به گزارش خبرگزاری ایمنا، وبگاه شبکه خبری الجزیره نوشته است که تصویری درست شده با هوش مصنوعی با متن «تمامی چشمان بر رفح» یا «همه نگاه‌ها به رفح» تقریباً یکی در میان در هر استوری اینستاگرام در چند ساعت گذشته قابل‌مشاهده بوده است که گفتمان مسلط بر رسانه‌های اجتماعی درباره جنگ اسرائیل علیه غزه را تغییر داده است.

پس از آغاز جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه، این رژیم شروع به بمباران آن از شمال کرد و به سمت جنوب حرکت کرد و همزمان فلسطینی‌ها را به جنوب غزه آواره کرد. تا ماه فوریه، حدود نیمی از جمعیت ۲/۳ میلیون نفری غزه به رفح رانده شدند، آن زمان اسرائیل اعلام کرد که قصد دارد عملیات زمینی در رفح انجام دهد و مدعی شد که چهار تیپ گروه مقاومت فلسطینی حماس در آنجا حضور دارند.

این خبر در سراسر جهان محکوم شد. در ماه فوریه، ریچارد پیپرکورن، نماینده سازمان جهانی بهداشت برای غزه و کرانه باختری اشغالی، گفت «همه چشم‌ها» به حمله قریب‌الوقوع رفح است. امیره کعوش، هنرمند و محقق فلسطینی-عراقی-آمریکایی مقیم بریتانیا، که آثارش به بررسی تأثیر هوش مصنوعی بر زندگی و روایت‌های فلسطینی‌ها می‌پردازد، به الجزیره گفت که «تمامی چشمان بر رفح» احتمالاً از اظهارات او سرچشمه گرفته است.

از آن زمان، این شعار در پوسترهای اعتراضی و دیگر پست‌های رسانه‌های اجتماعی ظاهر شد.

چه اتفاقی در رفح افتاده است؟

روز یکشنبه، دو روز پس از آنکه دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) دستور توقف حمله به رفح را صادر کرد، بمباران اسرائیل دست‌کم ۴۵ نفر را در المواسی در غرب رفح که قبلاً منطقه امن اعلام شده بود، کشت. یک حمله دیگر اسرائیل روز سه شنبه در یک اردوگاه آوارگان در غرب رفح ۲۱ کشته برجای گذاشت که حداقل ۱۲ نفر از کشته شدگان زن بودند. حملات هوایی صبح چهارشنبه گزارش شد. به گفته وزارت بهداشت غزه، اسرائیل از ۷ اکتبر تاکنون حداقل ۳۶۱۷۱ نفر را در غزه کشته است.

انتقاد حامیان فلسطین از این تصویر

رفح هیچ شباهتی به این تصویر ندارد. آسمان آن با دود بمب‌های اسرائیل خاکستری است و هیچ ردیف منظمی از چادرها وجود ندارد. بسیاری از چادرها پس از بمباران در حالی که سرنشینانشان هنوز در داخل هستند دود ازشان بلند می‌شود و بقایای چادرهای سوخته پراکنده است.

رفح همچنین بسیار شلوغ‌تر است. به گفته سازمان ملل متحد، حدود ۱/۴ میلیون نفر در ماه فوریه از بمب‌های رژیم صهیونیستی به آنجا پناه برده‌اند. آژانس راستی‌آزمایی الجزیره «سند» تأیید کرد که این تصویر با استفاده از ابزار هوش مصنوعی (AI) تولید شده است.

رفح در دوشنبه به این شکل بود:

در سه شنبه این چنین بود:

چه کسانی تصویر «تمامی چشمان بر رفح» را به اشتراک گذاشتند؟

به گزارش الجزیره، اولین استوری اینستاگرام با استفاده از این تصویر روز دوشنبه توسط کاربر @shahv4012 منتشر شد. الجزیره نتوانست تأیید کند که این کاربر تصویر را ایجاد کرده است یا خیر. اما این کاربر در استوری‌های اینستاگرام خود اظهار داشته است: «اگر بسیاری از مردم از این تصویر «راضی» نبودند عذرخواهی می‌کنند اما می‌خواهد مردم برای متوقف کردن آنچه در رفح اتفاق می‌افتد اخبار را همچنان پخش کنند.»

علاوه بر اینستاگرام، این تصویر در X نیز به اشتراک گذاشته شده است.

تا اواخر روز چهارشنبه این تصویر بیش از ۴۰ میلیون بار در اینستاگرام بازنشر شده است. از جمله معروف‌ترین هنرمندان، کمدین‌ها، و بازیگران می‌تواند به بلا حدید، حسن منهاج و جمیله جمیل اشاره کرد.

چرا «تمامی چشمان بر رفح» وایرال شد؟

این تصویر بیش از بسیاری از عکس‌های واقعی از فاجعه رفح یا غزه توجه‌ها را به خود جلب کرده است. این ممکن است به این دلیل باشد که تصویر با استفاده از ویژگی «Add Yours» یا «تو هم اضافه کن» اینستاگرام به اشتراک گذاشته می‌شود، که به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به جستجوی تصاویر، آن را در عرض چند ثانیه بازنشر کنند.

دقیقاً به دلیل اینکه تصویر توسط هوش مصنوعی تولید شده است، به نظر می‌رسد از هرگونه سانسور بر اساس کلمات کلیدی فرار کرده است و به گسترش انفجاری آن کمک می‌کند. به نظر می‌رسد الگوی تولید شده با هوش مصنوعی از تشخیص کلیدواژه یا سانسور مبتنی بر متن عبور کرده است.

این همچنین یک راه آسان برای افراد مشهور و تأثیرگذار است که در مورد جنگی صحبت کنند که بسیاری از آنها قبلاً درباره آن سکوت کرده‌اند.

اما ممکن است دلیل دیگری نیز وجود داشته باشد، برخی از کارشناسان می‌گویند که تصویر هوش مصنوعی ممکن است برای برخی از بینندگان دلپذیرتر از عکس‌های واقعی غزه باشد، که آزاردهنده هستند و اغلب خون، اجساد و خشونت را نشان می‌دهند.

ادی بورخس-ری دانشیار مقیم دانشگاه نورث وسترن قطر به الجزیره گفته است: «من معتقدم ماهیت وایرال شدن این تصویر تا حد زیادی به دلیل تضاد کامل آن با تصاویر بصری غالب از جنگ است… برای انسان‌سازی قربانیان غزه و رفح، کاربران رسانه‌های اجتماعی اغلب تصاویر واضحی از قربانیان و اعضای خانواده عزادار به اشتراک می‌گذارند.»

این ممکن است توضیح دهد که چرا الگوریتم‌های سانسور در پلتفرم‌هایی مانند متا [فیس‌بوک و اینستاگرام] که برای فیلتر کردن خشونت گرافیکی طراحی شده‌اند، این تصویر را برای حذف شناسایی نکرده‌اند. بورخس-ری افزود: «برخلاف تصاویر واقعی و آزاردهنده جنگ که ممکن است به دلیل سیاست‌های محتوا محدود یا حذف شوند، این تصویر ایجاد شده توسط هوش مصنوعی می‌تواند آزادانه‌تر پخش شود و به وایرال شدن سریع آن کمک کند.»

واکنش مردم به «همه چشم‌ها بر رفح» چگونه بوده است؟

در حالی که بسیاری از کاربرهای شبکه‌های اجتماعی از وایرال شدن این تصویر خوشحال هستند، بسیاری دیگر از آن خشمگین شده‌اند. کسانی که از این پست انتقاد می‌کنند، اشتراک‌گذاری مجدد آن را به عنوان کنشگری نمادین می‌دانند که جریان آگاه‌سازی را از تصاویر واقعی و آخرین اخبار درباره رفح منحرف می‌کند.

به گفته امیره کعوش: «تصویر ساخت هوش مصنوعی شهادت و تجربه زیسته فلسطینیان را زیر سوال می‌برد. این تصویر یک صحنه تولید شده توسط هوش مصنوعی را با چادرهای دیجیتالی که به صورت متنی خوانا چیده شده‌اند، در پهنه وسیعی با کوه‌های پوشیده از برف در پس زمینه به تصویر می‌کشد که ارتباطی با غزه ندارد.»

او در ادامه با اشاره به تلاش‌های دیپلماسی عمومی رژیم اسرائیل که از روایت‌های تبلیغاتی با دقت طراحی شده استفاده می‌کند، گفت: «این تصویر ایجاد شده توسط هوش مصنوعی باعث بحث و جدل شده است زیرا فلسطینی‌ها برای دهه‌ها از جهان می‌خواهند که آنها را ببیند و آنها را باور کند. تجربیات و شهادت‌های زندگی فلسطینی‌ها به‌طور سیستماتیک توسط حسباره (پروپاگاندا حامی صهیونیسم) تضعیف و دروغین جلوه داده شده است. با توجه به اینکه بسیاری از شهروند روزنامه‌نگاران فلسطینی در غزه جان خود را به خطر می‌اندازند تا واقعیت‌های خود را بر روی زمین ثبت کنند، تصویر تولید شده توسط هوش مصنوعی می‌تواند شکل دیگری از حذف شدن دیجیتالی به نظر برسد.»

برخی پیشنهاد کرده‌اند که به جای اشتراک‌گذاری مجدد تصویر تولید شده توسط هوش مصنوعی، تصاویر واقعی‌تری پست شود.

بعد از «تمامی چشمان بر رفح» چه می‌شود؟

به گفته کعوش، در حالی که حملات رژیم صهیونیستی به رفح تشدید می‌شود این سوال اصلی ما است. او گفت که از یک سو، وایرال شدن تصویر هوش مصنوعی به نمایان شدن بحران در شهر جنوبی غزه در سطح جهانی کمک می‌کند.

او افزود: «با این حال، این پیام کوتاه است - همانطور که بسیاری از فلسطینی‌ها و مدافعان خاطرنشان کردند، "تمامی چشمان بر رفح است - حالا چه؟ " این پیام‌ها باید شامل درخواست‌هایی برای آتش‌بس فوری باشد، اما تا کنون جواب نداده است، بنابراین باید شامل درخواست‌هایی از دولت‌ها برای تحریم اسرائیل نیز باشد.»

او در پایان گفت که به طور کلی، گسترش انفجاری تصویر هم به این موضوع اشاره می‌کند که چگونه هوش مصنوعی با فرار از برخی تلاش‌های سانسور و هم به محدودیت‌های آن می‌تواند به گسترش روایت فلسطینی کمک کند. «من به کاربران و مصرف‌کنندگان تصاویر تولید شده توسط هوش مصنوعی توصیه می‌کنم تا در نظر بگیرند که چگونه این تصاویر تولید شده توسط هوش مصنوعی صحنه‌های خشونت وحشتناک علیه فلسطینی‌ها را زیبا و عادی می‌سازند و آنها را قابل هضم‌تر و بی‌خطر می‌کند.»