به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، از سال ۲۰۰۰ و با ابتکار عمل سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) ۲۶ آوریل، روز تاسیس این سازمان به عنوان روز جهانی مالکیت فکری نامگذاری شد و هر ساله با توجه به اهمیت مسایل روز، شعاری محوری برای بزرگداشت آن از طرف این سازمان اعلام می‌شود. شعار امسال این روز «مالکیت فکری و اهداف توسعه پایدار: خلق آینده مشترک با نوآوری و خلاقیت» در پی برجسته کردن نقش اساسی دارایی های فکری، نوآوری و خلاقیت در دستیابی به اهداف توسعه پایدار است.

میترا امین‌لو مدیر کانون مدیریت دارایی های فکری در گفت و گویی با تشریح برنامه های این کانون در خصوص سهم مالکیت فکری در تحقق بخشی به اهداف توسعه پایدار و اینکه در رویکرد جدید این کانون چقدر این مهم (توسعه پایدار) محل نظر است، اظهار داشت: ابتدای سال گذشته طی یک جریان تحول با تاکید معاون علمی رییس جمهور، مساله مالکیت فکری امری فراتر اختراعات و ثبت در یک کشور خارجی خاص دانسته و مالکیت فکری به عنوان اهرمی برای تحقق اقتصاد دانش بنیان عنوان شد.

وی افزود: برای برقراری نسبت بین مالکیت فکری و تحقق اقتصاد دانش بنیان ما یک بازآرایی ساختاری را کلید زدیم. در این راستا، چهار راهبرد اساسی را برای این مجموعه در دستور کار خود قرار دادیم؛ نخست اسم مجموعه از کانون پتنت به کانون مدیریت دارایی‌های فکری تغییر داده شد و بعد چهار راهبرد اساسی را سرلوحه کار خود قراردادیم شامل بهینه سازی فضای اقتصادی یعنی باید مدیریت دارایی‌های فکری اهرمی برای تحقق اقتصاد دانش بنیان شود.و باز آرائی فضای تقنینی.

مدیر کانون مدیریت دارایی های فکری یادآور شد: واقعیت این است که یکی از بزرگ ترین مسائلی که در کشور در حوزه مالکیت فکری داریم، بحث قوانین است. قوانین ما در این حوزه محدود و همین میزان هم به حوزه حقوقی و قضایی منحصر است. ما قوانین اقتصادی و قوانین توسعه اکوسیستم و قوانین صنعتی برای مالکیت فکری نداریم. به خاطر همین مالکیت فکری از این حد بالاتر نمی آید. از این رو، کوشش ما این است که بحث مالکیت فکری در سایر قوانین تجاری گنجانده شود.

امین‌لو ادامه داد: توسعه ساختار نهادی یا به تعبیری اکوسیستم سازی است. در این راهبرد معاونت علمی این نگاه را پیگیری می‌کند که این بازی، نگاه از منظر اکوسیستم است و هر سازمان و نهادی باید بخشی از این موضوع را پیش ببرد. در واقع، معاونت علمی می کوشد تا بخش های مختلف این اکوسیستم را به هم پیوند بزند.

وی راهبرد چهارم را موضوع ارتقای آگاهی بیان کرد و گفت: در طرف عرضه یعنی سیاست گذار اگر بهترین برنامه ها وسیاست ها را تنظیم کند اما مخاطب ناآگاه باشد و نیاز طرف تقاضا شناسایی نشده باشد، خدمات بهره‌وری لازم را ندارد. از این رو، برای ارائه این آگاهی گروه مخاطبین را ۶ دسته «جوان و نوجوان»، «جامعه دانشگاهی»، «بخش صنعت»، «سیاستگذاران»، «کارگزاران» و «عموم مردم» تقسیم کردیم.

مدیر کانون مدیریت دارایی های فکری در پاسخ به این سوال که چه برنامه های حمایتی را در جهت عملیاتی سازی این چهار راهبرد در دستور کار خود دارید؟، گفت: در ساختار کانون پتنت سابق ما سه حمایت جدی داشتیم؛ مهم ترین آن حمایت از ثبت اختراعات آمریکا بود. بحث حمایت از PCT معاهده همکاری های پتنت ( یک سیستم بین المللی درخواست پتنت) که ۱۵۶ کشور دنیا در آن عضو هستند، طرح‌ شد و سوم آموزش ها بود که بیشتر در سطح آکادمیک و در قالب کارگاه و وبینار بود اما در رویکرد جدید در کانون مدیریت دارایی‌های فکری این سه حمایت را به ۲۰ برنامه حمایتی در چهار دسته و متناسب با اقتضای نوع مخاطب ارتقا دادیم.

امین‌لو یادآور شد: دسته یک، همان دسته ارتقای آگاهی است که شامل آموزش، مشاوره و منتورینگ است. از طریق کارگزاران دوره‌های منتورینگ را هم در شرکت ها انجام می دهیم. یکسری برنامه ترویجی همچون سه شنبه های با طعم مالکیت فکری هم در دستور کار خود داریم. همچنین به زودی در رویدادی که به مناسبت گرامی داشت روز جهانی مالکیت فکری برگزار می شود، از سامانه مشاوره رونمایی می شود و تاکنون در آن از حضور ۴۰ مشاور بهره می‌بریم و این متخصصان رو به افزایشند و طی آن افراد با ارائه درخواست می توانند مشاوره آنلاین دریافت کنند.

وی از دیگر حمایت ها را خدمات حوزه ثبت بیان کرد و افزود: در این راستا از ثبت اختراعات، علامت تجاری، طرح صنعتی و... در ایران و خارج ار کشور حمایت می کنیم.

مدیر کانون مدیریت دارایی های فکری از دیگر حمایت ها را حوزه اسناد استراتژیک بیان کرد و توضیح داد: وقتی یک دانشگاهی یا شرکت می خواهد به یک حوزه جدید ورود کند، اول باید رصد کرده و بررسی کند که رقبا در دنیا چه کسانی هستند و در نسبت با آنها چه استراتژی‌ را باید در دستور کار خود قرار دهند از این رو، ما در کانون مدیریت دارایی های فکری از چنین تلاش‌های استراتژیکی هم حمایت خواهیم کرد.

امین‌لو ادامه داد: همچنین، بحث ممیزی و بررسی وضعیت شرکت ها و مشخص کردن نقاط ضعف و چالش های آنها در حیطه مدیریت دارایی‌های فکری و ارائه راهکار جهت رفع این چالش ها، تدوین سیاست مالکیت فکری، رصد فناوری و تحلیل اختراعات از دیگر برنامه های حمایت های حوزه استاد استراتژیک است .

وی با بیان اینکه بسته چهارم اسناد حقوقی است، گفت: واقعیت این است که بسیاری از شرکت ها در تدوین قراردادها و دعاوی و همچنین ارزش گذاری دارایی‌های فکری برای توسعه کارکرد تبادل، چالش دارند و ما این بخش را در قالب یک دسته خدمت به آن ها ارائه می کنیم.برنامه های حمایتی در کانون پتنت در گذشته به شکل محدود و با همکاری با یک کارگزار به متقاضیان ارائه می‌شد که باعث محدود شدن ظرفیت ارائه خدمات شده بود اما در رویکرد جدید این مجموعه کوشیدیم تا طی یک فراخوان لایه کارگزاری را فعال کرده و ۱۶ کارگزار جذب کنیم تا هر یک این کارگزاران بخشی از خدمات را ارائه می دهند. در این مسیر افزایش کمی و کیفی توان بخش خصوصی یک رویکرد مهم است.

براساس اعلام معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، مدیر کانون مدیریت دارایی های فکری یادآور شد: هدفی که در پس این اقدام دنبال می کنیم، این است که بخش خصوصی را به صورت فعال پای کار آورده و آنها ارائه دهنده خدمت به مردم باشند. این در حالی است که در حالت قبلی همه درخواست ها از سوی معاونت علمی بود و ارائه این خدمات را به کارگزار خود ارائه می‌کرد. اما در رویکرد تازه افراد می توانند از هر کارگزار اعتبارسنجی شده که تمایل دارند دریافت خدمت کنند.

امین‌لو افزود: مادامی که بخش خصوصی در اصل موضوع فعال نشود، کل جریان از بین می رود. اگر می خواهیم یک اتفاق پایدار در کشور بیافتد، باید بخش خصوصی را دخیل کنیم در این فضا چه دولت حمایت بدهد و چه ندهد آنها شروع به همکاری خواهند کرد و این یک تعامل پایدار کارگزار و متقاضی است و دولت در نقش صحیح بازیگردانی می‌ماند و نه بازیگر.

وی همچنین درمورد برنامه کانون مدیریت دارایی‌های فکری برای روز جهانی مالکیت فکری ۲۰۲۴ اظهار داشت: این روز با شعار محوری برای استفاده از نوآوری و خلاقیت برای نیل به توسعه پایدار، فرصتی است برای کشف اینکه چگونه مدیریت دارایی‌های فکری راه حل‌های خلاقانه، فناورانه و نوآورانه‌ای را که برای ساختن آینده جمعی همه ما و فایق آمدن بر چالش‌های چند وجهی بسیار حیاتی هستند، تشویق و می‌تواند تقویت کند و از همه ابزارهای موجود، به ویژه نوآوری و مالکیت فکری برای دستیابی به آینده ای پایدار برای همه و در همه جا استفاده شود. نهادهای سیاست گذار و مجری با همراهی ذینفعان کلیدی در سراسر کشور برآن شده‌اند تا در سالی که مزین به مفهوم پُربرکت مشارکت است با هم‌افزایی و مشارکت بخش خصوصی در تعاملی مثبت و به نفع عموم جامعه همکاری کنند، تا یک سیستم مالکیت فکری متعادل، موثر و فراگیر ایجاد کنند که نوآوری و خلاقیت را به نفع همه و در همه جا تشویق می‌کند و به آن ارزش می بخشد.

مدیر کانون مدیریت دارایی های فکری یادآور شد: معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، جهاد دانشگاهی امسال گرامیداشت روز جهانی مالکیت فکری را با همکاری هم و به میزبانی دانشگاه علم و فرهنگ روز یکشنبه ۹ اردیبهشت برگزار می‌کنند و در این مسیر، پارک فناوری‌های نرم و خلاق، دانشگاه علوم پزشکی ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و پارک علم و فناوری البرز، ستاد توسعه فناوری‌های نرم و فرهنگی و صندوق پژوهش و فناوری خلاق و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور همراه خواهند بود.