گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو: پروژه چند منظوره «اومااویا» در سریلانکا یکی از ابرپروژ‌های این کشور است که تمام مراحل ساخت آن توسط یک شرکت ایرانی انجام شده و در اردیبهشت ماه امسال با حضور مقامات ایرانی و سریلانکایی، به بهره‌برداری خواهد رسید. این مگا پروژه در ۲۳۰ کیلومتری شهر کلمبو، پایتخت سریلانکا، قرار دارد و یکی از مهم‌ترین طرح‌های صادرات فنی مهندسی ایران است که شرکت فرآب پیمانکاری آن را به عهده گرفته است.

براساس آمار‌ها ایران در سال گذشته یک میلیارد و ۲۹۲ میلیون دلار صادرات خدمات فنی مهندسی داشته که از این مقدار ۶۰۰ میلیون دلار مربوط به صنعت آب و برق بوده است. این رقم نشان می‌دهد که ۷۰ درصد از کل صادرات خدمات فنی مهندسی مربوط به این حوزه می‌باشد.

در شرایطی که ایران تحت تحریم‌های ظالمانه از سوی دولت‌های غربی قرار گرفته است، صادرات خدمات فنی مهندسی یکی از بهترین راهکار‌هایی است که می‌توان به وسیله آن درآمدزایی کرده و ارز قابل توجهی را وارد کشور کرد. براساس اطلاعات، شرکت‌های مهندسی کشور، ظرفیت صادرات ۳۰ میلیون دلاری خدمات فنی مهندسی در سال را دارند. اما در شرایط کنونی سالانه یک میلیون دلار خدمات صادر می‌شود که بخش عمده آن نیز در حوزه صنعت آب و برق است. با توجه به اینکه این صنعت از ظرفیت بالایی برای صادرات خدمات فنی مهندسی دارد، باید اقدامات بیشتری جهت تحقق این هدف صورت گیرد. توان فنی و مهندسی کشور در حوزه ابزار‌های مدیریت منابع آب از جمله شبکه آبیاری زهکشی، تونل‌ها و سدسازی نیز ۱۰۰ درصد است و ایران در بین ۴ کشور برتر جهان در این حوزه قرار دارد.

ایران در حال حاضر جایگاه نخست صادرات خدمات فنی مهندسی در جهان را در اختیار دارد و به گفته علی اکبر محرابیان وزیر نیرو صادرات خدمات فنی و مهندسی و دانش‌بنیان توسط شرکت‌های فعال در صنعت آب و برق به مقصد بیش از پنجاه کشور جهان، در حال انجام است و ۷۰۱ هزار نفر از مهندسان ایرانی در آن مشارکت دارند. ایران در حال حاضر در میان ۵ کشور برتر سازنده توربین نیروگاهی جهان قرار دارد و توانایی ۹۱ درصدی بومی‌سازی قطعات مورد نیاز صنعت نیروگاهی را به دست آورده است.

ساخت سد چند منظوره و تمام ایرانی اومااویا در سال ۲۰۱۶ توسط شرکت ایرانی فرآب به عنوان پیمانکار پروژه آغاز شد و تمام مراحل آن اعم از ساخت، نظارت و مشاوره توسط شرکت فرآب، اجرا صورت گرفته است.

در این پروژه آب مازاد رودخانه‌های اومااویا و ماهاتوتیلا که در استان اووا قرار دارند، به منظور توسعه کشاورزی به منطقه کم آب این مناطق منتقل می‌شود. انتقال سالیانه ۱۴۵ میلیون مترمکعب آب به این مناطق موجب رونق کشاورزی در ۵۰۰۰ هکتار زمین، می‌شود. همزمان با تحقق این هدف دو واحد نیروگاهی زیرزمینی هر یک به ظرفیت ۶۰ مگاوات، ایجاد شده است و تونل اصلی به طول ۱۵.۳ کیلومتر، آب سد‌ها را به نیروگاه منتقل خواهد کرد.

خط انتقال برق فشار قوی ۱۳۲ کیلوولت به طول ۲۲.۷ کیلومتر که برق تولیدی نیروگاه اوماویا را به پست‌های برق مونراگله و بادوله متصل کرده و از این طریق به شبکه سراسری سریلانکا متصل می‌شود.

این پروژه از نظر اجرای ۲۴ کیلومتر تونل با دو دستگاه TBM بدون دسترسی میانی در شرایط بسیار سخت زمین شناسی و وجود جریان‌های آبی پرفشار، حفاری یکی از بلندترین شفت‌های (تونل ها) عمودی دنیا در نیروگاه‌های آبی به طول ۶۱۸ متر، اجرای پوشش فلزی شفت عمودی به وزن تقریبی ۱۰۰۰ تن به صورت معلق و نصب و احداث نیروگاه در حفره و فضا‌هایی در عمق ۷۵۰ متری زمین که به آن مقار می‌گویند، جزو پروژه‌های منحصربه‌فرد مهندسی محسوب می‌شود. همچنین هزینه اجرای این پروژه ۵۰۰ میلیون دلار بوده که توسط سریلانکا تامین و به صورت کامل به شرکت پیمانکار ایرانی پرداخت شده است.

این پروژه تا فروردین امسال پیشرفت ۹۹.۷۵ درصدی را پشت سر گذاشته است و اردیبهشت امسال با حضور روسای جمهور دو کشور افتتاح خواهد شد. پروژه ساخت سد و نیروگاه اوا اویا در بین چهار پروژه منتخب نهایی در بخش پروژه‌های ۵۰ تا ۵۰۰ میلیون یورویی در سال ۲۰۲۰ میلادی قرار گرفت. ارزیابی پروژه‌ها بر اساس شاخص‌هایی، چون احجام عملیات پروژه، رعایت اصول ایمنی، نقش پروژه در غلبه بر مشکلات و کاهش آلایندگی و حفظ محیط زیست و دستاورد‌ها و نوآوری‌های خاص پروژه، صورت گرفته است.