جوان آنلاین: با دیپلماسی فعال فرامنطقه‌ای توانستیم مسیر بازار‌های سنتی را به بازارسازی تضمینی و مبتنی بر تعدد مشتریان تبدیل کنیم که تعمیر پالایشگاه‌های مستهلک و فروش به تعداد زیادی از مینی‌ریفاینری‌های شرق آسیا در همین راستا بود و با استفاده از این فرصت توانستیم به افزایش فروش نفت‌خام کشور مبادرت کنیم، به نحوی که امروز شاهد رکوردشکنی در صادرات نفت‌خام هستیم.
صنعت نفت و گاز ایران، تحت هدایت ماهرانه سیاست‌های تجاری جدید دولت سیزدهم، به عنوان ابزاری قدرتمند برای عبور از چالش‌های ناشی از تحریم‌های بین‌المللی مطرح شده است. ایران با دنبال‌کردن رویکردی چندلایه برای تنوع‌بخشیدن به بازار و تقویت دیپلماسی فعال انرژی، نه تنها به رشد اقتصادی چشمگیری دست یافته، بلکه خود را به عنوان بازیگری کلیدی در چشم‌انداز انرژی جهانی تثبیت کرده است.
تنوع استراتژیک بازار‌ها
یکی از ویژگی‌های تعیین‌کننده استراتژی جدید انرژی ایران، تمرکز آن بر توسعه بازار‌های چندلایه فراتر از شرکای سنتی خود است. این تغییر شامل ایجاد مشارکت‌های جدید، سرمایه‌گذاری در بازار‌های غیرمتعارف و کاوش در کانال‌های تحویل جایگزین است. ایران با تنوع‌بخشیدن به پایگاه مشتری و مسیر‌های حمل‌ونقل خود، تأثیر تحریم‌ها را کاهش می‌دهد و بخش صادرات انرژی انعطاف‌پذیرتری را تضمین می‌کند. این رویکرد چندلایه نتایج قابل توجهی به همراه داشته است که در روابط تجاری رو به رشد با کشور‌هایی مانند چین، هند و روسیه مشهود است. این مشارکت‌ها بازار‌های باثبات و توافق‌نامه‌های تجاری مطلوبی را برای ایران فراهم می‌کند و ملت را از اثرات مخرب تحریم‌های بین‌المللی مصون می‌دارد.
دولت همچنین از دیپلماسی انرژی خود برای تقویت بیشتر موقعیت خود در بازار جهانی استفاده کرده است. ایران با پیوستن به معاهده شانگ‌های و پیگیری فعالانه عضویت در «بریکس» با نهاد‌های قدرتمند اقتصادی و سیاسی درون این معاهده‌ها همسو شده است. این مشارکت‌های استراتژیک در‌ها را به روی بازار‌های جدید، پیشرفت‌های تکنولوژیکی و نفوذ گسترده‌تر ژئوپلتیکی باز می‌کند. ایران با همسوشدن با کشور‌های عضو این ائتلاف‌ها، به شبکه بزرگ‌تری از بازار‌های بالقوه دسترسی پیدا می‌کند. این امر فرصت‌های تجاری، سرمایه‌گذاری مشترک و تبادل فناوری را تسهیل و در نهایت به رشد و توسعه اقتصادی کلی کشور کمک می‌کند.
موفقیت دیپلماسی هوشمند انرژی ایران و رویکرد بازار چندلایه آن در دستاورد‌های چشمگیر صنعت نفت و گاز منعکس شده است. با وجود تحریم‌های مستمر، صادرات گاز ایران از مرز ۵ میلیارد دلار عبور کرده، در حالی که تجارت نفت‌خام به رقم چشمگیر ۳۶میلیارد دلار در سال رسیده است. همچنین در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴، فروش نفت‌خام ایران رکوردشکنی کرده و به میزان بالایی رسیده است. موفقیت بخش انرژی ایران به یک منابع قابل توجه ارز خارجی برای کشور نیز تبدیل شده است که به شدت مورد نیاز اقتصاد کشور است. این ورود منابع ارزی در کنترل فشار‌های تورمی و کاهش اثرات منفی تحریم‌ها بر نرخ ارز نیز نقش اساسی داشته است. جریان ثابت ارز تولیدشده از طریق صادرات انرژی، حائلی در برابر شوک‌های اقتصادی خارجی ایجاد کرده است که ثبات مالی کشور را افزایش می‌دهد و رشد کلی اقتصادی را تقویت می‌کند. دیپلماسی هوشمند انرژی ایران نه تنها درآمد ارزی این کشور را افزایش، بلکه جایگاه ژئوپلتیکی آن را در منطقه و جهان نیز ارتقا داده است. ایران با استفاده از منابع انرژی و مشارکت‌های استراتژیک خود توانسته است خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی انرژی و تأمین‌کننده قابل اعتماد انرژی برای کشور‌هایی که به دنبال تنوع‌بخشیدن به منابع انرژی خود هستند، مطرح کند.
علاوه بر این موارد، موفقیت دیپلماسی انرژی ایران را نیز می‌توان ناشی از تمرکز این کشور بر نوآوری و فناوری دانست. ایران با سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و مشارکت با شرکت‌های بین‌المللی انرژی توانسته است توانمندی‌های تولید نفت و گاز خود را افزایش، هزینه‌ها را کاهش و بهره‌وری را افزایش دهد.
دولت در ابتدای روی‌کارآمدنش این موضوع را برای همگان روشن کرد که قصد ندارد در مقابل تحریم‌ها تسلیم شود. مذاکره برای حل‌وفصل تحریم‌ها نیز قبلاً با شکست مواجه شده بود. دورزدن تحریم‌ها نیز نتوانسته بود، کارساز باشد. تنها راه پیش‌رو خنثی‌سازی تحریم‌ها بود.
صنعت نفت و گاز ایران به ویژه در بحبوحه فشار‌های اقتصادی ناشی از محدودیت‌های تجاری و تحریم‌ها، منبع مهم درآمد ارزی برای کشور بوده است. ایران با اتخاذ سیاست‌های هوشمند انرژی و مشارکت فعال در دیپلماسی انرژی توانسته است بازار‌های خود را متنوع کند، صادرات خود را افزایش دهد و درآمد ارزی بیشتری تولید کند. این امر نه تنها به ثبات اقتصاد ایران کمک، بلکه موقعیت خود را به عنوان بازیگری کلیدی در بازار جهانی انرژی نیز تقویت کرده است.
رکوردشکنی در فروش نفت با تکیه بر بازارسازی تضمینی
جعفر قادری، عضو کمیسیون «برنامه، بودجه و محاسبات» مجلس در گفتگو با «جوان» در خصوص رشد اقتصادی ۴/۵ درصدی کشور طی سال گذشته میلادی خاطرنشان کرد: صنایع نفت و گاز سهم زیادی در دستیابی ما به این رشد اقتصادی داشتند. در حال حاضر، هر اندازه که تولید نفت و گاز داریم، آن را صادر می‌کنیم و محدودیتی به لحاظ فروش نداریم. در واقع، توانسته‌ایم تحریم‌ها را خنثی کنیم و این موضوع اهمیت زیادی دارد.
وی ادامه داد: اقتدار و توانمندی نظامی کشور که در حمله به اسرائیل به نمایش گذاشته شد، به کمک‌مان می‌آید تا با سهولت بیشتری و بدون مزاحمت دیگران به فروش نفت کشور مبادرت کنیم.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی و به پشتوانه نظامی کشور به راحتی نفتکش‌های خود را در آب‌های آزاد به حرکت درمی‌آوریم و نفت‌مان را به فروش می‌رسانیم. این شرایط بر اثر سیاستگذاری‌های صحیح به دست آمده است.
وی ادامه داد: تحقق رشد اقتصادی طی سه تا چهار سال آینده امکانی به ما خواهد داد که عقب‌افتادگی‌های اتفاق‌افتاده از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ را جبران کنیم. قادری گفت: سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی از جمله سیاست‌های درستی بود که وزارت نفت به اجرا گذاشت. این روش به ما اجازه می‌دهد به بازارسازی برای فروش نفت‌خام کشور بپردازیم و بازار مطمئنی در این زمینه برای خودمان به وجود بیاوریم.
وی ادامه داد: تبدیل نفت‌خام به فرآورده برای‌مان مزیت دارد، زیرا فرآورده‌ها به راحتی قابل فروش هستند و جنبه تحریم‌پذیری کمتری دارند. از آنجا که در شرایط تحریمی به لحاظ مالی در مضیقه هستیم، سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی در ازای عرضه نفت و صدور خدمات فنی- مهندسی را به اجرا گذاشتیم که ایده خوبی بود.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس خاطرنشان کرد: فروش نفت به مینی‌ریفاینری‌ها نیز ایده مثبت دیگری بود که از سوی وزارت نفت پیگیری شد. این واحد‌های کوچک نسبت به پالایشگاه‌های بزرگ کمتر در معرض تحریم‌ها هستند.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس خاطرنشان کرد: با دیپلماسی فعال فرامنطقه‌ای توانستیم مسیر بازار‌های سنتی را به بازارسازی تضمینی و مبتنی بر تعدد مشتریان تبدیل کنیم که تعمیر پالایشگاه‌های فراسرزمینی و فروش به تعداد زیادی از مینی‌ریفاینری‌های شرق آسیا در همین راستا بود و با استفاده از این فرصت توانستیم به افزایش فروش نفت‌خام کشور مبادرت کنیم، به نحوی که امروز شاهد رکوردشکنی در صادرات نفت‌خام هستیم.
نظر شما