دیپلماسی از جنبه های مختلف در دنیای معاصر از اهمیت برخوردار است. از یک طرف، افزایش تعاملات با کشورهای همسایه به بالا رفتن سطح روابط و وابستگی کشورها به یکدیگر منجر می شود که در نهایت آرامش و امنیت بیشتری را برای منطقه به ارمغان می آورد. از طرف دیگر، بهبود روابط با کشورهای همسایه و برقراری روابط در حوزه انرژی، به برآورده شدن نیازهای دو طرف به لحاظ تجاری و اقتصادی می انجامد.

کشور ما که به لحاظ جغرافیایی در شرایط خوبی قرار دارد، به همین دلیل می تواند نقش واسطه تأمین انرژی را برای برخی کشورها برعهده بگیرد. افزایش تعاملات با پاکستان را برای احیای خط لوله صلح در همین راستا می توان ارزیابی کرد.

همچنین واردات گاز از کشور ترکمنستان با هدف استفاده از این گاز در مناطق شمال شرق کشور و صادرات گاز از جنوب در دستور کار قرار دارد که سیاست درستی محسوب می شود.

به زعم کارشناسان، هر چقدر بتوانیم به افزایش روابط با همسایگان در حوزه انرژی بپردازیم، به نفع کشور است. همچنین منافع کشورهای همسایه و منطقه نیز برآورده می شود.

 مصطفی ناظمی، کارشناس انرژی  در خصوص دیپلماسی فعال انرژی که دولت سیزدهم در زمینه افزایش تعاملات با کشورهای منطقه به اجرا گذاشته است، تصریح کرد: تا الان بیشتر روابطی که با دیگر کشورها داشته ایم، در زمینه توسعه بازارهای فروش نفت و گاز به صورت خام یا واردات فرآورده ها بوده است. بهتر است سیاست گذاری هایمان را به نحوی پیش ببریم که بتوانیم نقش هاب منطقه ای را برعهده بگیریم.

وی ادامه داد: افزایش تعاملات با کشورهای منطقه به درستی در راستای سیاست هایی که در بالا به آن ها اشاره کردیم، در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته است. در آینده وضعیت نفت و گاز کشور از ثبات خارج می شود و با ناترازی مواجه می شویم، خوب است به جای تأمین کننده منابع، با استفاده از موقعیت ژئوپلیتیکی کشور، به عنوان هاب منطقه ای و ترانزیتی نفت و گاز ایفای نقش کنیم. به این ترتیب، ضمن اینکه ناترازی خود را جبران می کنیم، به تأمین منابع برای دیگران می پردازیم.

ناظمی گفت: افزایش تعاملات در حوزه انرژی با ترکیه، عراق، ترکمنستان و پاکستان در دستور کار قرار دارد که اقدام درستی است. گسترش این تعاملات منافع زیادی برایمان دارد. معمولاً برای کشورها دشوار است که منابع تأمین کننده انرژی خود را تغییر دهند. به همین دلیل، نوعی وابستگی کشورهای دیگر را به کشور خودمان داریم که مثبت ارزیابی می شود.

وی ادامه داد: کشورهای در حال توسعه برای رشد تولید ناخالص داخلی شان نیاز به انرژی دارند، گسترش روابط با این کشورها می تواند ما را به عنوان تأمین کننده انرژی و یا واسط تأمین مطرح کند.

این کارشناس انرژی توضیح داد: یکی از مهم ترین مشکلات کشورمان در زمینه تکنولوژی است. در شرایط غیرتحریمی به فروش نفت و گاز می پرداختیم و به لحاظ تکنولوژی نیز به دیگران وابسته بودیم. اما در شرایط تحریمی، از یک طرف منابع مالی ما کاهش یافت و نمی توانستیم به واردات تکنولوژی بپردازیم و از طرف دیگر از دسترسی ما به تکنولوژی های روز دنیا ممانعت شد.

ناظمی گفت: در شرایط تحریم، نقش شرکت های دانش بنیان پررنگ شد. با توجه به اینکه مزیت ما در حوزه نفت و گاز است و پروژه های بسیاری در این عرصه ها به منظور پایداری تولید و برگرداندن منابع از دست رفته بر اثر تحریم داشتیم، دانش بنیان ها در صنایع نفت و گاز کشور به شدت فعال شدند.

وی ادامه داد: دستاوردهای دانش بنیانی در صدور خدمات فنی و مهندسی به کشورهای دیگر و سهامداری در پالایشگاه های فراسرزمینی به کار گرفته شد. بنابراین، مجموعه ای از سیاست های فعال و به هم پیوسته در افزایش فروش نفت و گاز کشور موثر بود.