به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، طی چند سال اخیر موجی از دو قطبی‌سازی‌ها، کشورهای سراسر اروپا را فراگرفته است. تقابل جناح‌های افراطی چپ و راست چنان بر صحنه سیاسی کشورها سایه انداخته که باعث شده تا میانه‌روها به حاشیه رانده شوند.
در این میان اسلواکی نیز از این قاعده استثناء نبوده است؛ به نحوی که به نظر می‌رسد اسلواکی در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی درجه بالاتری از دو قطبی سیاسی را تجربه می‌کند و شکاف بین لیبرال‌های طرفدار اتحادیه اروپا و ملی‌گرایان نزدیک به روسیه به سطحی بی‌سابقه رسیده است.
آندری ماتیساک روزنامه‌نگار برجسته روزنامه پراودا اسلواکی می‌گوید که بذرهای خشونت در کشورش با رشد در بستری از افراطی‌سازی‌های ریشه‌دار، زمینه‌‌هایی مساعد برای گسترش پیدا کرده‌اند. در این میان ترور رابرت فیچو، نخست‌وزیر اسلواکی، را می‌توان تازه‌ترین نمود از تبلور چنین خشونت‌هایی دانست.
این اولین بار نیست که اسلواکی با خشونت سیاسی مواجه می‌شود. شش سال پیش این کشور با ترور یان کوچیاک، خبرنگاری که به خاطر تحقیقاتش در زمینه ارتباط بین شخصیت‌های سیاسی و جرائم سازمان‌یافته به قتل رسید، به لحاظ سیاسی متزلزل شد.
آندری ماتیساک، با اشاره به ترور نخست‌وزیر می‌گوید: «مشکل این است که این اقدام خشونت‌آمیز و دیوانه‌وار وضعیت در اسلواکی را بدتر خواهد کرد. در حالی که همین الان نیز اسلواکی کشوری به شدت دو قطبی است.»
وی اضافه می‌کند: «ما در سپتامبر گذشته انتخابات داشتیم، مارس و آوریل گذشته انتخابات ریاست‌جمهوری داشتیم و حالا هم که در کوران کارزارهای انتخاباتی پارلمان اروپا هستیم. بیش از شش ماه است که تحت فشارهای سیاسی پیوسته بوده‌ایم. این دولت، به رهبری رابرت فیچو، برنامه‌هایی افراطی در جبهه‌های مختلف دارد و با کمیسیون اتحادیه اروپا بر سر مسائل مربوط به حاکمیت قانون، مقررات رسانه‌ها و رویکرد آنها در برچسب زدن به سازمان‌های غیردولتی درگیر است.»
اما آیا این درگیری‌های گسترده اسلواکی را به سمت تصویب قوانین مشابه روسیه در سرکوب سازمان‌های غیرانتفاعی و موسسات غیردولتی، مشابه آنچه در گرجستان در حال انجام است، سوق خواهد داد؟
پاره‌ای از منتقدان می‌گویند دولت اسلواکی به طور بالقوه می‌تواند از حادثه حمله به نخست‌وزیر به عنوان بهانه‌ای برای توجیه اجرای محدودیت‌های قانونی استفاده کند.
آقای ماتیساک با بیان نگرانی از آغاز چنین روندی، می‌گوید: «من از متحدانمان در اتحادیه اروپا انتظار دارم که با ایفای نقشی تعدیل‌کننده، سیگنال روشنی را ارسال کنند مبنی بر اینکه این اقدام [در صورت انجام] راهی برای حرکت رو به جلو نیست.»
اما آیا این عمیق شدن رادیکالیسم در اسلواکی به دلیل ناتوانی رهبران سیاسی است یا مشکلات ساختاری وجود دارد؟
آندری ماتیساک با اشاره به اینکه عوامل خارجی مانند همه‌گیری و جنگ در اوکراین قطعا در این اتفاق نقش داشته‌اند، می‌گوید: «قطبی شدن اسلواکی در طول بحران کووید ابعاد بیشتری یافت.»
او اضافه کرد: «این دوقطبی‌سازی در حقیقت توسط یک جنبش قوی ضد واکسیناسیون تقویت شد و نخست‌وزیر فیچو از این جنبش برای منافع سیاسی حزبش استفاده کرد. این نگرانی وجود دارد که این دولت بتواند اسلواکی را در مسیری مشابه مجارستان اوربان هدایت کند.»
سوال دیگر در این مقطع زمانی این است که آیا می‌توان نیت ضارب نخست‌وزیر را تا حدی نارضایتی شدید از اقدامات سیاسی دولت فعلی دانست؟
آقای ماتیساک می‌گوید: «برای گفتن چنین چیزی خیلی زود است. با این حال من تعجب نمی‌کنم اگر او بگوید که این کار را انجام داده زیرا آن را تنها راه برای متوقف کردن آقای فیچو و نجات دموکراسی اسلواکی می‌دانسته است.»
نخست وزیر اسلواکی «از خطر مرگ نجات یافت»؛ از ضارب «شاعرمسلک» رابرت فیچو چه می‌دانیم؟
رسانه‌های اسلواکی هویت عامل تیراندازی به رابرت فیچو، نخست وزیر این کشور را که گفته می‌شود در پی این سوقصد پس از انتقال به بیمارستان از خطر مرگ نجات یافته، اعلام کردند.
به گزارش رسانه‌های اسلواکی فردی که از او به عنوان عامل حمله یاد شده ۷۱ سال است و یورای سینتولا نام دارد و دارای گرایش‌های ضد مهاجرتی است.
بر اساس این گزارش‌ها، این فرد نویسنده‌ای است که پیش‌تر نگهبان امنیتی بوده و بنا به شواهد به دست آمده با یک گروه حامی روسیه مرتبط بوده است.
رابرت فیچو، نخست وزیر اسلواکی روز چهارشنبه ۱۵ مه /۲۶ اردیبهشت هنگام ترک جلسه کابینه در هندلوا، شهری واقع در ۱۵۰ کیلومتری شمال شرق پایتخت این کشور هدف تیراندازی قرار گرفت و بلافاصله برای درمان به بیمارستان منتقل شد.
اسلواکی، یکی از اعضای ناتو و اتحادیه اروپا، کشوری است که موارد کمی از خشونت سیاسی تاکنون در آن گزارش شده است. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، به متحدان اروپایی اسلواکی در محکوم کردن این سوءقصد پیوستند.
رهایی از خطر مرگ پس از عمل جراحی
رویترز در گزارشی به نقل از یکی از وزیران کابینه اسلواکی اعلام کرد که رابرت فیچو، نخست وزیر این کشور همچنان مراحل درمان را در بیمارستان طی می‌کند، اما دیگر خطر مرگ وی را تهدید نمی‌کند.
نخست وزیر ۵۹ ساله اسلواکی در این سوقصد هدف شلیک ۵ گلوله قرار گرفت وبه شدت مجروح شد. رابرت فیچو که ابتدا رسانه‌ها از وخامت حال او خبر داده بودند ساعاتی پس از سوفصد تحت عمل جراحی قرار گرفت.
توماس تارابا، معاون نخست وزیر و وزیر محیط زیست اسلواکی به برنامه نیوزآور بی بی سی گفت: «من خیلی شوکه شدم... خوشبختانه تا جایی که می دانم عمل جراحی با موفقیت انجام شد.»
وی سپس افزود نخست وزیر دیگر در وضعیت خطرناکی نیست و «حدس می زنم که در نهایت او زنده خواهد ماند.»
یک خبرگزاری محلی به نقل از منبعی ناشناس گزارش داد که آقای فیچو عمل جراحی را با موفقیت پشت سر گذاشته و در وضعیت پایداری به سر می برد.
رابرت کالینک، وزیر دفاع اسلواکی نیز ساعاتی قبل در یک نشست خبری اعلام کرد که آقای فیچو پس از اصابت چند گلوله، دچار «پُلی تروما» یا تحمل آسیب‌های جدی در چند نقطه بدن شده است.
ترور با انگیزه سیاسی
ماتوش سوتای استوک، وزیر کشور اسلواکی پیش‌تر گفته بود که حال نخست وزیر حین عمل جراحی وخیم بوده و خطر جانی وی را تهدید می‌کند.
وزیر کشور اسلواکی سپس با اشاره به پیروزی پیتر پلگرینی، یکی از متحدان رابرت فیچو در انتخابات آوریل گذشته ریاست جمهوری گفت: «این تلاش برای ترور با انگیزه سیاسی صورت گرفته و تصمیم برای اجرای آن بلافاصله پس از انتخابات ریاست جمهوری اتخاذ شده است.»
به نوشته یک روزنامه محلی، عامل تیراندازی نویسنده‌ای ساکن در شهر کوچک لویس واقع در غرب اسلواکی است که از شرح حال و روزمرگی‌های خود برای مخاطبانش می‌نویسد؛ وی همچنین از اعضای موسس یک باشگاه ادبی به نام «رنگین کمان» در کشورش است.
یک روزنامه‌نگار تحقیقی مجارستانی، به پست‌های فیسبوکی یورای سینتولا دست یافته که نشان می‌دهد عامل تیراندازی به نخست وزیر اسلواکی به ظاهر هوادار و حامی یک گروه شبه‌نظامی طرفدار روسیه بوده است.
این گروه شبه‌نظامی که «اسلوونسکی برانچی» نام دارد و گفته می‌شود با کرملین در ارتباط است به تلاش برای استخدام مردان جوان در سراسر اسلواکی متهم شده است. یورای سینتولا در یکی از پست‌های فیسبوکی که به ژانویه ۲۰۱۶ باز می‌گردد حین سخنرانی با پوشش استتار در کنار اعضای این گروه دیده می‌شود.
دیدگاه‌های ضد مهاجرتی
متن منتسب به یورای سینتولا که ضمیمه این ویدئو است دیدگاه‌های او را در خصوص حمایت از اعضای گروه شبه‌نظامی یاد شده منعکس می‌کند.
وی در این نوشتار تاکید دارد که باید به شبه‌نظامیان «اسلوونسکی برانچی» اجازده داده شود از کشور، مردم، سنت و فرهنگ اسلواکی در برابر مهاجرانی که از خارج اروپا می‌آیند، محافظت کنند.
بر اساس صفحه فیس‌بوک باشگاه ادبی رنگین‌کمان، یورای سینتولا سه مجموعه شعر سروده و دو رمان با نام‌های پیام فداکاری در سال ۲۰۱۰ و «اِفاتا» در سال ۲۰۱۵ منتشر کرده است.
وی در آخرین رمان خود آشکارا به جامعه روما یا کولی‌های اسلواکی حمله کرده و ضمن انتقاد از دولت، این گروه قومی سرگردان در اروپا را به سوء استفاده از حمایت‌های اجتماعی در کشورش متهم کرده است.
طبق گزارش رسانه‌های اسلواکی، عامل حمله به نخست وزیر این کشور دارای مجوز اسلحه بوده و قبلاً به عنوان نگهبان برای یک شرکت خصوصی ارائه دهنده خدمات امنیتی کار کرده است.
نظر شما