شناسهٔ خبر: 66848451 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: جوان | لینک خبر

روایتی مستند از «انقلاب اسلامی در کاشان»

شهری که در سیاست به قم و تهران شباهت می‌برد

روزنامه جوان

اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، همانگونه که از نامش هویداست، به روایت «انقلاب اسلامی در کاشان» پرداخته است. این پژوهش از سوی اصغر ابن الرسول انجام شده و مرکز اسناد انقلاب اسلامی به انتشار آن همت گماشته است.

صاحب‌خبر -

اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، همانگونه که از نامش هویداست، به روایت «انقلاب اسلامی در کاشان» پرداخته است. این پژوهش از سوی اصغر ابن الرسول انجام شده و مرکز اسناد انقلاب اسلامی به انتشار آن همت گماشته است. تارنمای ناشر در معرفی این کتاب، نکات پی آمده را مورد اشاره قرار داده است:
«انقلاب پدیده‏اى سیاسى و اجتماعى است که خواهان دگرگونى بنیادین در جامعه است، اما کمیت و کیفیت خواست‏هاى انقلاب به عوامل مختلفى بستگى دارد که یکى از آن‌ها گستره‏ جغرافیایى و جمعیتى است. یعنى هر چه منطقه‏ جغرافیایى وسیع‏ترى در یک جامعه، خواهان تغییر باشند و رفتارهاى انقلابى از خود نشان دهند، دامنه‏ انقلاب و خواست‏ها و تبعات آن نیز وسیع‏تر خواهد بود، زیرا حکومت‏هاى مستقر با امکانات محدود خود، توان مقابله با جریانات انقلابى همه‏جاگیر را ندارند. از این رو معمولاً سیاست حکومت‏هاى مستقر، در مهار انقلاب‏ها و جلوگیرى از گسترش جغرافیایى آن در گام نخست است. وقتى انقلاب در یک منطقه محدود شد، قدرت تخریبى بنیادهاى رژیم مستقر را به نسبت محدودیت مکانى خود از دست مى‏دهد. عامل انسانى نیز نقش بسیار مؤثرى دارد، به این معنى که هرگاه یک انقلاب بتواند اقشار و طبقات بیشترى را با آرمان‏ها و خواست‏هاى خود همراه سازد، قدرت پیش‏برندگى خود را بالا خواهد برد. هر چند رهبران انقلابى به منظور ایجاد همبستگى و هماهنگى بین خواست‏هاى متفاوت و گاه متضاد طبقات انقلابى، تلاش‌هاى وافرى انجام مى‏دهند، اما گاه این هماهنگى رفتارى نه به خاطر شعار‌ها و باورهاى مشترک، بلکه به خاطر دشمن مشترک مى‏باشد. مهار انقلاب در یک گستره‏ جغرافیایى و جمعیتى وسیع، به آسانى صورت نمى‏گیرد، بلکه مستلزم عنصر مؤثر دیگرى به نام تشکیلات و شبکه‏ خبررسانى و خبررسانى منسجم، مرتبط و متمرکز است. یکى از گسترده‏ترین شبکه‌ها، مساجد، مدارس علمیه و هیئت‏هاى عزادارى بود که به دور از دخالت‏هاى دولت مستقر و به صورت مستقیم و متمرکز عمل مى‏کرد، یعنى مسجد و روحانى روستا، حداقل با یکى از روحانیان برجسته‏ شهر در ارتباط بود و ایشان نیز با روحانیان مراکز استان یا کانون مرکزى یعنى قم و تهران در ارتباط بود و این خود اخبار مرکز را با سرعت بین اعضاى شبکه پخش مى‏کرد و به واکنش‏هاى آن‌ها جهت مى‏داد. ویژگى مهم این شبکه، عدم وابستگى مالى و سیاسى با رژیم است که گاهى درگیرى‏هاى مقطعى و گاه مستمر ایجاد مى‏کرد و نیز مى‏توانست اطمینان مخالفان را با گرایش‏هاى مختلف جلب کند. مسئله‏ بعدى هماهنگى و هم‌آوایى رهبران، آرمان‏ها و خواست‏هاى انقلاب و شبکه با توده‌ها بود و این نیز در گسترش دامنه‏ نفوذ آن بسیار مؤثر بود. شبکه‏ اطلاع‏رسانى مذهبى‏ها در تک‌تک شهر‌ها فعال بود، اما میزان فعالیت ضدرژیم آن‌ها بستگى به ویژگى‏هاى شخصى، گرایش‏ها و تحلیل‏هاى سیاسى اعضاى شبکه داشت، اما از آن‏جایى که بین رأس شبکه با قاعده‏ آن رابطه‏ مرجع و مقلد برقرار بود، عملاً خواست‏هاى مرجع مو به مو و به دقت تا قاعده‏ هرم انتقال داده مى‏شد. انتشار اعلامیه‌ها و اطلاعیه‌هاى مراجع و چاپ و تکثیر مجدد آن‌ها در روستا‌ها و شهرهاى حتى دورافتاده، بیانگر این رابطه است. کاشان یکى از شهرهایى بود که شبکه‏ روحانیت به دلیل نزدیکى به قم و تهران در آن بسیار فعال بود. اعزام مبلّغ از قم در ماه‌هاى مذهبى در جهت هماهنگى رفتارهاى خود با مرکز قم انجام مى‏شد که این رفت و آمدها، نوعى وحدت در باور، رفتار و واکنش ایجاد مى‏کرد. در این اثر سعى شده است تا حدودى روند انقلاب اسلامى، میزان ارتباط شهر کاشان با قم و تهران و تأثیرپذیرى از جریانات مرکزى، مورد بررسى قرار گیرد. بررسى شعارها، اقشار و طبقات اجتماعى شرکت‏کننده در انقلاب و سایر مؤلفه‌ها، نشانگر ارتباط دقیق روند انقلاب اسلامى در قم و کاشان است. مرکز اسناد انقلاب اسلامى در راستاى شناساندن نقش شهرهاى کشور در انقلاب، پژوهش اسنادى و میدانى فعالیت‌هاى انقلابى مردم در کاشان را در اختیار علاقه‏مندان مباحث تاریخ معاصر و انقلاب قرار مى‏دهد...».

نظر شما