یه گزارش خبرنگار شهر محله باغ فردوس یکی از محلات ۲۷ گانه منطقه یک است که به دلیل پیاده راه فرهنگی، موزه سینما، بوستان قلمستان و... در آن، از ویژگی خاصی برخوردار است اما تنها محله‌ای در منطقه یک است که ساختمان مناسبی برای فعالیت های فرهنگی، آموزش، ورزشی و... داشتند.

بر همین اساس با اولویت دهی به درخواست های شهروندان برای تعیین پروژه های احداثی، بررسی‌های لازم انجام شد و تبدیل ساختمان قدیمی به سرایی به مساحت یک هزار و ۵۵۰ مترمربع در ۵ طبقه دارای کتابخانه، سالن آمفی تئاتر،  کلاس و کارگاه‌های آموزشی و... در دستور کار قرار گرفت که با توجه به پیگیری های مستمر شهردار منطقه یک و تلاش نیروهای اجرایی در حال حتضر بتن ریزی سقف سوم آن به اتمام رسیده است.

اما یکی از مهمترین اتفاق هایی که در این ساختمان در حال شکل گیری است درخت چناری با بن ۲۰۰ سانتی متر و سن ۸۰ ساله است که حفظ آن بدون جا به جایی در طراحی نقشه این مجموعه در نظر گرفته شده است. چناری قدیمی که در دل ساختمان خودنمایی می کند و تلفیق و همزیستی مسالمت آمیز معماری و محیط زیست را به رخ می کشد.

این حرکت زیست محیطی ما را بر آن داشت تا از نزدیک پروژه را رصد و با عوامل اجرایی آن به صحبت بنشینیم تا ببینیم این اقدام تا چه حد می‌تواند در روند ساخت و سازها آن هم در مناطق پردرختی چون منطقه یک تاثیرگذار باشد.

امیرگودرزی سرپرست کارگاه اجرایی این طرح در مورد مراحل کار به ما گفت: در تمام مراحل گودبرداری تلاش کردیم صدمه‌ای به ریشه این درخت وارد نشود و به ابعاد ۴ در ۵ مترمربع اطراف درخت حفظ و فاصله استاندارد آن از دیواره‌ها و سقف‌های اجرا شده در نظر گرفته شد.

او افزود: اگرچه در پروژه ها، جابجایی درختان کار آسان‌تری تا حفظ آن است، اما اکنون که کار فونداسیون و سقف طبقات سوم به پایان رسیده وجود این درخت آرامش بصری ایجاد کرده و چون گوهر سبز در میانه کار قدرت خود را به رخ می‌کشد.

گودرزی ارتفاع این درخت را ۲۲ متر دانست و گفت: ارتفاع این درخت تا طبقه سوم و بالاتر کشیده شده و پس از اتمام، با فضاسازی مناسب در پای آن و اجرای باغچه، دیواره شیشه‌ای، حضور پرندگان و... به عنوان گنجینه سبزی در میانه سرا، نقطه قابل توجهی برای مراجعین خواهد شد.

سید حمید سید شجاع رئیس واحد نظارت عمران این پروژه  نیز در مورد وضعیت درخت گفت: این درخت از درختان چنار قدیمی همجوار باغ قلمستان است و حفظ آن مورد تاکید مدیریت شهری منطقه یک قرار گرفت و با انجام عملیات لازم اکنون با آغاز فصل بهار جوانه زنی درخت انجام و سبز شده و مشکلی برای آن به وجود نیامده است.

* لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز

براساس لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز، تخریب فضای سبز شهری و یا قطع درختان به طور جدی از طریق مراجع ذی صلاح پیگیری و با متخلفان برخورد قانونی و شدید می شود در این زمینه علی محمد مختاری مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران  گفته بود چنانچه درختی در محل احداث بنایی واقع شده باشد در ابتدا بایستی با تغییر نقشه آن بنا، درخت را حفظ کرد، اما اگر در نهایت امکان تغییر نقشه وجود نداشت، درخت باید در همان حوالی و در محل همان پلاک ثبتی بازکاشت شود. بنابراین هیچکس مجاز به تخریب فضای سبز و قطع درختان در پایتخت نیست.

امین آبادی کارشناس کمیسیون باغات منطقه یک در این خصوص توضیح می دهد که وجود هر نوع درخت در زمین در حال ساخت،  در کمیسیون باغات و ماده هفت مطرح و در مورد آن تصمیم گیری می‌شود. معمولا اگر محیط بن بالای ۱۰۰ باشد باید با تغییر نقشه، درختان حفظ و یا در صورت عدم امکان هر نوع تغییر، جابجا شود اما درختان بن بالای ۲۰۰ به هیچ عنوان امکان جابجایی ندارند و باید مالک با تغییر نقشه، عقب نشینی، ایجاد نورگیرو...آن را حفظ کند.

آتنا رضایی مدیر محله باغ فردوس  هم در بازدید از ساختمان در حال احداث و درخت سبز آن به ما گفت: این کار علاوه بر جلوه بصری که در این مجموعه ایجاد کرده اقدامی مثبت در راستای فرهنگ سازی است تا معماران و سازندگان این تلفیق را مورد توجه قرار دهند و با تغییر نقشه ساختمانی تنها به فکر سود مالی نباشند و جریان زندگی را در سازه های خود طراحی کنند. امیدواریم این درخت سبز سال ها زنده بماند و نمادی برای نسل ها باشد.

یکی از ساکنان همجوار این ساختمان هم وقتی از وجود درخت در داخل بنا مطلع شد اظهار خوشحالی و تاکید کرد: باغ فردوس یکی از محلات قدیمی است که نیاز است بافت باغی آن حفظ شود و وجود این درخت در میان یک مجموعه در حال احداث فرهنگی، نشان می دهد که برخلاف هجمه هایی که یه دروغ شهرداری را متهم به خشک کردن و قطع درختان نمی کند، حفظ درختان مهمترین هدف در اجرای این پروژه بوده است.

این تلفیق اولین بار نیست که در منطقه یک شکل گرفته است یکی از پروژه های ساختمان سازی اینچنینی ساختمان شگفت‌انگیز نیاوران است که توسط مهندس نیکبخت احداث شده و تصاویرش بارها و بارها در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی با نام «ساختمان شگفت‌انگیز نیاوران» منتشر شده است.

او در طراحی و نقشه این ساختمان متوجه شد حدودا ۱۲۸اصله درخت در بستر ۲۷۰۰متری پروژه پراکنده است و موقعی که طرح را بررسی کرد دید اگر کمی از مقدار سطح تقاضا کم کند این امکان وجود دارد که درخت‌ها را حفظ نماید. برای همین فضا را کوچک‌تر کرد و با این کار چیزی حدود ۴۰متر از سطح زیرساخت بنا کم شد اما در عوض درخت‌هایی که عمر بعضی از آنها بالای ۷۰سال بود حفظ شدند.

ای کاش یه جای هجمه سازی و دروغ پردازی اقدامات خوب را ببینیم و نشر دهیم تا حفظ درخت به یک فرهنگ در جامعه تبدیل شود.

گزارش از: زهره محققی