جوان آنلاین: مدارس غیردولتی روزبه‌روز فربه‌تر می‌شوند، آن‌ها با پول مردم رشد می‌کنند و آموزشی را که باید رایگان باشد، با شهریه‌های گران در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهند؛ دانش‌آموزانی که عمدتاً از قشر ثروتمند و گاهی متوسط جامعه هستند و خانواده‌های‌شان شهریه‌های گران‌قیمتی را پرداخت می‌کنند. به تازگی رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی وزارت آموزش‌و پرورش اعلام کرده تعیین شهریه این مدارس در مناطق بر عهده مدیران منطقه است؛ موضوعی که به نظر می‌رسد دست مناطق را برای تعیین شهریه‌های گران‌قیمت باز گذاشته و شرایط را برای گرفتن پول بیشتر از خانواده‌ها فراهم کرده است.
بار‌ها و بار‌ها کارشناسان و دلسوزان آموزش‌و پرورش کشور نسبت به شکاف عمیق آموزش هشدار داده‌اند، اما گوش شنوایی برای آن وجود نداشته است. در حالی که قرار بود مدارس غیردولتی به کمک مدارس دولتی بیایند و فرصتی را ایجاد کنند تا همه از آموزش باکیفیت برخوردار شوند، اما عملاً مدارس غیردولتی دوقطبی آموزشی ایجاد کرده‌اند؛ اینکه اگر کسی پول دارد به مدارس غیردولتی می‌رود و بهترین آموزش را دریافت می‌کند و فرصت برای رشد و شکوفاشدنش فراهم می‌شود و آن کسی که پول ندارد هم از سطح علمی حداقلی برخوردار می‌شود و جز خودش هیچ کس نیست که برای پیشرفتش کمک‌حالش باشد!
وضعیت عمده مدارس دولتی خوب نیست، گویی آن‌ها به حال خود رها شده‌اند. این مدارس به محلی برای آموزش کسانی تبدیل شده است که پولدار و متمول نیستند و از سر ناچاری فرزند خود را در آنجا ثبت‌نام می‌کنند! (البته شاید استثنائاتی وجود داشته باشد)، اما این واقعیت تلخی است که در قدم اول باید آن را پذیرفت تا پس از آن راهکاری برایش پیدا شود. در چنین شرایطی عمده آقایان مسئول که بر سر کار آمده‌اند، تلاش می‌کنند روی حقایق سرپوش بگذارند، چراکه با دادن آمار و ارقام، مدام از کار‌های انجام‌شده‌شان تعریف می‌کنند و با اعلام برنامه‌های پیش‌رو می‌گویند که قرار است چنین و چنان شود. نتیجه این کار‌ها اگر مؤثر باشد، باید در مدارس دولتی نمایان شود، اما متأسفانه چیزی برای به نمایش گذاشتن وجود ندارد!
هزینه گران آموزش!
افزایش سرسام‌آور شهریه مدارس غیردولتی تبدیل به یکی از معضلات اصلی خانواده‌ها شده است. قرار بود سازمان مدارس و مراکز غیردولتی برای این معضل چاره‌ای بیندیشد. حرف‌هایی زده شد و قول‌هایی هم داده شد، اما متأسفانه هنوز آب از آب تکان نخورده است. والدین زیادی از این موضوع گلایه‌مند هستند که عموماً شاغلند و تأمین هزینه شهریه مدرسه برای آن‌ها دشوار است.
خانم صباحی که مادر یک دانش‌آموز دوم ابتدایی است و در خیابان «هنگام» تهران زندگی می‌کند، در رابطه با شهریه گران مدارس غیردولتی به «جوان» می‌گوید: «سال گذشته پسرم را در مدرسه غیردولتی ثبت‌نام کردم، چراکه می‌گفتند یادگیری دروس پایه اهمیت زیادی دارد و اگر آن‌ها را خوب یاد نگیرد، نمی‌تواند در مقاطع بعدی موفق باشد. سال گذشته شهریه او ۳۳ میلیون تومان بود و همسرم با وامی که از شرکتش گرفته بود، آن را پرداخت کرد. امسال، اما گفته می‌شود که حداقل ۵۰ درصد به شهریه‌ها اضافه می‌شود، برای همین به یکی از مدارس دولتی رفتم که با دیدن تعداد دانش‌آموزان کلاس وحشت‌زده شدم! ۴۵ دانش‌آموز در یک کلاس که سروصدای‌شان معلم را عاصی کرده بود و او مدام فریاد می‌کشید تا بچه‌ها ساکت باشند!»
او ادامه می‌دهد: «شهریه ۳۳ میلیون تومانی مدرسه‌ای که پسرم در آن درس می‌خواند، فقط و فقط بابت آموزش استاندارد دریافت شد و هیچ خدمات خاصی ارائه نشد، در صورتی که این آموزش از لحاظ قانونی باید رایگان باشد. مسئولان باید پاسخگوی این وضعیت پیش‌آمده باشند. در شرایطی که وضعیت معیشتی مردم مناسب نیست، آن‌ها چگونه از عهده شهریه‌های گران‌قیمت مدارس غیردولتی برآیند؟»
خانم دماوندی که دخترش در مقطع اول ابتدایی در مدرسه دولتی درس می‌خواند و اصلاً از آن رضایت ندارد نیز می‌گوید: «امسال دخترم در یک مدرسه دولتی در تهرانپارس درس خواند، اما اصلاً از کیفیت آموزش آن راضی نیستم، برای همین تصمیم گرفتم امسال هر طور شده است پول شهریه را جور کنم و او را به یک مدرسه غیردولتی ببرم.» او ادامه می‌دهد: «متأسفانه تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌های دولتی زیاد است و معلم هرچقدر هم خوب و کاربلد باشد، نمی‌تواند به آن‌ها به خوبی درس بدهد. در نهایت بار آموزش بچه‌ها به دوش خانواده‌ها می‌افتد و اگر پدر و مادر شاغل باشند، فرصت کافی نداشته باشند یا اصلاً به کتب درسی امروز بچه‌ها مسلط نباشند، نمی‌توانند مفاهیم درسی را به آن‌ها به درستی منتقل کنند.»
خانم دماوندی به شهریه ۵۰ میلیون تومانی یکی از مدارس غیردولتی نزدیک خانه‌شان اشاره می‌کند و می‌گوید: «۵۰ میلیون تومان مبلغ زیادی است که باید برای آموزش فرزندم تهیه کنم، این پول نه برای پزدادن، بلکه برای نیاز فرزندم به آموزش استاندارد باکیفیت است! متأسفانه مسئولان نظام آموزشی کشور، کار را به جایی رساندهاند که هزینه‌های آموزش به شدت گران شده است.»
تعیین شهریه مدارس غیردولتی بر عهده مدیر منطقه!
روز یک‌شنبه، احمد محمودزاده، رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش‌و پرورش در نشست مشترک با شورای نظارت و مدیران مناطق نوزده‌گانه شهر تهران اظهاراتی را مطرح کرد که گمان می‌رود دست مدارس غیردولتی برای گرفتن شهریه گران باز شده باشد! این مقام مسئول با تأکید بر اینکه شهریه مدارس باید متناسب با الگو‌های تعیین‌شده و آمایش منطقه‌ای انجام شود، گفت: «بر اساس ماده۱۵ قانون مدارس غیردولتی، هفت مورد در شهریه دیده شده و طبق ماده۱۶ قانون، تعیین شهریه در مناطق بر عهده مدیران منطقه است. مدیران باید به ازای هر مدرسه صورتجلسه‌ای با حضور و مشارکت مدیران، اعضای مؤسس مدرسه و انجمن اولیا داشته باشند و بر اساس آن طی صورتجلسه‌ای شهریه مدرسه موردنظر تعیین شود.»
البته محمودزاده به تعیین الگوی شهریه مدارس غیردولتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ نیز اشاره کرد و اظهار داشت: «طبق آسیب‌شناسی انجام‌شده در سال تحصیلی گذشته، مقرر شد مشکلاتی که در این زمینه مانع اجرای درست قوانین می‌شود، برطرف شود، از این رو نسبت به سیاست‌های افزایشی حداقل و حداکثر شهریه مدارس ورود جدی خواهیم داشت تا کاهش شهریه یک مدرسه سبب افت کیفیت آموزش و تضییع حقوق معلم و دانش‌آموز در مدرسه نشود.» این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که بررسی‌های خبرنگار «جوان» از چند مدرسه غیردولتی و همچنین صحبت با والدین دانش‌آموزان آن‌ها نشان داده است در حال حاضر نه تنها کاهش شهریه نداشته‌اند بلکه صحبت از افزایش شهریه‌های سرسام‌آور به میان آمده است، به همین دلیل باید مشخص شود که چند مدرسه غیردولتی و در کجا کاهش شهریه را تجربه خواهند کرد؟
رئیس سازمان مدارس و مرکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش‌و پرورش با بیان اینکه برنامه‌های پیش‌رو سبب می‌شود کیفیت آموزشی در مدارس سراسر کشور ارتقا یابد، گفت: «رویکرد جدید در آموزش‌و پرورش بازگشت به مدرسه و محتوای درسی با مرجعیت کتاب است. معتقدیم مدیران در افزایش کیفیت‌بخشی در مدارس با استفاده از ظرفیت، معلمان و اولیای دانش‌آموزان نقش دارند، در این زمینه باید تدابیر مناسبی اندیشیده شود و شهر تهران باید در این موضوع پیشتاز باشد تا به عنوان الگویی برتر در کشور مورد استفاده قرار گیرد.»
بدون شک کیفیت‌بخشی به مدارس غیردولتی خوب است، اما اینکه این مدارس در ازای ارتقای کیفی، پول بیشتری طلب می‌کنند، باید مدنظر قرار گیرد چراکه این روند می‌تواند زمینه‌ساز شکاف عمیق‌تری میان مدارس دولتی و غیردولتی شود. متأسفانه سیاستگذاری‌های نظام آموزشی کشور در جهت تضعیف آموزش دولتی است و مسئولان خواسته یا ناخواسته به فربه‌تر‌شدن مدارس غیردولتی و ضعیف‌ترکردن مدارس دولتی دامن می‌زنند؛ موضوعی که با یک نگاه گذرا و بررسی ساده نیز قابل مشاهده است، اما برای کسانی که بخواهند آن را ببینند نه اینکه خواسته و ناخواسته، چشم‌شان را به روی حقیقت بسته باشند!