ما انسان‌ها در مقایسه با برخی از موجودات شگفت‌انگیز دنیای حیات، در نگه داشتن نفس خود بسیار ضعیف هستیم. حداکثر زمانی که می‌توانید نفستان را حبس کنید چقدر است؟ یک دقیقه یا شاید چند دقیقه؟ با وجود اینکه این کار برای ما چالش‌برانگیز به نظر می‌رسد، اما در مقایسه با رکوردهای نفس‌گیری حیوانات، بسیار ناچیز است.

قهرمانان دنیای زیر آب:

اگر در میان پستانداران دریایی به دنبال قهرمان نفس‌گیری می‌گردید، باید به دنبال نهنگ نوک‌دار کوویر باشید. دانشمندان در مطالعه‌ای ۵ ساله بر روی ۲۳ عضو این گونه، شاهد حبس نفس ۳ ساعت و ۴۲ دقیقه‌ای یکی از این نهنگ‌ها بودند! این در حالی است که رکورد جهانی نفس‌گیری در انسان‌ها ۲۴ دقیقه و ۳۷ ثانیه است.

علاوه بر نهنگ نوک‌دار کوویر، موجودات دریایی دیگری نیز در حبس نفس مهارت دارند. به عنوان مثال، نهنگ‌های عنبر قبل از بازگشت به سطح برای تنفس، حدود یک ساعت و نیم زیر آب می‌مانند. در خشکی نیز، فک‌های فیلی با حبس نفس تا دو ساعت در حین غواصی، رقیبی بی‌نظیر محسوب می‌شوند.

راز قدرت نهنگ‌ها و فک‌ها در چیست؟

بخش قابل توجهی از توانایی نفس‌گیری طولانی پستانداران دریایی، به پروتئینی به نام میوگلوبین در عضلات آنها مربوط می‌شود. میوگلوبین وظیفه ذخیره‌سازی اکسیژن را بر عهده دارد. انسان‌ها نیز دارای میوگلوبین هستند، اما در غلظت‌های بسیار پایین‌تر. تجمع بیش از حد این پروتئین در بدن انسان می‌تواند منجر به بیماری شود.

اما چرا نهنگ‌ها، فک‌ها و دیگر غواصان قهار دچار این مشکل نمی‌شوند؟

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳ نشان داد که میوگلوبین پستانداران دریایی غواص، بار مثبت دارد. دکتر مایکل برنبرینک، نویسنده این مطالعه، به BBC می‌گوید که این پروتئین‌ها مانند قطب‌های همنام آهنربا یکدیگر را دفع می‌کنند. به این ترتیب، این حیوانات می‌توانند غلظت‌های بالایی از میوگلوبین را در عضلات خود داشته باشند بدون اینکه نگران تجمع و چسبیدن آنها به یکدیگر باشند.

با این حال، به نظر می‌رسد میوگلوبین تنها بخشی از پازل باشد. دانشمندان معتقدند که نهنگ‌های نوک‌دار کوویر ممکن است سرعت متابولیسم پایینی داشته باشند، به این معنی که اکسیژن را به سرعت مصرف نمی‌کنند. زمانی که آنها در نهایت به متابولیسم بدون اکسیژن (تنفس بی‌هوازی) روی می‌آورند، احتمالاً تحمل بهتری برای تجمع اسید لاکتیک در عضلات خود دارند.