به‌نظر می‌رسد که شرایط جنگ روسیه و اوکراین چندان به‌نفع غرب پیش نمی‌رود. کارشناسان بر این باور هستند که پوتین در یک قدمی شکست دادن اوکراین قرار دارد و نبرد با ناتو اجتناب‌ناپذیر است.

جنگ فرسایشی روسیه و اوکراین توانسته نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان سیاست‌مداران غربی ایجاد کند. در اوایل جنگ انتظار می‌رفت که ترکیب کمک‌های غرب و تحریم اقتصادی بتواند پوتین را مجبور به پذیرش شکست و عقب‌نشینی از خاک اوکراین کند. هرچند اینگونه نشد و روسیه به‌خوبی توانست توانایی تهاجمی خود را به‌دست آورد. توقف چند ماهه کمک‌های غرب نیز سبب شد که روس‌ها ضربات سنگینی را به طرف مقابل وارد کنند.

رویکرد اشتباه اروپایی‌ها پوتین را در شکست اوکراین یاری می‌دهد

چندی پیش کنگره آمریکا بسته کمک‌‌ چند میلیارد دلاری به اوکراین را تصویب کرد. این کمک‌ها می‌توانند به بهبود شرایط در میدان جنگ کمک کنند؛ اما در نهایت امکان پیروزی اوکراین را فراهم نخواهند کرد. بیایید ابتدا شرایط کنونی میدان جنگ را کمی بررسی کنیم. نیروهای اوکراینی از ضعف شدید نفرات رنج می‌برند. خطوط دفاعی فوق‌العاده باریک شده‌اند و روس‌ها نیز به‌خوبی تلفات پیشین را جبران کرده‌اند.

از طرفی احتمال پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وجود دارد. کسی که گفته می‌شود همچون جو بایدن از اوکراین حمایت نخواهد کرد و شاید حتی کمک‌های نظامی را به‌طورکامل قطع کند. در صورتی که چنین اتفاقی رخ دهد پوتین دیگر مشکلی با طولانی‌شدن جنگ ندارد و حتی ممکن است اوکراین را در طول چند ماه شکست دهد. از طرف دیگر کشورهای اروپایی چندان آماده حمایت کامل از اوکراین نیستند.

این نگرانی را می‌شود به‌خوبی در سخنرانی اخیر نخست‌وزیر بریتانیا دید. وی تاکید کرد که جهان کنونی به مکانی فوق‌العاده خطرناک تبدیل شده است و بریتانیا نیز باید توانمندی‌های دفاعی خود را متناسب با تهدیدها افزایش دهد. در واقع مقامات سیاسی بریتانیا به این باور رسیده‌اند که باید با سرمایه‌گذاری گسترده در حوزه‌های نظامی قدرت بازدارندگی خود را افزایش دهند.

رویکرد اخیر موسکو نیز اتخاذ چنین تصمیماتی را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. روس‌ها ظاهرا به‌چیزی غیر از خلع سلاح کامل اوکراین رضایت نمی‌دهند. در واقع پوتین در مذاکرات احتمالی چیزی جزء شکست کامل اوکراین را قبول نخواهد کرد و به وعده‌های غرب نیز بی‌اعتماد است. هرچند که مقامات اوکراینی نیز حاضر به مذاکره با روس‌ها نیستند و تنها گزینه خود را مقاومت تا آخرین نفر می‌دانند. چنین بن‌بستی باید در میدان نبرد حل شود.

هرچند شرایط میدان نبرد نشان می‌دهد که نیروهای اوکراینی در وضعیت بسیار حساسی قرار دارند. به‌همین‌خاطر نیز زلنسکی سفر اخیر خود به اسپانیا و پرتغال را لغو کرده است؛ اما ظاهرا برخی از سیاست‌مداران غربی هنوز متوجه وخامت اوضاع نشده‌اند. سرویس‌های امنیتی اوکراین بر این باور هستند که روسیه در تلاش برای جمع‌آوری نیروی بزرگی در شمال شرق این کشور و انجام حمله‌ای بزرگ است.

در صورتی که پوتین در به‌دست آوردن اهداف اولیه خود موفق شود، حتی زمینه برای شکست خطوط دفاعی اوکراین و وارد شدن آسیبی بزرگ فراهم خواهد شد. به‌بیانی دیگر اهمال‌کاری و رویکرد اشتباه آمریکا و سایر کشورهای عضو ناتو سبب شده که موضع پوتین تقویت شود و رویاهای وحشتناکی را در سر بپروراند. به‌نظر می‌رسد که پوتین مانعی در برابر خود نمی‌بیند و گمان می‌کند که سیاستمداران غربی جزئت آغاز یک جنگ بزرگ را ندارند.

هرچند شکست اوکراین پایان ماجراجویی‌های پوتین نخواهد بود. اکثر کارشناسان گمان می‌کنند که پس از این جنگ شاهد گسترده‌تر‌ شدن درگیری و آغاز جنگ جهانی سوم خواهیم بود. به‌همین‌خاطر حتی برای نجات اروپا هم شده، باید پوتین را در اوکراین متوقف کرد. کارشناسان گمان می‌کنند که ناتو باید خیلی سریع خود را برای بدترین سناریو ممکن یعنی شکست خطوط دفاعی اوکراین و حرکت سریع پوتین برای اشغال کامل پایتخت این کشور آماده کنند.

هرچند تعداد زیادی از رهبران اروپایی احتمال وارد شدن مستقیم به این درگیری را رد کرده‌اند. همین نیز سبب شده که پوتین در تصمیم‌های خود جسورتر شود. در حال حاضر پوتین حتی کارخانه‌های تراکتورسازی را به خطوط تولید تانک تبدیل کرده است تا بتواند تلفات ارتش را جبران کند؛ اما در عوض همتایان اروپایی وی بیشتر نگران تغییرات آب‌و‌هوایی، قوانین کار و انتخابات هستند. درست است که این موارد اهمیت فوق‌العاده بالایی دارند؛ ولی نمی‌توان اهمیت جلوگیری از یک جنگ جهانی را هم دست کم گرفت.

سیاست‌مداران اروپایی به‌سختی پذیرفته‌اند که ۲.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی را صرف امور دفاعی کنند. این در حالی است که روسیه ۶ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف امور نظامی می‌کند. در حال حاضر نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که اکثر مردم بریتانیا همچون دیگر اروپایی‌ها احتمال جنگ با روسیه را چندان واقع‌بینانه نمی‌دانند. هرچند در سال ۱۹۳۹ نیز افراد زیادی گمان می‌کردند که چیزی به‌نام جنگ جهانی رخ نخواهد داد.

اگر کشورهای اروپایی پس از جنگ جهانی اول قدرت بازدارنگی خود را افزایش می‌دادند، شاید هیتلر پیش از حمله کمی تردید می‌کرد. چنین وضعیتی در مورد پوتین و احتمال شکست اوکراین نیز وجود دارد. پوتین نیز گمان می‌کند که رهبران اروپایی چندان اقدام معناداری برای جلوگیری از نابودی اوکراین انجام نخواهند داد و می‌تواند اهداف خود را پیش ببرد.