همشهری آنلاین - گروه سیاسی: کمتر از یک سال پس از مانور سیاسی گسترده آمریکا بر سر توافق جایگزین کریدور تجاری شرق به غرب و حذف ایران در این مسیر، هند به توافق ۱۳۹۵ خود به ایران برگشت. امضای یک قرارداد دیگر در هشتمین سالگرد توافق اولیه نشان از جدی شدن هند برای اجرای تعهدات پیشین خود دارد.

۱۸ شهریور سال ۱۴۰۲ در نشست گروه ۲۰ در دهلی نو، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و دیگر متحدانش از برنامه‌ راه‌اندازی خطوط راه‌آهن و کشتیرانی که هند را به خاورمیانه و در نهایت اروپا متصل می‌کند، رونمایی کردند. بر اساس این قرارداد قرار است کریدور «هند، عرب، مدیترانه» سواحل غربی هند (بنادر بمبئی و جواهر لعل نهرو)، بندر جبل‌علی(امارات)، عربستان، اردن، بندر حیفا (رژیم اشغالگر صهیونیستی) و بندر پیرائوس (یونان) را از طریق دریای مدیترانه به اروپا متصل می‌کند.

براساس این قرارداد ایران در نقشه کریدورهای تجاری حذف می‌شد.

عملیات طوفان الاقصی و در پی آن توحش رژیم صهیونیستی به غزه، به وضوح این قرارداد را تحت تاثیر قرار داد. تعلیق عادی سازی روابط عربستان با اسرائیل مخاطرات هرگونه مسیر کریدوری جایگزین ایران را به کشورهای عربی یادآوری کرد.

هند و ایران روز دوشنبه قرارداد بلندمدتی برای بهره‌برداری از پایانه بندر شهید بهشتی چابهار امضا کردند.

نارندرا مودی نخست‌وزیر هند گفت: هند روز دوشنبه قراردادی ۱۰ ساله با ایران برای توسعه و بهره‌برداری از بندر چابهار در ایران امضا کرد که روابط با یک کشور استراتژیک خاورمیانه را تقویت می‌کند.

رویترز در بازتاب این خبر نوشت: هند در حال توسعه بندر چابهار در سواحل جنوب شرقی ایران در امتداد خلیج عمان به‌عنوان راهی برای حمل کالا به ایران، افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی است و از این طریق بندر کراچی و گوادر کشور رقیب خود پاکستان را دور می‌زند.

«سارباناندا سونوال» وزیر بنادر، کشتیرانی و آبراهه‌های جمهوری هند در سخنانی در سخنانی به همین مناسبت گفته: با امضای این قرارداد پایه‌های مشارکت بلندمدت هند را در چابهار گذاشتیم. امضای این قرارداد تاثیر چند برابری بر تداوم فعالیت و دیده شدن بندر چابهار خواهد داشت. چابهار نه‌تنها نزدیک‌ترین بندر ایران به هند است، بلکه از نظر دریایی نیز یک بندر عالی است.

سونووال گفت: اهمیت بندر چابهار از نقش آن به‌عنوان یک مجرای صرف میان هند و ایران فراتر رفته و به‌عنوان یک شریان تجاری حیاتی برای اتصال هند به افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی عمل می‌کند. این پیوند راه‌های جدیدی را برای تجارت باز کرده و انعطاف‌پذیری زنجیره تامین را در سراسر منطقه تقویت کرده است.»

مقامات هر دو کشور اعلام کرده‌اند که این قرارداد بلند مدت بین شرکت آی‌پی‌جی‌ال «هند پورت گلوبال لیمیتد» و سازمان بنادر و دریانوردی ایران امضا شده است.

در تارنمای شرکت هندی آمده است: شرکت مسئولیت محدود آی‌پی‌جی‌ال اساسا برای مشارکت در پروژه توسعه بندر شهید بهشتی چابهار با هدف ارائه یک مسیر دسترسی جایگزین و قابل اعتماد به افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی که در خشکی قفل شده‌اند، تشکیل شد. یادداشت تفاهم توسعه بندر شهید بهشتی چابهار در تاریخ ۶ اردیبهشت ۱۳۹۴ و قرارداد در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۵ به امضا رسید.

به گفته مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی این قرارداد حدود ۱۲۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری طرف هندی را به همراه خواهد آورد و ۲۵۰ میلیون دلار دیگر نیز برای تامین مالی اضافه خواهد کرد که سرجمع ارزش قرارداد را به ۳۷۰ میلیون دلار می‌رساند.

یک مقام دولت هند با بیان اینکه شرکت هندی برای اولین بار در پایان سال ۲۰۱۸ عملیات این بندر را برعهده گرفته، گفته در مجموعه ۲.۵ میلیون تن گندم و ۲هزار تن حبوبات از هند از طریق بندر چابهار به افغانستان ارسال شده است.

هند و ایران بندر چابهار را به‌عنوان یک مرکز کلیدی برای پروژه INSTC (International North-South Transport Corridor: کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال-جنوب) پیش‌بینی کرده‌اند. این پروژه حمل و نقل بین‌المللی چند حالته است و طی ۷ هزار و ۲۰۰ کیلومتر کار جابجایی کالا را بین هند، ایران، افغانستان، ارمنستان، آذربایجان، روسیه، آسیای مرکزی و اروپا انجام می‌دهد.

وزارت امور خارجه هند ۱۰۰ کرور روپیه (معادل یک میلیارد روپیه یا ۱۲ میلیون دلار آمریکا) برای بندر چابهار در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ تخصیص داده است که بر تمرکز هند بر پروژه‌های ارتباطی با ایران تاکید دارد.