دکتر زهرا نهبندانی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه واکسیناسیون یکی از موثرترین و کارآمدترین راه‌های پیشگیری از بیماری‌های واگیردار است، اظهار کرد: سال‌هاست با هدایت سازمان بهداشت جهانی کشورها متعهد شده‌اند تا برای واکسیناسیون جمعیت تحت پوشش خود اقدام و از بیماری‌های واگیردار پیشگیری کنند.

وی ادامه داد: در سال‌ها و قرن‌های گذشته بیماری‌های واگیردار از جمله آبله باعث مرگ‌ومیرهای زیادی در جمعیت‌های انسانی شده است. پس از ایجاد واکسن آبله و هماهنگی تمام کشورها موفق به ریشه‌کنی بیماری آبله شدیم. هدف اصلی ایمن‌سازی، پیشگیری از بیماری‌های واگیردار است.

رئیس گروه پیشگیری از بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص ضرورت انجام واکسیناسیون در کودکان زیر شش سال، خاطر نشان کرد: اکثر بیماری‌های واگیر در کودکان و بچه‌های زیر پنج سال به دلیل اینکه هنوز سیستم ایمنی این افراد تکامل پیدا نکرده، نسبت به بزرگ‌‎سالان مخاطره‌آمیزتر است. تا زمانی که جنین در داخل رحم مادر وجود دارد از ایمنی مادری استفاده کرده و پس از تولد تا حدود سال اول زندگی، نوزادان از آنتی‌بادی‌هایی که در خون مادر بوده می‌توانند ایمنی داشته باشند اما این ایمنی به مرور کاهش پیدا کرده و از طرفی کودک با رشد در محیط بیرونی مرتب در معرض میکروب‌های مختلف قرار می‌گیرد و خطر ابتلا به بیماری‌های واگیر برای کودکان افزایش پیدا می‌کند. بنابراین اهمیت انجام واکسیناسیون در سال‌های اولیه تولد و به‌خصوص سن زیر پنج سال و به‌ویژه کودکان زیر دو سال بارز بوده و نیاز است این ایمنی‌سازی در سال‌های اولیه زندگی افراد انجام شود تا از ابتلا به بیماری‌های واگیر در سال‌های آتی زندگی این افراد جلوگیری شود.

نهبندانی با تاکید بر اینکه برای تایید لزوم تزریق یک واکسن به کودکان مراحل مختلفی طی می‌شود، عنوان کرد: تعداد بالای مرگ‌ومیرها و زمان بالای بستری در بیمارستان جزو دلایلی است که ما را به سمتی می‌برد تا برای یک بیماری واکسن تهیه کنیم؛ به عنوان مثال بیماری کرونا افراد را بر این داشت که سراغ یک راه پیشگیری موثر بروند. بیماری‌های واگیردار عوارض و هزینه‌های زیادی داشته و راه پیشگیری موثر از آن واکسیناسیون است. هر کدام از واکسن‌هایی که تزریق می‌شود، توسط کشور و سازمان بهداشت جهانی بررسی شده و پس از تایید و گذرانده شدن سلسله مراتب، دوز، گروه‌سنی، بیشترین زمان اثربخشی و... بررسی شده و این پروسه طولانی بوده و گاهی یک تا دو سال طول می‌کشد تا یک واکسن جزو نظام واکسیناسیون روتین یک کشور قرار گیرد.

وی با بیان اینکه در ایران برای ۹ بیماری عمده واکسیناسیون انجام می‌شود، گفت: بیماری سل، فلج اطفال، هپاتیت، دیفتیری، کزاز، سیاه‌سرفه، سرخک، سرخچه و اوریون از جمله این بیماری‌ها هستند و بهترین زمان برای تزریق واکسن این بیماری‌ها و نوع واکسن‌ها بر اساس نظرات علمی تعیین شده است. همچنین رعایت زنجیره سرمای واکسن اهمیت داشته و از زمان تولید واکسن تا تزریق آن، شرایط حرارتی و دمایی آن تعیین می‌شود. در برخی مواقع زنجیره سرمای واکسن بهم خورده و این واکسن‌ها از سیستم واکسیناسیون خارج می‌شوند. تمام این موارد انجام می‌شود تا واکسن بیشترین اثر بخشی را داشته باشد و واکسن سالم در زمان مناسب به گروه شغنی مناسب تزریق شده و از بیماری‌های واگیر جلوگیری شود.

امیدواریم در آینده‌ای نزدیک واکسیناسیون روتاویروس را برای کودکان زیر یک سال آغاز کنیم

رئیس گروه پیشگیری از بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: اخیرا علاوه بر واکسن‌های ۹ گانه و کووید، تزریق دو واکسن پنوموکوک و روتاویروس پس از سال‌ها پیگیری در کشور شروع شده که این واکسن‌ها در دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد همزمان با دهه کرامت از ۲۳ اردیبهشت‌ماه به صورت سراسری تریق واکسن پنوموکوک را برای کودکان دو ماهه آغاز کرده است. کودکان دوماهه، چهارماهه و یک ساله با تزریق واکسن پنوموکوک در برابر بیماری‌های ناشی از پنوموکوک ایمنی پیدا می‌کنند.

واکسن روتاویروس نیز در چند استان آغاز شده و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم واکسیناسیون روتاویروس را برای کودکان زیر یک سال آغاز کند.

نهبندانی با یادآوری اینکه باکتری پنوموکوک سالانه باعث مرگ ۴۰۰ هزار کودک زیر پنج سال در دنیا می‌شود، اضافه کرد: همچنین بسیاری از بیماری‌ها و عفونت‌ها از طریق باکتری پنوموکوک ایجاد می‌شود که می‌توانیم با واکسیناسیون به موقع از بروز بیماری‌های ناشی از این باکتری و بستری شدن را بگیریم.

وی تصریح کرد: واکسیناسیون بر اساس متولدین انجام می‌شود و همه‌ افراد مانند مسافرین، مهمانان و اتباع را شامل می‌شود. از ابتدای سال تاکنون ۲۰۳ هزار و ۲۶ دوز واکسن برای کودکان زیر شش سال تزریق شده است.

اگر دستاوردهای واکسیناسیون نبود نمی‌توانستیم بسیاری از بیماری‌ها را به مرحله ریشه‌کنی برسانیم

رئیس گروه پیشگیری از بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: همه ما به یمن واکسیناسیون از بسیاری از بیماری‌های واگیر جان سالم به در برده‌ایم. اگر دستاوردهای واکسیناسیون نبود نمی‌توانستیم بسیاری از بیماری‌ها را به مرحله ریشه‌کنی برسانیم. در حال حاضر می‌توان گفت بیماری فلج اطفال در جهان در مرحله ریشه‌کنی است و در صورت تایید همه کشورها نمی‌توان ویروس فلج اطفال را در هیچ کشوری پیدا کرد. همچنین بیماری سرخک نیز در مرحله حذف بوده، اما متاسفانه به دلیل مخاطراتی که اخیرا از کشورهای همسایه برای ما ایجاد شده مشکلاتی در این فرایند به وجود آورده است. ما ابتلای محلی به بیماری سرخک نداریم و این بیماری از سایر کشورها به ایران وارد می‌شود.

نهبندانی خاطر نشان کرد: تداوم واکسیناسیون در طی سال‌ها با توجه به بیماری‌های شایع، اقداماتی که از طریق واکسیناسیون برای مقابله با بیماری‌های شایع انجام می‌شود و کنترل و رصد دائمی بیماری‌ها همگی باعث می‌شود به مراحل ریشه‌کنی، حذف و کنترل یک بیماری برسیم. چنانچه اخلالی در فرایند واکسیناسیون صورت پذیرد یا به هرنوعی واکسیناسیون در جمعیت هدف ما انجام نشود تمام دستاوردها به خطر افتاده و متاسفانه با شیوع بیماری‌های واگیر مواجه خواهیم بود. بنابراین توصیه می‌شود خانواده‌ها بر انجام واکسیناسیون به موقع در کودکان خود تاکید داشته باشند. اگر چنانچه به هر دلیلی واکسیناسیون کودکی به تاخیر افتاده یا انجام نشده است هرچن سریع‌تر در شرایط سلامت کودک به مراکز جامع سلامت ما مراجعه کرده و واکسیناسیون کودک خود را انجام دهند.

وی با اشاره به اینکه امروزه با طغیان‌های مکرر سرخک مواجه هستیم که از کشورهای همسایه مثل افغانستان، پاکستان و عراق وارد می‌شود، عنوان کرد: سرخک در کشور عراق نسبت به سال گذشته ۱۰ برابر شده است و با توجه به همسایگی کشور عراق این وضعیت کشور ما را نیز تهدید می‌کند. بنابراین توصیه می‌کنیم خانواده‌ها به محض رسیدن کودک خود به یک‌سالگی برای واکسن سرخک یک‌سالگی و ۱۸ ماهگی اقدام کرده و واکسیناسیون را به تاخیر نیندازند. درصورتی که کودکی علائم سرخک داشت به نزدیک‌ترین مراکز جامع خدمات سلامت مراجعه کنند. بیماری سرخک از طریق ترشحات تنفسی منتقل می‌شود و احتمال سرایت بالایی دارد. انجام واکسیناسیون به حفظ دستاورد حذف سرخک کمک شایانی می‌کند.

رئیس گروه پیشگیری از بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: توصیه دیگر ما با توجه به برخی اخبار نادرستی که در زمینه واکسیناسیون وجود دارد این است که افراد تنها مرجع واکسیناسیون اعضای خانواده خود را مراکز جامع خدمات سلامت و مراکز بهداشتی قرار دهند. معتبرترین مرجع برای انجام واکسیناسیون، نوع واکسن و حتی عوارض واکسن مراکز بهداشت بوده و متاسفانه در فضای مجازی اظهار نظر در این خصوص رونق پیدا کرده است؛ برخی ممکن است برای کاسبی در مورد واکسیناسیون اظهار نظر داشته باشند که این موارد به هیچ عنوان منابع معتبری نیستند. مرجع اطلاع‌رسانی برای واکسیناسیون مراکز بهداشتی هستند و همکاران ما در این خصوص همه روزه و در تمام ساعات روز پاسخگوی سوالات مردم و انجام واکسیناسیون هستند.

انتهای پیام