[شهروند] درحالی‌که تیم مذاکره‌کننده جنبش حماس روزگذشته (شنبه) عازم قاهره شده و برخی منابع مصری از موافقت اولیه حماس با پیشنهاد رژیم صهیونیستی و آمریکا برای آتش‌بس و تبادل اسرا سخن می‌گویند، صهیونیست‌ها باز هم تهدید حمله به رفح را تکرار و از آمریکا تا سازمان بهداشت جهانی درباره به راه افتادن حمام خون در رفح هشدار داده‌اند. حماس در بیانیه‌ای با اشاره به نگاه مثبت و آمادگی برای انعطاف‌پذیری پیش از آغاز مذاکرات قاهره تأکید کرده است این جنبش از خواسته‌های اساسی خود عقب‌نشینی نخواهد کرد. یکی از خواسته‌های اصلی حماس توقف جنگ است، درحالی‌که طرح‌های اعلام شده و گمانه‌های مطرح شده در رسانه‌های منطقه‌ای همگی حکایت از پیشنهاد آتش‌بس موقت دارد. دولت مصر نیز که در این دور از مذاکرات، نقش پررنگ‌تری برای میانجیگری داشته است نیز، ابتکارهای خود را مبتنی بر آتش‌بس موقت تدوین کرده است. روز گذشته نیز رسانه‌های منطقه‌ای از سفر ویلیام برنز، رئیس سازمان سیا، به قاهره با هدف تسریع در روند توافق سخن گفتند، سفری که از سوی منابع اسرائیلی، تحت فشار قراردادن تل‌آویو تعبیر و با اعتراض آنان مواجه شد.(1) در ادامه نگاهی کوتاه به اخبار و تحلیل‌ها حول مذاکرات تازه حماس و اسرائیل خواهیم داشت.
طرح اسرائیل و آمریکا شامل چه بندهایی است؟
درحالی‌که بسیاری از رسانه‌ها گمانه‌زنی‌های کلی از پیشنهادات مطرح شده از سوی اسرائیل دارند و برخی رسانه‌ها از تدوین یک طرح جامع از سوی آمریکا و طی سفر بلینکن برای تحقق آتش‌بس به مثابه بخشی از طراحی کلان آمریکا برای منطقه سخن گفتند، روزنامه لبنانی الاخبار چند روز قبل جزئیات مفصلی از پیشنهاد اسرائیل و آمریکا برای توافق با حماس منتشر کرد. به‌گفته این روزنامه لبنانی، طرح آتش‌بس شامل سه مرحله خواهد بود و در هر مرحله تعدادی از اسرای طرفین به‌صورت توافقی آزاد، عملیات نظامی هوایی اسرائیل به‌مدت 8تا 10ساعت در روز متوقف و نیروهای اسرائیلی به مرور از نواحی شمال، مرکزی و جنوبی غزه عقب‌نشینی می‌کنند و در مراحل بعد اسرای قدیمی فلسطین آزاد و موانع بازسازی غزه و امدادرسانی از سوی اسرائیل برطرف می‌شود. این سه مرحله به‌ترتیب، 40، 42و 42روزه خواهند بود.
تضمینی برای آتش‌بس دائم نیست
درحالی‌که آتش‌بس دائمی و توقف جنگ از خطوط قرمز حماس بوده و پیش از آغاز مذاکرات قاهره نیز در بیانیه این جنبش بر آن تأکید شده است، به‌نظر می‌رسد نه در گزارش الاخبار و نه در سایر گمانه‌زنی‌ها، بحثی در این رابطه مطرح نشده و تضمینی برای تحقق این مسئله وجود ندارد. از سوی دیگر بلینکن، وزیرخارجه آمریکا، طی سفر اخیر خود به منطقه پیشنهاد تدوین شده برای مذاکرات را بسیار سخاوتمندانه خوانده بود. وی مجددا در نشست «اندیشکده مک کین» در آمریکا حماس را متهم به کارشکنی کرده و خواستار پذیرش توافق از سوی این گروه شده است.(2) یوسف حمدان، نماینده حماس در کشور الجزایر، در گفت‌وگو با پایگاه عربی 21بر شروط حماس برای پایان جنگ و آتش‌بس دائمی تأکید و گفته است: «دیدگاه حماس کاملاً روشن است و ما هرگز از شروط خود کوتاه نمی‌آییم و تحت فشار مذاکرات قرار نمی‌گیریم.»(3) ایسنا درباره طرح مصر نیز -که برخی منابع منطقه‌ای از موافقت اولیه حماس با آن سخن گفته‌اند- نوشته است: «در قالب این طرح مبادله اسرا میان حماس و رژیم اسرائیل صورت می‌گیرد و البته که شاهد یک آتش‌بس سه هفته‌ای خواهیم بود. آتش‌بسی که هدف اصلی آن جلوگیری از حمله به شهر رفح است. دولت مصر نیز خواستار آن شده که در روند بازگشت فلسطینی‌ها به شمال غزه، بازرسی آنها، برعهده نیروهای مصری و نه اسرائیلی باشد.»(4)
منابع اسرائیلی چه می‌گویند؟
روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارونوت درباره طرح پیشنهادی مصر نوشته است: «جنبش حماس با طرح پیشنهادی مصر که اخیرا به این جنبش و اسرائیل ارائه شده بود، موافقت کرده اما آن را مشروط به تضمین‌های شفاف و محکم آمریکا در رابطه با پایان قطعی جنگ کرده است. حماس بعد از آنکه وعده آمریکا در رابطه با اینکه آتش‌بس موقت به آتش‌بس دائم تبدیل خواهد شد، با این طرح پیشنهادی موافقت کرده است.»(5) این در حالی است که نتانیاهو چند روز قبل از قطعی بودن حمله به رفح با یا بدون توافق و آتش‌بس سخن گفته بود.
جمع‌بندی
به‌نظر می‌رسد افزایش تهدیدات در زمینه حمله به رفح از سوی صهیونیست‌ها، با هدف وادار کردن حماس به پذیرش خواسته‌های اسرائیل برای آزادی اسرا و کاستن از فشارهای داخلی است و درصورت تن ندادن اسرائیل به آتش‌بس دائمی، حملات سنگین علیه نوار غزه و به‌طور خاص رفح تداوم خواهد یافت. مسئله‌ای که مهم‌ترین نگرانی و دلیل احتیاط حماس در مذاکرات است و تا تضمینی برای برطرف شدن این نگرانی از سوی اسرائیل، آمریکا و مصر و سایر میانجی‌ها ارائه نشود، پذیرش توافق از سوی حماس محتمل نیست.
پی‌نوشت‌ها:
1- irna.ir/xjQsHX 2-isna.ir/xdR3y3 3- tn.ai/3078736
4-isna.ir/xdR3xy 5- tn.ai/3079575
نظر شما