معادن کهگیلویه و بویراحمد ثروتی نهفته در خاک هستند که ضعف زیرساختی سبب شده تاکنون خروجی مطلوبی برای توسعه استان نداشته باشند. در حالی که توسعه بر محور منابع یکی از اولویت‌هایی است که استان‌های پیشرو در سطح کشور برگزیده‌اند.

معادن فلزی از یک سو و معادن غیر فلزی اگرچه برای استان های مختلف آورده‌هایی نظیر پویایی اقتصادی  را به دنبال داشته است اما در حال حاضر تنها ۴۵معدن فعال در این استان معدن خیز وجود دارد .

صدرنشین معادن رسوبی ایران

از این رو اغراق نیست که کهگیلویه و بویراحمد را صدرنشین بزرگ‌ترین معادن رسوبی ایران قلمداد کرد. معادن گوگرد، گچ، سنگ‌های ساختمانی، بوکیست و مس از جمله پتانسیل‌های معدنی این استان است.

در کوه کم نظیر لار شهرستان چرام بزرگ‌ترین معدن فسفات ایران در پهنه‌ای ۱۶ هزار و ۲۶۴ کیلومتر مربعی عرض اندام می‌کند. یک میلیارد و ۵٠٠ میلیون تن ذخیره معدنی استان با تکیه بر تکنولوژی، زیرساخت و توسعه می‌تواند کهگیلویه و بویراحمد و حتی کشور را در رشد ظرفیت‌های معدنی متحول کند اما خام فروشی آن و عدم عزم جدی برای ایجاد ارزش افزوده برای مواد معدنی استخراج شده از این معدن باعث شده است  حتی امام جمعه چرام در خطبه های نماز جمعه به این موضوع اشاره و نسبت به بی توجهی به این موضوع انتقاد کند.

حجت‌الاسلام افشار خطاب به مسئولان ارشد استان می گوید: تقاضای مردم از این تریبون از استاندار کهگیلویه و بویراحمد، نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی و فرماندار چرام این است که سودِ معدن بوکسیت سرفاریاب سهم مردم باشد و این موضوع هر چه زودتر تعیین تکلیف شده و از خام فروشی آن جلوگیری شود.

امام جمعه چرام تصریح می کند:  احمد زاده استاندار کهگیلویه‌وبویراحمد در مقطعی از ایجاد یک کارخانه در اطراف بوکسیت سرفاریاب حمایت کردند اما چنین سخنی عملی نشد و بر اساس مستندات همچنان خاک گرانبهای این معدن به صورت خام از استان خارج می‌شود در حالی که جوانان این منطقه برای کسب روزی حلال باید به استان های همجوار بروند.

۳۷ معدن غیرفعال

مدیرکل سرمایه گذاری استانداری کهگیلویه و بویراحمد نیز تعداد معادن فعال در این استان را تنها  ۴۵ معدن اعلام کرده و می افزاید: در حال حاضر ۸۲ فقره پروانه بهره‌برداری معتبر معدن در استان کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که از این تعداد ۴۵ معدن فعال و مابقی غیرفعال و یا در حال تجهیز هستند.

ضامن فر ادامه می دهد: ظرفیت استخراج اسمی سالیانه این معادن بیش از پنج میلیون تن است که با استخراج واقعی بیش از ۲.۵ میلیون تن در سال فعالیت می‌کنند و ارزش سرمایه گذاری معادن موجود استان نیز بیش از ۸۸۰ میلیارد ریال با اشتغالزایی ۸۲۰ نفر است.

مدیرکل سرمایه گذاری استانداری تصریح می کند: عمده مواد معدنی استان مواد اولیه سیمان، گچ، آهک، سنگ لاشه، مالون، مرمریت، بوکسیت، فسفات، سلستین، مارن و دیگر موارد است.

وی با تاکید بر اینکه معدن فسفات چرام یکی از بزرگترین معادن فسفات خاورمیانه است ادامه می دهد:  بر اساس برآوردها با بهره برداری اولیه از این معدن برای ۶۰۰ نفر و در دراز مدت یک هزار و ۲۰۰ نفر به طور مستقیم شغل می تواند ایجاد می شود.

ظرفیت مس خونگاه

مدیرکل صمت کهگیلویه و بویراحمد نیز با بیان اینکه در سال ۱۴۰۲ بالغ بر  ۷۰ میلیارد تومان وصول حقوق دولتی در حوزه صنعت، معدن و تجارت استان داشته‌ایم که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷۲ درصد رشد داشت، بیان می کند: بالغ بر ۸۱ واحد معدنی دارای پروانه بهره برداری در استان کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که از این تعداد ۴۳ معدن با ۲۷۴ میلیارد ریال سرمایه گذاری  و  اشتغالزایی ۴۴۷ نفر مشغول فعالیت می باشند.

سید امیر تیمور موسویان  با انتقاد از اینکه  ظرفیت مس خونگاه بی استفاده مانده است، تصریح می کند: ظرفیت معدن مس خونگاه در شهرستان دنا در منطقه حفاظت شده بدون استفاده رها شده  و امیدوار هستیم  منابع طبیعی و محیط زیست تعامل و همکاری جهت استفاده درست از این ظرفیت معدنی را  داشته باشند.

مدیری که پاسخگو نیست

اگرچه عسکری معاون اقتصادی استاندار کهگیلویه و بویراحمد علیرغم پیگیری‌های متعدد خبرنگار پاسخی پیرامون شرایط معادن استان ارائه نکرد  اما معاون عمرانی استاندار بر تشکیل کمیته فنی برای مطالعه دقیق نیازمندی های معدن استان تاکید کرده و  ادامه می دهد: باید با استفاده از ابزار پیشرفته ضمن کاهش هزینه ها امکان لازم برای تجزیه و تحلیل بخش های مختلف معدن فراهم شود.

علی محمد روستا حضور میدانی سازمان صمت برای جبران عقب ماندگی حوزه معدن استان را ضروری دانسته و می افزاید: استفاده از ظرفیت جوانان در کنار پیشکسوتان معدن  ضروری است زیرا ذهن خلاق جوانان و شرکت های دانش بنیان می تواند فرآوری های خاصی را در این زمینه رقم بزند.

وی با تاکید بر بازگشت معادن غیرفعال به چرخه تولید استان تصریح می کند: معادن یکی از پیشران های مهم توسعه استان است که می طلبد از تمام ظرفیت ها برای سرعت بخشیدن به توسعه روز افزون آن استفاده شود.