حج تجمیع و اوج عبادت اسلامی و فرصتی است که برای بیشتر انسان‌ها، فقط یک بار فراهم می‌شود. فرصتی که باید از ذره ذره و لحظه لحظه آن بهره برد. اما برای این بهره‌مندی باید قبل از آغاز اعمال حج با ابعاد مختلف این مناسک و اسرار آن به خوبی آشنا شویم؛ هر قدر میزان آشنایی ما با حقیقت حج بیشتر باشد، بهره بیشتری از آن خواهیم برد.

بر همین اساس خبرگزاری ایکنا درس‌گفتار‌هایی را با حضور کارشناسان و پژوهشگران حوزه حج و زیارت تهیه کرده است تا طی دقایقی کوتاه، اطلاعاتی فشرده، اما مهم در زمینه اسرار و ابعاد عمیق حج تمتع به زائران عرضه شود.

در بخش چهارم این درس‌گفتارها، حجت‌الاسلام حمید احمدی، پژوهشگر و نویسنده حوزه حج و زیارت به تشریح «مدیریت معنوی حج (بخش دوم)» پرداخته است که با هم این مطلب را می‌بینیم و می‌خوانیم.

حج سفری به سمت خانه خدا به عنوان مهمان است؛ حج‌گزار مهمان خداست و وارد بر خداوند است، مقام و موقعیت او مثل جهادگر در راه خداست. شأن، مقام و منزلت حاجی سبب می‌شود برای درک و استفاده بیشتر از معنویت این سفر و برای مورد توجه صاحبخانه واقع شدن، اقداماتی را انجام ‌دهد. برای تحقق این هدف از جمله مواردی که علما و اهل معنا توصیه کرده‌اند هدیه کردن و پیشکش کردن به بزرگانی است که به دیدن آنها می‌رویم.

در روایات داریم که هر کسی به دیدن پیامبر اسلام(ص) می‌رفت، پیامبر هم از او پذیرایی می‌کردند، هم به او غذا می‌دادند و هم وقت خداحافظی تحفه‌ای به او می‌دادند که ره توشه سفر وی باشد. هر زائری که راهی حج می‌شود به مدینه و زیارت پیامبر اسلام(ص)، ائمه بقیع و حضرت فاطمه(س) نیز می‌رود. پس حال که حاجی می‌خواهد به دیدن چنین بزرگانی برود، بهتر است قبل از رفتن هدیه و تحفه‌ای برای آن بزرگان بفرستد تا مورد توجه آنها واقع شود.

در روایات داریم که هیچ کسی در طول زندگی پیامبر(ص) نتوانست در سلام کردن بر ایشان پیشی بگیرد؛ در سفر حج به زیارت چنین افرادی می‌رویم، پس بهتر است پیشکش‌هایی بفرستیم. بهترین پیشکش این است که ما از اکنون قرائت روزانه قرآن را آغاز کنیم و ثواب آن را به این شخصیت‌های بزرگ هدیه کنیم. به فقرا صدقه بدهیم و دل‌های افراد را شاد کنیم و ثواب این کارها را به صاحبخانه و پیامبر و بزرگان هدیه کنیم.

لذا حج می‌تواند سفری باشد با این نگاه که ما به محضر بزرگان اسلام می‌رویم و اگر همه وجود، حواس و قلب ما متوجه آنها باشد و از قبل سفر نیز هدایایی برای صاحبان خانه و میزبانانمان پیشکش کرده باشیم، مورد توجه آنها قرار خواهیم گرفت.

فرموده‌اند کسانی که به این سفر می‌روند علاوه بر صدقه دادن کارهای دیگری را به عنوان تحفه و پیشکش انجام دهند از جمله ممارست در کارهای خیر مثل زیارت کردن، نماز خواندن و هدیه کردن به پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) تا این سفر را برای ما مبارک کنند.

ان‌شاء‌الله همه ما بتوانیم با مطالعه، تأمل، دقت و بهره‌گیری از معارف اهل بیت که در دسترس است و بزرگان دین در قالب کتاب‌های متعدد آنها را نوشته‌اند از جمله کتاب‌های متعدد در زمینه آداب و اسرار حج و زیارت از حداکثر معنویت این سفر بهره‌مند شویم.