اعتیاد کودکان به اینترنت یک پدیده جدید نیست، اما با پیشرفت فناوری و تغییر در فرهنگ‌های اجتماعی، مسئله اعتیاد به اینترنت بیشتر به چشم می‌خورد. این مسئله نه‌تنها اثرات منفی بر رشد و توسعه کودکان دارد، بلکه می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند مشکلات روانی، اجتماعی و تحصیلی منجر شود. در اینجا، به بررسی علل شایع اعتیاد کودکان به اینترنت می‌پردازیم.

 تعامل با رسانه‌های اجتماعی

تعامل در رسانه‌های اجتماعی به میزان مشارکت و سرمایه‌گذاری فعال کاربران در سایت‌های رسانه‌های اجتماعی خاص اشاره دارد. فعالیت‌هایی مانند به‌روزرسانی پروفایل‌ها، ارسال پیوندها، گذاشتن نظر، لایک کردن یا پاسخ‌دادن به پست‌های دیگران و چت با دوستان و آشنایان، همگی بخشی از تعامل رسانه‌های اجتماعی هستند.

بازی آنلاین

ازآنجایی‌که بازی‌ها عموماً به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که غوطه‌ور و جذاب باشند، جدای از اینکه راه را برای اعتیاد به اینترنت هموار می‌کنند، همچنین به دلیل بهبود مهارت‌ها و رتبه‌های بازیکنان ماهیت رقابتی نیز دارند که می‌تواند اعتیادآور باشد.

نفوذ همسالان

 کودکان و نوجوانان اغلب می‌خواهند با همسالان خود سازگار شوند و مورد تأیید قرار گیرند. اصطلاح نفوذ همسالان، تأثیری را که دایره اجتماعی فرد بر دیدگاه، اعمال و تصمیمات فرد می‌گذارد، توصیف می‌کند. افراد (به‌ویژه نوجوانان و جوانان) برای سازگاری، تناسب یا کسب تأیید اجتماعی، اغلب نگرش‌ها، ترجیحات و اقدامات همسالان خود را اتخاذ می‌کنند.

دسترسی آسان به اینترنت

 استفاده از دستگاه‌های مختلف از جمله رایانه‌ها، تبلت‌ها، گوشی‌های هوشمند و سایر ابزارهای مرتبط برای دسترسی به اینترنت با استفاده از شبکه‌های داده تلفن همراه یا Wi-Fi و همچنین به دلیل هزینه کم اتصال به اینترنت، سبب شده که تقریباً همه آنلاین شده‌اند و این سهولت دسترسی ممکن است منجر به افزایش تعداد افراد درگیر در فعالیت‌های آنلاین و احتمال افزایش وابستگی آنلاین باشد.

عدم نظارت

 طولانی‌شدن زمان استفاده از صفحه‌نمایش خطر ابتلا به رفتارهای اعتیادآور را افزایش می‌دهد. این نشان می‌دهد که کودک یا نوجوان هنگام پیمایش فعالیت‌های آنلاین خود راهنمایی یا حمایت مناسبی دریافت نمی‌کند و همچنین می‌تواند فرد را در معرض محتوای آنلاین نامناسب یا مضر قرار دهد که ممکن است برای کنترل یا تشخیص آن مجهز نباشند. فقدان کنترل، هدایت یا نظارت مؤثر والدین یا بزرگسالان مسئول بر استفاده شخص از اینترنت بسیار اهمیت دارد.

ترس ازدست‌دادن

 ترس ازدست‌دادن یا FOMO یک پدیده روان‌شناختی است که با ترس فراگیر و اغلب غیرمنطقی مشخص می‌شود. تمایل به ارتباط مداوم و به‌روز ماندن، اغلب از طریق پلتفرم‌های آنلاین، برای اطمینان از اینکه فرد رویدادهای هیجان‌انگیز یا مهم، اخبار یا ارتباطات اجتماعی را از دست ندهد، سبب استفاده بیش از حد از صفحه‌نمایش می‌شود. انگیزه FOMO میل به تأیید اجتماعی و همچنین ترس از طردشدن است.

بی‌حوصلگی و فقدان جایگزین

 فقدان جایگزین به وضعیتی اشاره دارد که در آن فرد گزینه‌های محدود یا غیرجذابی را برای فعالیت‌ها یا اشکال سرگرمی داشته باشد، بی‌حوصلگی و درک کمبود جایگزین می‌تواند از بسیاری جهات به علل اعتیاد به اینترنت تبدیل شود. به‌عنوان‌مثال، زمانی که افراد احساس کسالت می‌کنند، ممکن است به اینترنت به‌عنوان منبعی راحت و در دسترس برای حواس‌پرتی روی بیاورند.

فرار از واقعیت و مکانیسم پاداش

 فرار از واقعیت به کنش روانی و عاطفی پناه‌بردن یا انحراف از چالش‌ها، عوامل استرس‌زا و خواسته‌های زندگی روزمره اشاره دارد. این شامل عقب‌نشینی به دنیایی جایگزین و اغلب دلپذیرتر برای اجتناب موقت یا کنارآمدن با مشکلات دنیای واقعی است. برای مثال، سرگرمی‌های آنلاین، رسانه‌های اجتماعی و بازی‌ها باعث رضایت و پاداش فوری می‌شوند و بازیکنان پاداش‌هایی مانند امتیاز، ارز مجازی یا آیتم‌های دیجیتالی دریافت می‌کنند.