به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، منابع طرح کتاب‌خوان ماه، ویژه خرداد ۱۴۰۳ با هدف ارتقای فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در جامعه، دسترسی همگانی به کتاب، لزوم معرفی کتاب‌های مفید برای پرورش فکری آحاد مختلف مردم و همچنین ارتقای فضایل اخلاقی و فرهنگ عمومی از طریق مطالعه کتاب‌های مفید و فاخر در سطح کشور و ارائه کتاب‌های «سند انتخاب»، «هلهله فرشته‌ها»، «نیایش امام حسین(ع) در صحرای عرفات» و «چراهای شگفت‌انگیز بیابان» معرفی شد.
«سند انتخاب (روایتی از برگزیدن رهبری انقلاب اسلامی پس از امام خمینی (۱۳۶۲-۱۳۶۸)»
پدیدآور: محسن سام
ناشر: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
تعداد صفحات: ۶۹۶
سال ۱۳۶۴ نخستین اجلاسیه برای تعیین جانشین امام و رهبر آینده تشکیل شد، پیش از این اجلاسیه چه وقایعی رخ داده بود تا اکثریت مطلق اعضا بر قائم مقامی آقای منتظری اتفاق نظر داشتند؟ و حد فاصل انتخاب آقای منتظری در سال ۶۴ تا عزل ایشان در فروردین سال ۶۸ چه اتفاق‌هایی رخ داد که امام قاطعانه تصمیم به عزل او گرفتند؟ و بر خلاف نظر بسیاری و در عین تعجب ایشان صریح دستور دادند تا خبرگان او را از مقام قائم مقام رهبری عزل کنند؟
در نگاه امام رضوان الله علیه پس از عزل آقای منتظری، تصمیم درباره جانشین مقام رهبری نیازمند چند تدبیر مقدمّاتی بود. با عزل منتظری، امام رضوان الله علیه، خود نیز در جریان حل مسئله جانشین رهبری وارد عمل شد. اما تدابیر امام در حد فاصل عزل آقای منتظری تا شامگاه سیزدهم خرداد ۱۳۶۸، که برای همیشه به دیار باقی سفر کرد، چه بود؟ مسئولان کشور، در این فرآیند چه نقشی ایفا کردند و چه جایگاهی داشتند؟
در این کتاب علاوه بر یافتن پاسخ‌های مستند و متقن به پرسش‌های فوق، با مسائل بسیار عبرت‌آموز دیگری نیز آشنا می‌شویم. مسائلی نظیر آشنایی با نظرات کسانی که امروز در چرخش ۱۸۰ درجه‌ای چیزی بر خلاف گفته‌های آن روزهای خود بیان می‌دارند. حامیانی که گذر زمان آنها را مخالف رهبری کرد و بالعکس! کسانی که در افکار عمومی از ابتدا مطیع رهبری و انقلابی بودند اما با رجوع به اسناد معتبر و حتی اسنادی که خودشان منتشر ساختند، مشخص می‌شود که بارها و بارها با مواضع انقلابی و حتی بعضاً اسلامی امام رضوان الله علیه به بهانه مصلحت و... مخالفت کردند و بسیار نکات تأمّل برانگیز دیگر.
انسجام مطالب، ارائه یک دید کلی از فرآیند تحوّلات، متن بسیار روان، پانویس‌های بسیار عالمانه و دقیق و به‌جا و جامعیت کم‌نظیر، برخی ویژگی‌هایی است که این اثر را در موضوع خود منحصر به فرد ساخته‌است.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
ابراهیم امینی: «در حدود ساعت ۹:۳۰ بود که خدمت امام مشرّف شدیم. در ابتدا آقای هاشمی سخن را آغاز کرد، با لحن ملتمسانه گفت: «ما همیشه به هنگام بروز مشکلات و معضلات خدمت شما شرف‌یاب می‌شدیم و در حل آن از جنابعالی کمک می‌گرفتیم. اکنون در رابطه با نامه‌ای که برای آقای منتظری نوشته‌اید و امکان دارد برای نظام مشکلاتی به وجود بیاورد، شرف‌یاب شده‌ایم. تقاضای ما این است که در پخش آن عجله نکنید، شاید در آینده راه حلی بهتری پیدا شود. در تشکیل مجلس خبرگان هم تعجیل نفرمایید، اجازه بدهید اطراف و جوانب کار را خوب بررسی کنیم و خدمت شما عرضه بداریم. آن‌گاه هر چه بفرماید عمل می‌کنیم.»
بعد از آن آقای خامنه‌ای، سپس آقای مشکینی درباره همین مطالب سخنانی را عرضه داشتند. امام که آثار اندوه برچهره ربّانی‌اش آشکار بود فرمود: «من در اطراف و جوانب این کار خوب فکر کرده‌ام و تصمیم گرفته‌ام. دیگر حرف ندارد. من از اول با انتخاب ایشان مخالف بودم؛ ولی نخواستم در کار خبرگان دخالت کنم. من گفته بودم نامه را در اخبار بخوانند ولی در این باره کوتاهی شد. اگر اصرار کنید می‌گویم، همین حالا بخوانند. من گفته‌ام عکس او را از ادارات پایین بیاورند. تشکیل مجلس خبرگان هم ضرورتی ندارد، من خودم او را خلع می‌کنم. چون اگر خبرگان او را عزل کنند، معنایش این است که انتخاب سابق آنها کار درستی بوده، در صورتی که من از اول مخالف این کار بوده‌ام.» آن‌گاه به آقایان خامنه‌ای و هاشمی فرمود: «شما هم لازم نیست نامه را برای ایشان به قم ببرید، آن را به وسیله شخص دیگری می‌فرستم. شما هم دیگر برای دیدار ایشان به قم رفت و آمد نکنید.» در همین جلسه آقای هاشمی از امام درخواست کرد: «لحن نامه طوری باشد که به جنبه حوزوی آقای منتظری لطمه‌ای وارد نشود.» امام در جواب، سخنانِ تندی فرمود که باتوجّه به برخی مصالح و ملاحظات از ذکر آنها معذورم. بدین صورت جلسه با یأس و نگرانی پایان یافت.» (ص ۷۵و۷۶)
«هلهله فرشته‌ها (مؤلفه‌ها و تکنیک‌های خوشبختی زندگی حضرت علی و حضرت زهرا علیهماالسلام با رویکرد دینی و روان‌شناختی)»
پدیدآور: سعید شریف یزدی، عل‌اکبر حائری
ناشر: دفتر نشر معارف
تعداد صفحات: ۱۲۰
این کتاب در خلال یک داستان امروزی با شخصیت‌هایی به نام شیرین و فرهاد نمایی از سبک زندگی حضرت علی علیه‌السلام و حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها را نمایش می‌دهد. کتاب در ۱۰ بخش تکنیک‌هایی را با الگوگیری از زندگی امیرالمؤمنین (ع) و حضرت زهرا (س) ارائه می‌کند و خواننده را به پاسخ سؤال‌های بسیاری در زمینه ازدواج و خانواده می‌رساند. سؤال‌هایی نظیر:
ازدواج ساده و به دور از تکلف چگونه ازدواجی است؟ آیا این امر در زمانه ما نیز امکان‌پذیر است؟
باید به چه نکاتی در انتخاب همسر توجه داشت تا به دور از کلیشه‌ها به انتخابی صحیح رسید؟
چه راهکارهای کاربردی برای همدلی و حمایت عاطفی وجود دارد؟
چه عواملی می‌تواند زمینه‌ساز خیانت به همسر شود؟
رضایتمندی زناشویی به چه معنا است و چطور می‌توان به آن دست یافت؟
زندگی پیچیدگی‌های بسیاری دارد که می‌توان با واقع‌بینی و توجه به الگوهای اصیل و سازنده تا حدودی آن را بهتر شناخت. شیرین و فرهاد این کتاب در هر بخش با موانع و چالش‌هایی مواجه می‌شوند که با روایات و تکنیک‌های ارائه شده موفق به حل آن می‌شوند. این کتاب قصد دارد خواننده را با راه و رسم یک زندگی اسلامی آشنا کند.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
با توجه به تفاوت جنسیتی و شخصیتی هر یک از زن و مرد، روش‌های تأمین نیاز عاطفی هر کدام نیز تفاوت دارد که در ذیل، برخی از مهم‌ترین راهکارهایی عملی برای هریک از زن و مرد بیان شده است:
الف) حمایت عاطفی مرد از همسر:
۱. زیباترین واژه‌ها را برای صدا زدن همسرتان برگزینید.
۲. دوست داشتن خود را ابراز و دلایل علاقه‌تان را بیان کنید.
۳. زمان‌های ویژه ماننده سالروز تولد همسرتان یا سالگرد ازدواجتان را فراموش نکنید.
۴. در مجالس عمومی و نزد دیگران به او احترام بگذارید و او را با دیگران مقایسه نکنید.
۵. از مهارت‌های خانه‌داری همسرتان مانند آشپزی و خانه‌آرایی تعریف کنید.
۶. وقت‌هایی را فقط به همسرتان اختصاص دهید و در آن زمان‌ها به هیچ کار دیگری مشغول نشوید و... .
ب) حمایت‌های عاطفی زن از شوهر:
۱. به فرزندانتان احترام به پدرشان را بیاموزید و او را نزد فرزندان بزرگ جلوه دهید.
۲. همسرتان را با امر و نهی کردن‌های مداوم خسته و کلافه نکنید و هرگز او را تحقیر یا با فرد دیگر مقایسه نکنید و... .
«نیایش امام حسین علیه السلام در صحرای عرفات»
پدیدآور: محمدتفی جعفری
ناشر: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
تعداد صفحات: ۱۸۴
نیایش امام حسین علیه السلام در صحرای عرفات، تألیف علامه محمدتقی جعفری، شرحی عالمانه و حقیقتاً کم‌نظیر بر دعای عرفه امام حسین(ع) است.
مقدمه مفصّل مؤلف، با عنوان «در تعریف نیایش» یکی از مهم‌ترین امتیازهای این اثر است. مؤلف در این مقدمه، با نگاهی فلسفی و جامعه‌شناختی به مبحث دعا و نیایش می‌نگرد و دلایل نیاز انسان‌ها به راز و نیاز با خدای متعال را با دقتی ستودنی ترسیم و تبیین می‌کند. این مقدمه را می‌توان رساله‌ای مستقل دربارۀ نیایش، تعریف و اهداف و فوایدِ آن دانست که مطالب بسیاری در آن گنجانیده شده است و به حق می‌توان گفت که در این مقدمه، بحر در کوزه‌ای ریخته شده است.
پس از این مقدمه، شرح و ترجمه دعای عرفه آمده است. استناد به آیات، روایات، اشعار شاعران بزرگ و جملات شخصیت‌های جهانی، هم موجب غنای محتوایی اثر شده و هم بر جذابیت آن افزوده است. نویسنده، با زبانی ساده و روان به بیان و تبیین مفاهیم عمیق مطرح شده در دعا پرداخته است. استناد به‌جا و به هنگام اشعار نظامی و مولوی، لطافتِ خاصی به مباحث روان‌شناختی و فلسفی کتاب داده است.
نیایش‌های پر سوز و گداز نیز که بی‌شک از اعماق جان مؤلف برخاسته به مناسبت‌های مختلف ضمن شرح جملات دعای عرفه آمده که بسیار پرشور و تأثیرگذار است و با روح کلی کتاب هماهنگی دارد.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
وَخَسِرَتْ صَفْقَهُ عَبْدٍ لَمْ تَجْعَلْ لَهُ مِنْ حُبِّکَ نَصیباً،
و زیان کار باد تجارت آن بنده‌ای که از محبّت خودت برای او سهمی قرار نداده‌ای؛
این جهان هستی با این عظمت، جایگاه سوداگری بس شگفت‌انگیز است.
گروهی تمام وجود خود را در مقابل خور و خواب و خشم و شهوت چند روزه از دست می‌دهند.
اینان چه می‌خرند و چه می‌فروشند؟
جان پاک و روح بی‌نهایت بزرگ می‌فروشند، خوشگذرانی و هوی و هوس‌های زودگذر می‌خرند.
منتها، به اندوه‌های پشت پرده، خود، آگاهی ندارند.
بگفت: آن جا به صنعت در چه کوشند؟
بگفت اندُه خرند و جان فروشند (نظامی گنجوی)
گروهی دیگر، کالای وجود را بر بازار طبیعت عرضه می‌کنند، مقداری تمایلات و آزادی در اشباع غرایز و مقداری هم علم و دانش یا خدمت بر انسان‌ها در هنگام میل و رغبت خود می‌خرند.
این گروه تا اندازه‌ای سود برده‌اند و به نتیجه محدودی رسیده‌اند، اما آن چه از دست داده‌اند، خیلی باارزش‌تر از آن بوده که به دست آورده‌اند.
دسته دیگری هم زندگی می‌کنند و در این میدان معامله، ندامت‌ها و نومیدی‌ها می‌خرند و جان می‌فروشند.
گویی کالایی غیر از ناله و بدبینی در بازار زندگی نمی‌بینند.
خسارت و بی‌نوایی اینان همان مقدار است که برای گروه اول که تمام وجود خود را در مقابل خور و خواب و خشم و شهوت از دست می‌دهند.
جمعی دیگر آگاه‌تر زندگی می‌کنند. آنان ارزش سرمایه‌ای را که در دوران زندگی در اختیارشان قرار گرفته است، بیشتر از گروه های نامبرده درک کرده‌اند. آنان دریافته اند که، نه خور و خواب و خشم و شهوت، و نه یک مشت اصطلاحات محدود علمی، و نه مقداری شناسایی پیچ و مهره‌های کارگاه هستی، و نه مانند جغد خرابه‌نشین و نشستن و ناله سر دادن، هیچ یک از این کالاها ارزش آن را ندارند که با روح انسانی که کمال اعلی ثمر آن است، مبادله کنند.
اینان شناخت عمومی جهان و خدمت به زندگان را سزاوار خرید در مقابل از دست دادن نقدینه وجود خود احساس نموده‌اند. ولی آیا هرگز این سؤال برای آنان مطرح شده که شناخت جهانی که با تکمیل و تعالی روانی همراه نیست، چه ارزشی خواهد داشت؟ و خدمت به موجودات زنده بدون آن که وابستگی آنان را به پروردگارا بی‌چون بداند، غیر از پروراندن چند عدد حیوان درنده سودجو و سودپرست چه ارزش خواهد داشت؟ اگر این سؤال برای آنان مطرح شود، با کدامین اصل منطقی خود را قانع ساخته‌اند؟
با این که نوعی عظمت روحی برای همین گروه وجود دارد و اینان به هدف اعلای آفرینش نزدیک‌ترند، ولی با این حال با صراحت می‌گویم: اگر از شناختن جهان بزرگ و از خدمت به جانداران مخصوصاً انسان هیچ‌گونه اصل مستحکمی را پشتیبان خود قرار نداده و خودخواهی خود را اشباع نموده‌اند، باز خسارت برده‌اند و آنچه از دست داده‌اند، خیلی باارزش‌تر از آن بوده است که به دست آورده‌اند.
پس، آن کیست که در این جایگاه سوداگری، بهترین معامله را انجام می‌دهد؟ اینان کسانی هستند که فقط و فقط، محبت را کالای معادل جان پاک خود دیدند و لحظه هیجان مهر و محبت را در روح خود، با تمام جهان هستی معدل شمردند.
ولی در این جا، یک مسأله‌ی بسیار با اهمیت مطرح است که شیرینی و زیباییِ مفهوم محبت نمی‌تواند آن را پوشیده بدارد، آن مسأله این است: به که محبت بورزیم و برای چه محبت بورزیم؟
«چراهای شگفت‌انگیز بیابان»
پدیدآور: جکی گف
مترجم: امیر صالحی طالقانی
ناشر: محراب قلم
تعداد صفحات: ۳۲
بیابان‌ها خشک‌ترین مناطق زمین هستند و در آنها باران به ندرت می‌بارد. برخی از آنها بسیار داغ مانند بیابان صحرای آفریقا و کویر لوت ایران و بعضی بسیار سرد مانند جنوبگان قطب جنوب هستند. بعضی از بیابان‌ها پوشیده از شن‌زار، بعضی دیگر صخره‌ای و برخی یخ‌زده هستند. تنها وجه مشترک آنها میزان بارندگی بسیار اندک (کمتر از ۲۵ سانتی‌متر در سال) آنها است. تمام این‌ها باعث نمی‌شود که در بیابان اساساً بارندگی نباشد و آب یافت نشود. بارندگی‌های اندک ولی سیل‌آسا که وادی‌ها را می‌سازند و وجود آب‌های زیرزمینی که به صورت طبیعی یا مصنوعی (قنات) در جای‌جای بیابان ظاهر می‌شود که واحه‌ها را شکل می‌دهند، حیات در بیابان‌ها را ممکن کرده است. وجود همین آب اندک سبب سازگاری گیاهان و جانوران با این شرایط نامساعد شده است. بیابان با نقش بی‌بدیلش در اکوسیستم جهانی از یک طرف و وجود ذخایر فراوان مواد معدنی و انرژی از دیگر سو، اهمیت فوق العاده‌ای برای زندگی در کره زمین دارد. می‌توان با استفاده درست از منابع طبیعی از بیابانی شدن زمین‌های دیگر و ایجاد پدیده ریزگردها جلوگیری کرد.
این کتاب شامل اطلاعاتی در مورد بیابان‌های جهان و نحوه‌ی سازگاری جانداران گیاهان و جانوران و زندگی انسان‌ها در آن است. درباره‌ی تعریف دقیق بیابان و وادی و واحه در کتاب بحث می‌شود. تنوع گیاهی و جانوری بیابان همراه با برخی عادات و رفتارهای آنها توضیح داده شده است. استفاده‌های جدیدی که انسان همواره با تخریب از محیط بیابان می‌برد نیز مشروحاً توضیح داده شده است.
علاوه بر این‌ها، این کتاب به سؤالات جالب و جذابی نیز در خصوص بیابان‌ها که بخش زیادی از کشور ما را هم شامل می‌شود، پاسخ می‌دهد. پرسش‌هایی نظیر: بزرگ‌ترین بیابان‌های جهان کجاست؟ سراب چیست و چگونه به وجود می‌آید؟ گیاهان چگونه در بیابان زنده می‌مانند؟ چرا کاکتوس‌ها تیغ دارند؟ چه جانورانی در بیابان زندگی می‌کنند و هر یک برای مقابله با شرایط سخت بیابان چه می‌کنند؟ مردم چگونه در بیابان زندگی می‌کنند؟ چرا سرزمین‌های سبز به بیابان تبدیل می‌شوند؟ آیا می‌توان بیابان‌ها را به سرزمین سبز تبدیل کرد؟ و... .
نظر شما