به گزارش قدس خراسان، تأمین نهاده‌های دامی یکی از چالش‌های پیش روی دامداران در سال‌های اخیر بوده است؛ چه آن زمان که نهاده‌های دامی با اختصاص ارز یارانه‌ای وارد می‌شد و معمولاً مشکلاتی در بخش تهیه و توزیع آن برای دامداران به وجود می‌آمد و چه اکنون که یکی دو سالی است همه چیز سیستمی شده و با ثبت‌نام انجام می‌شود و دامدار می‌تواند میزان نهاده مورد نیازش را از طریق سامانه بازارگاه تهیه کند.

بازارگاه اگرچه به منظور کوتاه کردن دست دلالان و واسطه‌ها در بازار نهاده‌ها راه‌اندازی شد؛ اما بنا به دلایلی از جمله اینکه واحدهای کوچک پرورش دام که بخش عمده‌ای از تأمین گوشت مورد نیاز کشور را برعهده دارند، تحت تأثیر خود گذاشته است، بسیاری بر این باورند لطمه‌ای که به واحدهای کوچک دامداری وارد کرد، باعث شده این واحدها معمولاً در روستاها به صورت خانگی فعال بوده و موجب افزایش قیمت تولید و عرضه گوشت در بازار شوند.

چالشی جدی برای افزایش قیمت گوشت قرمز

رئیس کمیسیون کشاورزی، امور دام و طیور و صنایع وابسته اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی در خصوص تأثیر اتفاقات در زمینه واردات نهاده‌های دامی بر قیمت تولید گوشت قرمز گفت: پس از اینکه در سال ۱۴۰۱ ارز ۴هزار و ۲۰۰ تومانی برداشته شد و به ۲۸هزار و ۵۰۰ تومان برای واردات نهاده‌های دامی افزایش یافت و تولیدکنندگان گوشت مکلف به تهیه نهاده از سامانه بازارگاه شدند، قیمت گوشت قرمز با چالش جدی مواجه شد. 

احمد سلحشور ادامه داد: این بی‌تدبیری در شروع سبب شد نهاده‌های دامی به واحدهای تولیدی کوچک و آن‌هایی که در روستاها پرورش دام داشتند، تعلق نگیرد. پس از آن بود که این بخش از تولید با چالش بزرگی روبه‌رو شد و در نهایت کار به جایی رسید که حتی روستاییان نیز مجبور شدند گوشت مورد نیاز خود را از شهرها تأمین کنند. همچنین سهمیه‌هایی هم که برای واحدهای مجوزدار در سامانه بازارگاه در نظر گرفته شده بود، کفاف نمی‌کرد و در نتیجه‌ تولید گوشت قرمز غیراقتصادی شد و خلأ بزرگی در این بخش به وجود آمد.

فنر قیمت گوشت، آزاد شد

وی اظهار کرد: مشکلاتی که بر سر راه تأمین نهاده‌های دامی برای دامپروران به وجود آمد و خشکسالی‌هایی که اتفاق افتاد، عرضه در بازار را به شکل معناداری افزایش داد تا جایی که حتی به کشتار دام‌های مولد نیز منجر شد. در چنین شرایطی شوک بزرگی که البته قابل پیش‌بینی نیز بود، به بازار وارد شد. پس از کاهش میزان تولید و کشتاری که در حوزه دام مولد اتفاق افتاد و نیز ثابت یا حتی کاهشی بودن قیمت گوشت قرمز در مدت زمانی که عرضه زیاد شده بود (حتی با وجود افزایش قیمتی که سایر کالاها تجربه کرده بودند) به یکباره بازار خالی و تقاضا بیشتر از عرضه شد و فنر قیمت گوشت قرمز یکباره آزاد شد و قیمت‌ها سیر صعودی گرفت.
 
 هزینه یارانه خرید گوشت برای تولید داخلی

رئیس کمیسیون کشاورزی، امور دام و طیور و صنایع وابسته اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی بیان کرد: با وجود اینکه شرایط در ۶ ماه اخیر برای دامداران واحدهای کوچک‌تر در راستای تهیه نهاده‌های دامی قدری بهتر از زمان آغاز عرضه در سامانه بازارگاه شده؛ اما هنوز مشکل به طور کامل حل نشده؛ چرا که فرایندهای اداری طولانی و دست و پا گیر وجود دارد. با این وجود روستاییان که سهم بالایی در تولید گوشت قرمز دارند، رغبتی برای پیگیری چنین موضوعاتی ندارند.

سلحشور با اشاره به اینکه بخشی از گوشت مورد نیاز مردم از طریق واردات و با پرداخت یارانه پنهان برای خرید گوشت از سایر کشورها تأمین می‌شود، گفت: چرا همین یارانه به تولیدکننده داخلی پرداخت نمی‌شود تا ضمن افزایش تولید داخلی و بی‌نیاز شدن از واردات، به مواردی از جمله اشتغال نیز کمک شود و از بروز خیلی مسائل اجتماعی دیگر جلوگیری کند؟

تهیه نهاده‌های دامی از دو طریق

مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در واکنش به مشکلات دامداران به ویژه آن‌هایی که در روستاها فعالیت می‌کنند یا واحدهای تولیدی کوچک‌مقیاس راه‌اندازی کرده‌اند، برای تهیه نهاده‌های دامی مورد نیازشان اظهار کرد: شرایط تهیه نهاده‌های دامی از طریق سامانه بازارگاه برای دامداران از سال ۱۴۰۱ فراهم شده و دامدار می‌تواند پس از اینکه تأییدیه‌های لازم را از اداره جهاد کشاورزی محل سکونتش گرفت، به دو طریق برای دریافت نهاده‌های دامی اقدام کند. 

احمد داوطلب گفت: دامداران می‌توانند با وارد کردن اطلاعاتشان در سامانه برای دریافت نهاده‌های دامی اقدام کرده و هم از طریق تعاونی‌ها نام‌نویسی کنند. تعاونی‌ها پس از دریافت سهمیه، آن را به دامداران تحویل می‌دهند. از سال ۱۴۰۱ که سامانه بازارگاه راه‌اندازی شد، به طور مثال قیمت مصوب برای یک کیلو جو در آن سال ۱۱هزار و ۳۰۰ تومان بود که هنوز هم همین قیمت است. البته با این توضیح که در این مدت نهاده‌ها با ۲۰ درصد زیر قیمت مصوب در سامانه عرضه شده و به فراوانی وجود داشته است. 

دلایل افزایش قیمت گوشت قرمز

مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود ثابت بودن قیمت نهاده‌های دامی، قیمت گوشت قرمز در بازار افزایشی شده است، گفت: خشکسالی در سال ۱۴۰۰ و بالا رفتن نرخ ارز در سال ۱۴۰۱ موجب افزایش کشتار دام‌ها به ویژه در بخش دام‌های مولد شد و پس از مدتی خالی شدن بازار از عرضه دام را در پی داشت. با اینکه قیمت نهاده‌ها از ابتدای راه‌اندازی سامانه زیر قیمت مصوب بوده؛ اما بالا رفتن قیمت داروی دامی، هزینه‌های کارگری و جاری دامداری‌ها در کنار متعادل نبودن عرضه و تقاضا در بازار سبب شد قیمت گوشت قرمز به یکباره سیر صعودی به خود بگیرد.

سلحشور در مورد پیش‌بینی آینده بازار گوشت قرمز بیان کرد: چنانچه قیمت نهاده‌های دامی به همین شکل باقی بماند، کمبودی که در بازار عرضه دام وجود دارد، جبران خواهد شد و در سال ۱۴۰۴ به تعادل خواهد رسید. در چنین شرایطی عرضه و تقاضای گوشت به تعادل می‌رسد و قیمت‌ها نیز متعادل خواهد شد.

خبرنگار: هاشم رسائی‌فر