به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سید حسین شهرستانی، مدیر گروه حکمت هنر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در یادداشتی نوشت: «سالها پیش در محضر یکی از اساتید بزرگوار علوم انسانی که می‌توان او را استاد استادان فلسفه در روزگار حاضر نامید بودیم. ایشان به سبک خود پرسشی سهمگین پیش روی ما گذاشتند که به چه می‌توان امید داشت؟ طبعاً در پاسخ به پرسش آن فرزانه نمی‌توانستیم سیاهه‌ای از دست‌آوردهای علمی و فناوری را فهرست و بعنوان پیشرفت ایران عرضه کنیم؛ آنهم برای کسی که به ما درنگ درباب ماهیت تکنیک و توسعه را آموخته بود.

در این میان حقیر عرضه داشتم از شما آموخته‌ایم که از دید برخی اهل نظر آنچه ملتی را ملت می‌کند داستان تاریخی مشترکی است که فراتر از زبان و سرزمین و قومیت و مذهب که ممکن است در هریک کثرتی واقع باشد، مردمی را با حافظۀ تاریخی مشترک به هم سرنوشتی می‌رساند. ما پس از انقلاب کاستی‌ها و مصائب بسیاری تجربه کرده‌ایم اما خودمان بودیم و داستان تاریخی خود را بازیافتیم و بدین ترتیب هویت ملی خود را در وضع معاصر باز آفریدیم.

همه مردم جهان با حوادث ریز و درشت روبرو هستند اما غالباً این حوادث و مسائل به رخدادهای معنادار که معنابخش حیات جمعی ایشان باشد بدل نمی‌شود. معنایی که از پس همه تحلیل‌ها پرتو نوری بر تاریخ افکند و طرحی از گذشته و حال و آینده را بگشاید. این طرح اگر نیروی ایجابی و برسازنده داشته باشد طرحی «حماسی» است. حماسه همانا ایده بنیادینی است که هویت ملی و دینی ما را در روزگار معاصر بازیابی کرده است. «حماسه حسینی» مطهری از این حیث شاخص تحول بنیادی جامعه شیعی ایران در تفسیر عاشورا و در نتیجه هویت شیعی است. این طرح حماسی در هماهنگی با روح حماسی و پهلوانی تاریخ باستانی ایران انقلاب اسلامی و تاریخ نیم قرن اخیر ایران را برمی سازد.

طرح حماسی، جوهر خود را در شیوه مواجهه با «مرگ» آشکار می‌کند. مرگ بالقوه امکانی است در جهت بی‌معنایی و بی‌آینده‌گی و بی‌تاریخی در حماسه ملی ایرانیان. «نام» که گوهر پهلوانی است مرگ را از این ورطه فرامی‌برد و آن را از بی‌معنایی نجات می‌بخشد اما همچنان در گیرودار باقی می‌ماند. روایت حماسی از عاشورا اما ما را به نقطۀ کمال آزادی از مرگ رسانده و نهایتاً ایده «شهادت» برفراز ایده «نام»، افقی می‌گشاید که مرگ در آن همان گشودگی و انفتاح در مناسبات فروبسته ی تاریخی است.

شهادت رئیس جمهور بار دیگر جوهر این طرح حماسی را که از آبشخورهای ملی و دینی ما سرچشمه گرفته است نمایان می‌کند. «شهادت» و نظام معنایی و آیینی پیرامون آن، نیروی بنیادین برسازنده تاریخ جدید ایران است.