شناسهٔ خبر: 66702723 - سرویس اقتصادی
نسخه قابل چاپ منبع: قدس آنلاین | لینک خبر

مسئله بنزین در ایران؛ انحرافات دولت قبل و تأثیرات آن بر اقتصاد و امنیت انرژی

در سال 1401، کشور ما به عنوان یکی از صادرکنندگان بنزین در منطقه شناخته می‌شد، که میتوانست راهی مطمئن و پایدار برای کسب درآمدهای ارزی باشد. اما در سال 1403، این تصویر دگرگون شد و کشور به یک واردکننده بنزین تبدیل شد.

صاحب‌خبر -

دلیل اصلی ناترازی بنزین و تشدید واردات بنزین، صنعت خودوریی است که با تکنولوژی دهه شصت به فعالیت خود ادامه میدهد. ارتقاء استانداردهای کیفی برای خودروهای تولیدی، تشویق به تولید خودروهای سبک و با کارایی سوختی بهتر، افزایش تولید خودروهای بر پایه فناوری‌های پاک و محیط‌زیستی، تعیین سیاست‌های مالی و مالیاتی موثر برای تشویق به استفاده از خودروهای با کارایی سوخت بهتر و کاهش مصرف سوخت، و ایجاد تنظیمات و سیاست‌هایی برای تعادل بین نیازهای حمل و نقل و کاهش مصرف سوخت در جامعه؛ مسیرهایی هست که باید طی شود .

انحصار در صنعت خودرو و تولید خودروهای بی کیفیت، با تحمیل بیش از ۶۰ میلیون لیتر مصرف اضافی بنزین در روز، علاوه بر تاثیرات مستقیم بر اقتصاد ملی، باعث عدم النفع ۱۸ میلیارد دلاری در کشور شده است. در واقع، بیشترین بار ناترازی بنزین به خودروهای بی کیفیت و با کارایی سوخت نامناسب نسبت داده می‌شود. افزایش تولید بنزین نمی‌تواند به افزایش ناترازی منجر شود، زیرا صنعت خودرو همچنان با انحصار و کیفیت پایین به تولید ادامه می‌دهد، در نتیجه ناترازی ادامه خواهد داشت. برای رفع این مسئله، لازم است سیاست‌ها و تدابیری اتخاذ شود که به ارتقای کیفیت خودروها و ایجاد رقابت سالم در صنعت خودرو کمک کند، همچنین باید برنامه‌های جدی برای بهبود کارایی سوخت و کاهش مصرف بنزین توسط خودروها اجرا شود.

تمرکز بر اصلاح صنعت خودرو به عنوان محور اصلاحات فوری به طور گسترده از دو جنبه مهم پیروی می‌کند. اولاً، اصلاح موتورهای خودروهای با مصرف بالا، که می‌تواند با بهره‌گیری از فناوری‌های بهینه‌سازی موتور و کارایی سوخت، به کاهش مصرف سوخت و آلودگی هوا کمک کند. دوماً، در بحث دوگانه سوز کردن، استفاده از سوخت CNG به جای بنزین برای خودروهای فعال در حمل و نقل می‌تواند راهکاری موثر و کوتاه‌مدت برای اصلاح ناترازی بنزین باشد. این اقدام نه تنها باعث تنوع سبد سوختی می‌شود بلکه به کاهش آلودگی هوا و افزایش بهره‌وری سوخت کمک می‌کند. اجرای این راهکارها در کلیه خودروهای فعال در صنعت حمل و نقل از جمله تاکسی، اسنپ، تپسی، وانت و سایر وسایل نقلیه، می‌تواند موجب بهبود محیط زیست و اقتصاد کشور شود.

در دوران دولت قبل، تصمیماتی که در زمینه بنزین و خودروهای تولیدی اتخاذ شد، موجب عدم بهره‌برداری کامل از فرصت‌ها و توسعه‌های ایجاد شده توسط احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس شد. به دلیل تولید بیش از حد بنزین در این پالایشگاه، دولت اقدامات صرفه‌جویی در مصرف سوخت را متوقف کرد. همچنین، تعهدات موجود نیز به درستی عمل نشد؛ به طور مثال تعهدات خودورسازان مبنی بر اختصاص سی درصد از تولیدات به خودورهای با قابلیت مصرف سی‌ان‌جی محقق نشد.

خودروسازان نیز از این فرصت برای افزایش تولید و فروش خودروهای بی کیفیت بهره بردند و به جای استفاده از فناوری‌های نوین و بهینه، به تولید خودروهای با کیفیت پایین اقدام کردند. از طرفی دیگر ، طرح‌هایی برای تغییر خودروهای فعال در صنعت حمل و نقل به دوگانه سوز اجرا نشدند.

 تصمیمات نادرست مانند طرح تغییر قیمت بنزین در سال ۹۸، موجب شد که گام‌هایی که باید برای بهبود وضعیت فعلی برداشته می‌شد، مسدود شود.

این مسائل منجر به واردات بیشتر بنزین شده و منابع ارزی که باید برای توسعه و زیرساخت‌ها صرف می‌شد، صرف واردات بنزین شد. این وضعیت نه تنها به اقتصاد کشور آسیب زده است بلکه به امنیت و پایداری کشور نیز تأثیر منفی داشته است.

نظر شما