موج اعتراضات حمایت از فلسطین در محوطههای دانشگاههای آمریکا بعد از دستگیری صدها نفر از معترضان در دانشگاه کلمبیا گستردهتر شده و بعد از سرایت به اکثر دانشگاههای این کشور در حال گسترش به دانشگاههای سایر کشورهای دنیاست.
اعتراضات از دانشگاه کلمبیا در نیویورک از 9 روز پیش (17 آوریل) آغاز شد و دانشجویان معترض خواستار قطع رابطه این دانشگاه با نهادهای اسرائیل که در جنگ غزه نقش دارند شدند. معترضان در دانشگاههای دیگر نیز خواستههای مشابهی دارند. اردوگاههای دانشگاهی که در سراسر آمریکا ایجاد شدهاند، دانشجویانی را از پیشینههای مختلف ـ از جمله فلسطینیها، عربها، یهودیان و مسلمانان ـ گرد هم آوردهاند تا بمباران غزه توسط اسرائیل را محکوم کنند.
کارشناسان آمریکایی معتقدند که جنبش اعتراضی دانشگاهها در ایالات متحده، شکاف نسلی درباره اسرائیل را برجسته کرده است و تمایل جوانان برای به چالش کشیدن سیاستمداران و مدیران کالجها در سراسر کشور به نمایش گذاشته شده است.
آنها استدلال میکنند که شکاف افکار (جوانترهای آمریکایی که عموماً از فلسطینیها حمایت میکنند تا نسلهای قبل از آنها) خطری برای شانس انتخاب مجدد جو بایدن، رئیس جمهور دموکرات 81ساله ایجاد میکند.
"عمر واسو"، استادیار علوم سیاسی در دانشگاه کالیفرنیا در این خصوص در گفتگو با شبکه الجزیره گفت: «ما در زمان حاضر شاهد شکاف نسلی درباره اسرائیل هستیم و این موضوع در درازمدت مسئلهای برای حزب دموکرات خواهد بود، این اعتراضات شکاف نسلی را تسریع میکند.»
دانشجویان دانشگاه کلمبیا در نیویورک هفته گذشته اردوگاه همبستگی فلسطین را برپا کردند و از آن زمان پس از درخواست مدیریت کالج از پلیس برای رسیدگی به اعتراض، با بازداشت و سایر اقدامات انضباطی روبهرو شدند. با این حال، با وجود سرکوب، اردوگاههای مشابهی در سراسر ایالات متحده و همچنین در کشورهای دیگر شکل گرفته است.
حرف حساب دانشجویان چیست؟
عمده خواسته دانشجویان این است که دانشگاهها سرمایهگذاریهایشان را فاش کنند و هرگونه سرمایهای را که به سازندگان سلاح و شرکتهای مرتبط با ارتش رژیم اسرائیل پرداخت کردند، پس بگیرند.
سیاستمداران هر دو حزب اصلی ایالات متحده و همچنین کاخ سفید و گروههای طرفدار رژیم اسرائیل، دانشجویان را به دامن زدن به یهودستیزی متهم کردهاند؛ اتهاماتی که معترضان بهشدت آن را رد میکنند.
"امان عبدالهادی"، جامعهشناس در دانشگاه شیکاگو نیز با الجزیره گفت که جوانان بهطور فزایندهای از وضعیت موجود در مسائل سیاست داخلی و خارجی ناامید میشوند. وی گفت: «من فکر میکنم یک نارضایتی واقعی با نسل قدیمیتر وجود دارد.»
وی ادامه داد: «در تاریخ آمریکا بهطورکلی، معمولاً تغییرات بزرگ در افکار عمومی یا همزمان با جنبشهای بزرگ دانشجویی رخ داده و یا توسط آنها آغاز شده است. فعالیت در محوطه دانشگاه میتواند مبنای تغییر سیاسی باشد، به نوعی این حس وجود دارد که این آینده است.»
سالها نظرسنجیهای عمومی در ایالات متحده نشان میدهد که افراد جوانتر بهاحتمال زیاد نسبت به فلسطینیها همدردی میکنند و از رژیم اسرائیل انتقاد میکنند، اما آمریکاییها در مجموع نسبت به رفتار اخیر اسرائیل با فلسطینیها انتقاد بیشتری کردهاند، نظرسنجیهای متعدد نشان میدهد که اکثر پاسخدهندگان آمریکایی از آتشبس دائمی حمایت میکنند.
گسست میان ارزشهای دانشجویان و دولتمردان آمریکا
اما بایدن حمایت قاطع خود را از رژیم اسرائیل، متحد اصلی آمریکا در خاورمیانه، در بحبوحه جنگ حفظ کرده است. موضع رئیس جمهور 81ساله میتواند از نظر سیاسی پرهزینه باشد، زیرا بایدن در انتخابات نوامبر با یک رقابت سخت برای انتخاب مجدد روبهروست که انتظار میرود او را مقابل رقیب جمهوریخواه خود، دونالد ترامپ قرار دهد.
"آنگوس جانستون"، مورخ فعالیتهای دانشجویی ایالات متحده، توضیح داد که شکاف نسلی درباره اسرائیل بهویژه میان دموکراتها آشکار است. جانستون به الجزیره گفت: «در سطح ملی، ما مدتی است که این موضوع را بهعنوان گسست بین ارزشهای رأیدهندگان جوان و اکثر سیاستمداران دموکرات میبینیم، و چیزی که اکنون شاهد آن هستیم، گسست مشابهی بین جوانان و بسیاری از مدیرانی است که این کالجها را اداره میکنند.»
عمر واسو همچنین گفت که تظاهرات و سرکوب دانشجویان آمریکایی میتواند بر بیعلاقگی نسبت به بایدن بیفزاید.
معترضان دانشجویی درگیر سیاست حزبی ایالات متحده نیستند. آنها بهعوض تأکید کردهاند که خواستههایشان کمک به حمایت از حقوق بشر فلسطینیان است، بنابراین آیا تظاهرات میتواند به ایجاد تغییر در سیاست ایالات متحده کمک کند؟
جانتسون، مورخ بیان میکند که تغییر درازمدت امکانپذیر است، اما یکشبه به وجود نمیآید. وی افزود: «ما بارها و بارها دیدهایم که سازماندهی دانشجویی سیاستها را تغییر میدهد، نه همیشه بهسرعت، و نه همیشه بهروشی که دانشجویان امیدوار بودند، اما ما میبینیم که وقتی سازماندهی دانشآموزی بهشدت بالا میرود، میتواند تأثیر قابلتوجهی داشته باشد.»