوطه مانند بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، شهرداری‌ها و وزارت راه و شهرسازی در این زمین‌ها راه‌اندازی شود.

قیمت مناسب

عرضه مستقیم محصولات کشاورزی به مصرف‌کنندگان با قیمت یکی از اهداف مهم برای گسترش روستابازار محسوب می‌شود. فصاحت در این باره می‌گوید:‌ «محصولات کشاورزی بهتر است در مکان‌های مشخص عرضه شود تا بدون واسطه به دست مصرف‌کنندگان برسد.»‌

رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور عنوان می‌کند: «در واقع هم مصرف کنندگان می‌توانند با قیمت مناسبی این محصولات را خریداری کنند و هم اینکه تولیدکنندگان می‌توانند با قیمت بالاتر و منصفانه‌تر این محصولات را به دست مصرف‌کنندگان برسانند.»‌

رصد محصولات روستابازار

رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی با بیان اینکه کیفیت محصولات به صورت مستمر رصد می‌شود، می‌گوید: «متاسفانه چند بازار را رصد کردیم و متوجه شدیم برخی محصولات با کیفیت نامناسب به دست مصرف‌ کننده می‌رسد. البته محصولاتی که در روستابازار عرضه می‌شود با کیفیت است، اما گاهی مواردی هست که کیفیت محصول پایین می‌آید و این مشکلاتی را به وجود می‌آورد. در واقع ما نمی‌دانیم برخی از محصولاتی که کشاورزان عزیز با کیفیت بالا تولید می‌کنند، آیا با همین کیفیت به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد یا نه.»

فصاحت تاکید می‌کند: «رصد ما هم از بعد کیفیت و هم از بعد قیمت می‌تواند برای مردم موثر باشد؛ حتی سلامت محصول. به هر حال، این یکی از وظایف مهم مسئولان است که محصولات با کیفیت را به مصرف کنندگان برسانند.»

رونق روستابازار

به گفته رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی، پیشتر روستابازارها به عنوان مراکز عرضه محصولات کشاورزی مطرح بودند، اما ما آن را به روستابازار تغییر نام دادیم. فصاحت می‌گوید:‌ «در طول 15 سال گذشته روستابازارها از رونق افتاده بود و ما در حال حاضر به دنبال رونق دادن به آن هستیم. همچنین درصدد گسترش دادن این روستابازارها هستیم به طوری که ساختار تعاونی‌ روستایی با هدف اجرای نظام اقتصاد تعاون و عادلانه کردن توزیع ثروت صورت بگیرد؛ ساختاری که هم بتواند محصولات را با قیمت مناسب عرضه کند و هم بتواند محصولات را به صورت مویرگی در سراسر کشور توزیع کند.»

او با اظهار امیدواری از اینکه روستابازارها برای پایین آمدن هزینه‌های تولید و واقعی کردن قیمت محصولات موثر باشد، ادامه می‌دهد:‌ «هسته مرکزی عرضه محصولات کشاورزی مانند کالاهای اساسی و میوه و تره بار در روستابازارهاست، ولی در تلاش هستیم در آینده محصولات دیگری هم به محصولات کشاورزی اضافه و در روستابازارها عرضه شود.»

بیشترین روستابازارها

رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور معتقد است خراسان رضوی با داشتن 50 روستابازار بیشترین روستابازار را در میان استان های دیگر دارد. فصاحت می گوید: «اصفهان با 29 روستابازار، فارس با 25 روستابازار و اردبیل با 15 روستابازار در جایگاه های بعدی قرار دارند.»
او عنوان می کند: «در حال حاضر 200 روستابازار فعال در کشور وجود دارد و از 500 روستابازاری که قرار است راه اندازی شود، اکنون 200 روستابازار در مرحله احداث قرار دارد.»