به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، دکتر پژمان بختیاری نیا به خبرنگار ما گفت: بیماری فشار خون بالا، اصلی‌ترین عامل خطر قابل تغییر برای ناتوانی و مرگ و میر زودرس ناشی از بیماری‌های قلبی، بیماری‌های مزمن کلیه و سکته مغزی در جهان و ایران است.

وی افزود: براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، در سال ۲۰۱۹ فشار خون بالا حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر از افراد ۳۰ تا ۷۹ سال در جهان را تحت تاثیر قرار داده است، در حالیکه حدود ۴۶ درصد بیماران از بیماری خود مطلع نیستند، همچنین کمتر از نیمی از این بیماران (۴۲ درصد) شناسایی و درمان شده اند و یک پنجم این بیماران (۲۱ درصد) فشارخون با کنترل مطلوب دارند.

دکتر بختیاری نیا با بیان اینکه در همین سال بیش از ۱۰.۸ میلیون نفر در جهان به علل مرتبط با فشارخون بالا جان خود را از دست داده اند، ادامه داد: براساس نتایج پیمایش ملی بیماری‌های غیر واگیر در سال ۱۴۰۰ بیش از ۳۲% افراد ۱۸ سال و بالاتر کشورمان فشارخون بالا داشته اند (فشار خون سیستولیک ۱۴۰ میلمتر جیوه و بالاتر یا فشارخون دیاستولیک ۹۰ میلی متر جیوه و بالاتر) (این میزان در استان خوزستان ۲۸.۴% است) که از این میان ۶۱.۵ درصد بیماران مبتلا به فشارخون بالا از بیماری خود اطلاع داشتند و ۵۲ درصد آن‌ها برای کنترل بیماری خود دارو دریافت می‌کردند، همچنین ۴۲ درصد هم فشارخون کنترل شده و مطلوب داشتند.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان می‌گوید: نکته مهم برای پیشگیری و کنترل بیماری فشار خون بالا، بحث بدون علامت بودن این بیماری و عدم اطلاع افراد مبتلا به فشار خون از بیماری خود و نیز عدم درمان صحیح و کنترل بیماری است، به همین دلیل این بیماری به عنوان قاتل خاموش شناخته می‌شود.

معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز اضافه کرد: یکی از موانع مهم در کنترل موثر فشار خون بالا عدم اطلاع مردم از بالا بودن میزان فشار خون خودشان است، در حالی که فشار خون می‌تواند به سادگی در منزل یا در مراکز بهداشتی درمانی شناسایی شود، این موضوع ضرورت توجه بیش از پیش به این بیماری را مطرح می‌کند.

وی گفت: هر ساله ۱۷ ماه می  (مصادف با ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۳)  به عنوان روز جهانی فشارخون، بهانه‌ای برای اطلاع رسانی جهانی در خصوص اهمیت این بیماری و اندازه گیری مرتب آن به منظور پیشگیری، مراقبت و درمان آن است. هدف این مناسبت سالانه ارتقای آگاهی و درک مفهوم فشارخون بالا و  شعار امسال "فشارخون خود را دقیق اندازه گیری کنیدو با کنترل آن طولانی‌تر زندگی کنید" و پیام آن "با اندازه گیری مقدار فشار خون خود و کنترل آن، عمری طولانی وبا کیفیت داشته باشیم" measure your blood pressure accurately,control it, live longer متر جیوه و بالاتر) است.  

انواع فشارخون بالا 

دکتر پژمان بختیاری نیا با بیان اینکه فشارخون بر اساس عوامل ایجاد کننده آن به دو نوع فشارخون بالا‌ی اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود، افزود: در نوع اولیه که ۹۵ درصد بیماران فشارخونی را شامل می‌شود، علت فشارخون بالا مشخص نیست و به عنوان فشار خون بالای اساسی هم نامیده می‌شود، اغلب افراد بزرگسال دارای فشارخون بالا در این گروه قرار می‌گیرند و به نظر می‌رسد ترکیبی از عوامل ژنتیک، رژیم غذایی، شیوه زندگی و سن در بروز این بیماری نقش داشته باشند، عوامل شیوه زندگی شامل مصرف دخانیات، مصرف الکل، استرس، اضافه وزن، مصرف زیاد نمک و کم تحرکی است.

وی درخصوص فشارخون ثانویه می‌گوید: این نوع فشارخون چند دلیل اختصاصی دارد و عارضه یک مشکل دیگر است، اگر فشارخون بالا به علت سایر شرایط یا بیماری ایجاد شود به آن نوع ثانویه می‌گویند، در نوع ثانویه که ۵ درصد بیماران فشارخونی را شامل می‌شود، علت فشارخون بالا اختلال در کار یکی از عوامل تنظیم کننده فشارخون همانند تغییر در ترشح هورمون‌ها و یا عملکرد کلیه‌ها و غدد فوق کلیوی است و از آنجا که درمان بیماری ایجادکننده ممکن است به برطرف شدن قطعی فشارخون بالا منجر شود و برای همیشه بیمار را بهبود بخشد، توجه خاص به این گروه از بیماری‌ها وتشخیص این بیماریها، اهمیت دارد.

دکتر بختیاری نیا ادامه داد: فشارخون بالا در ابتدا بدون علامت است، اما زمانی که بتدریج منجر به بروز عوارضی یا چندین بیماری مانند بیماری کلیوی، بیماری قلبی و ... شود،  این بیماری علائم دار می‌شود که مربوط به تظاهر عوارض فشارخون بالا است.

وی اضافه کرد: اتحادیه جهانی فشارخون بالا توصیه کرده است که فشارخون در جمعیت عمومی و جمعیت مبتلا به فشارخون بالای بدون عوارض باید کمتر از ۹۰/۱۴۰ میلیمتر جیوه و برای بیماران دیابتی و کلیوی مزمن باید کمتر از ۸۰/۱۳۰ میلیمتر جیوه باشد.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان می‌گوید: علت‌های ایجاد فشار خون بالا عبارتند از:

• ارث: در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده به فشار خون بالا، احتمال ابتلای سایر اعضای خانواده زیاد است.
• سن: با افزایش سن احتمال بروز فشار خون بالا بیشتر می¬شود.
• چاقی: افرادی که وزن بالاتر از حد طبیعی دارند، شانس بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا دارند
• فعالیت بدنی کم 
• مصرف الکل
• مصرف زیاد نمک 
• قرص‌های ضدبارداری¬های خوراکی: بانوانی که از قرص ضدبارداری خوراکی استفاده می¬کنند، احتمال بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا دارند مخصوصاً اگر همزمان سیگار بکشند.  
• جنس: تا سن ۴۵ سالگی، فشار خون بالا در مردان شایع‌تر است. در ۴۵ تا ۵۴ سالگی خطر در دو جنس برابر است. بعد از ۵۴ سالگی، خطر ابتلا به فشار خون بالا در زنان بیشتر می‌شود.
• ابتلا به بیماری‌های دیابت، بیماری مزمن کلیه، تیروئید، غدد فوق کلیه یا چربی خون بالا، احتمال بروز فشار خون بالا را بیشتر می‌کند.  

تنها راه تشخیص فشار خون بالا، اندازه گیری فشار خون است و با یک‌بار اندازه گیری فشار خون، نمی‌توان فشار خون بالا را تشخیص داد و در افرادی‌که فشارخون طبیعی دارند حداقل هرسال یکبار باید فشارخون خود را کنترل کنند.

اقدامات زیر برای کنترل فشار خون بالا ضروری است:

• مراجعه منظم به پزشک 
• مصرف دارو به‌طور منظم
• رعایت رژیم غذایی مناسب (کم نمک و کم چرب و افزایش مصرف حبوبات، میوه و سبزی)
• داشتن فعالیت بدنی منظم 
• عدم مصرف سیگار و الکل
• کنترل وزن 
• مصرف میوه و سبزیجات: در میوه‌ها و سبزیجات وجود ماده‌ای به‌نام پتاسیم موجب کاهش فشار خون می‌شود.