گروه اقتصاد و درآمد: در معاملات آخرین روز از هفته، بیست و ششم اردیبهشت، شاخص کل بورس تهران توان صعود نداشت و تابلوی بازار را قرمز کرد. امروز شاخص هزار و 76 واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و به سطح 2 میلیون و 164 هزار و 497 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با ریزش هزار و 696 واحدی در رقم 714 هزار و 59 واحدی ایستاد. در این رابطه، یک کارشناس بازار سرمایه ضمن بررسی وضعیت بازار در هفته های گذشته، گفت: در این شرایط، روند برایند ورود و خروج نقدینگی حقیقی از بازار سرمایه طی 10 فصل اخیر، نشان می دهد ما در این دوره شاهد خروج نزدیک به 142.5 همتی از بازار سرمایه بودیم. بیشترین خروج مربوط به بهار 1402 بوده که شاهد خروج 21.5 همتی بودیم.
داود حسنی، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با جماران با بیان اینکه بازار سرمایه از ابتدای سال ۱۴۰۲ تحت تاثیر سیاست های کلان اقتصادی قرار گرفت و در برهه ای تحت تاثیر ریسکهای سیاسی بود، خاطرنشان کرد: حتی می توان گفت دولت ریسک های سیستماتیک را طی این مدت بر بدنه بازار سرمایه کشور تحمیل کرده است که ریشه این سیاستها را می توان در ناترازی ساختار بودجه کشور جستجو کرد.
وی ادامه داد: بازار سرمایه به عنوان اولین قربانی و شاید بتوان گفت کم هزینه ترین محل از لحاظ سیاسی و اجتماعی برای دولت جهت جبران کسری بودجه است و این امر از افزایش هزینه انرژی صنایع در نیمه اول سال ۱۴۰۲ نمایان شد و در ادامه با تغییر فرمول خوراک صنایع پالایشگاهی قوت گرفت.
نرخ سود 30درصد هزینه سرمایه گذاری در صنایع تولیدی و تامین مالی بنگاه ها را به شدت بالا برد
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به سیاستهایی که بانک مرکزی با هدف کاهش تورم دنبال کرده است، یادآورشد: بانک مرکزی سیاست کاهش تورم را به عنوان هدف اصلی خود از ابتدای دولت دنبال کرده که در این راستا دست به اقدامات به شدت انقباضی زده است. شدیدترین مورد آن انتشار گواهی سپرده ۳۰ درصدی بود که می توان گفت هزینه سرمایه گذاری در صنایع تولیدی و هزینه تامین مالی بنگاه ها را به شدت بالا برده است.
شدت سیاستهای انقباضی باعث شده دولت هم نتواند اوراق 29 درصدی خود را بفروشد
کنترل نرخ نیما، عامل کاهش حاشیه سود شرکتها
به گفته حسنی؛ شدت این سیاست های انقباضی بانک مرکزی به حدی بالا بود که خود دولت نیز نتوانست اوراق ۳۵ همتی خود را با نرخ های ۲۸ تا ۲۹ درصدی به فروش برساند! در این میان بانک مرکزی در راستای کنترل تورم دست به سرکوب نرخ دلار نیما نیز زده است؛ به طوری که آهنگ تغییرات این نرخ با تورم موجود در جامعه و افزایش هزینه شرکتها، همخوانی ندارد و سبب کاهش قابل ملاحظه حاشیه سود شرکتها شده است.
ارزش دلاری صنایع بورسی به کمترین میزان در چند سال اخیر رسیده
وی با بیان اینکه در این حالت با وضعیتی روبرو هستیم که ارزش دلاری صنایع و شرکت های بورسی به کمترین میزان خود در چند سال اخیر رسیده است ولی کاهش جذابیت سودآوری شرکت ها سبب افزایش رغبت سرمایه گذاران بیشتر به سمت بازارهای بدون ریسک بوده است؛ چرا که صنایع و شرکت ها با نرخ بدون ریسک فعلی هزینه های تحمیلی از طرف بودجه قدرت خلق بازدهی مورد انتظار سرمایه گذاران را ندارد.
از سال 1400 به این سو، بازار سهام به طور معناداری کمتر رشد کرده است
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در سالهای گذشته، حاشیه سود شرکتها افت قابل توجهی داشته و بازدهی بازار سهام نیز در مقایسه با سفته بازی هم عقب افتاده است، اظهارداشت: اکنون ما یکی از رکودی ترین شرایط را در بازار سرمایه تجربه می کنیم. بازده 10 ساله بازارها نشان می دهد از سال 1400 به این سو، بازار سهام به طور معناداری کمتر رشد کرده است. هر چند سیاستگذار تلاش دارد مانع افزایش نرخ دلار، سکه و تورم شود، اما مساله این است که در کنار آن نرخ دلار در بازار آزاد در حال رشد است و این مساله در کنار فشارهایی که به صنایع می آید، باعث زیان دهی آنها شده است.
وی یادآور شد: دولت انرژی را حتی گران تر از آمریکا و هم تراز با اروپا به بنگاه های اقتصادی می دهد، مسئولیت های خارج از وظیفه و کاملا غیراقتصادی به آنها تحمیل می کند، در فروش محصولات شان و قیمت گذاریها مداخله دارد، ارزشان را با نرخی غیراقتصادی می گیرد. ضمن اینکه هیچ تخصص گرایی وجود ندارد و در عین حال دولت دلش نمی خواهد پای خود را از مدیریت این صنایع پس بکشد و سیاستهای خصوصی سازی و مشارکتی را اجرا کند.
سازمان سرمایه باید از حقوق فعالان این بازار حمایت کند
حسنی با تاکید بر اینکه سازمان بورس باید از حقوق فعالان این بازار حمایت کند، گفت: در شرایطی که شاهد افزایش نرخ تورم، رشد نقدینگی، ناترازی سیستم بانکی، کسری بودجه و هزینه های بالای جاری دولت هستیم، به راحتی به بازار سهام و دارایی شرکتها دست درازی می شود.
سیاستهای ارزی و پولی و مالی به بخش تولید کشور ضربه می زند
وی با بیان اینکه در شرایط فعلی، با وجود ارزندگی سهام، همچنان ارزش معاملات بسیار پایین است، خاطرنشان کرد: مجموع سیاستهای ارزی و پولی و مالی به بخش تولید کشور ضربه می زند. متاسفانه بازار سرمایه از تمام متغییرهای بیرون بازار تاثیر می پذیرد و مسئولان سازمان باید با تدابیر ویژه ای از حقوق فعالان و سرمایه گذاران صیانت کنند تا منافع انها کمتر مورد دست اندازی قرار گیرد.
همچنان حاشیه سود شرکتها در سال جاری روند کاهشی خود را ادامه خواهد داد
این کارشناس بازار سرمایه یادآورشد: با توجه به تحرکات ارز در اسفند و فروردین بسیاری از فعالان بازار سرمایه این انتظار را داشتند که تعدیل هایی در نرخ نیما رخ دهد، اما متاسفانه این ارزیابی ها محقق نشد و در حالی که مالیات شرکتها افزایش یافته و هزینه عملیات آنها در راستای رشد تورم، بالا رفته به نظر می رسد همچنان حاشیه سود شرکتها در سال جاری روند کاهشی خود را ادامه خواهد داد. همین مساله جذابیت بسیار از نمادها را کاهش داده است.
در 10 فصل اخیر شاهد خروج 142.5 همت از بازار سرمایه بودیم
این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: در این شرایط، روند برایند ورود و خروج نقدینگی حقیقی از بازار سرمایه طی 10 فصل اخیر، نشان می دهد ما در این دوره شاهد خروج نزدیک به 142.5 همتی از بازار سرمایه بودیم. بیشترین خروج مربوط به بهار 1402 بوده که شاهد خروج 21.5 همتی بودیم.
بسیاری از نمادها به سطوح حمایتی رسیده اند
حسنی با تاکید بر اینکه اکنون بسیاری از نمادها به سطوح حمایتی رسیده اند و اگر در این سطوح حمایتی نشوند، شاخص پایین تر خواهد رفت، اضافه کرد: باید دولت با ایجاد قابلیت پیش بینی پذیری در اقتصاد، اعتماد سرمایه گذاران را به فعالیت در این بازار جلب کند. از سال 97 تاکنون هر سال کلمه تولید در نامگذاری سالها آمده است، اما رفتار مجریان کاملا برعکس بوده است. باید در نظر داشت مردم و سرمایه گذاران در جایی مشارکت می کنند که شفاف باشد و منافعشان تامین شود. حاشیه سود عملیاتی در شرکتها از سال 99 تاکنون مرتبا کاهش داشته است. سال 99 در صنعت فولاد حاشیه سود 37 درصد بوده که تا آذر ماه به 26درصد رسیده است. در صنایع شیمیایی از 36 درصد به 22 درصد رسیده است. بنابراین ما در این سالها روند کاهشی در حاشیه سود شرکتها و صرفه تولید در کشور داشته ایم. در دیگر صنایع هم همین روند را شاهد بوده ایم.
وی با بیان اینکه از زمانی که دولت جدید آمده تمام صحبتها حمایت از تولید بوده است، اما همچنان تولید در کشور به صرفه نیست، گفت: درآمدهای نفتی محدود شده و اکنون که با تحریم ها مواجه هستیم، دولت دست در جیب سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی می کند. دولت اکنون این شیوه را به عنوان روشی برای تامین مالی خود در نظر گرفته و هیچ ابایی هم از آن ندارد.
با تداوم این شرایط تا پایان سال چیزی از بازار سهام باقی نخواهد ماند
حسنی با بیان اینکه در کنار افت روزانه ارزش معاملات، تعداد کد‌های مشارکت کننده در بازار نیز به‌شدت افت پیدا کرده است، خاطرنشان کرد: با تداوم این شرایط تا پایان سال چیزی از بورس و بازار سهام باقی نخواهد ماند. متاسفانه این سیاست ها در بلندمدت مطمئنا بر اقتصاد کشور اثرات منفی خواهد گذاشت.
نظر شما