رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی سال 1403 عنوان سال جاری را جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری و تاکید کردند:« انتظار داریم در سال جدید در موضوع تولید یک جهشی روی دهد؛ اما جهش تولید بدون حضور مردم در اقتصاد و عرصه تولید امکان‌پذیر نیست.»

شورای عالی انقلاب فرهنگی هم 31 فروردین ماه را با عنوان وز «گندم و نان» در تقویم رسمی کشورثبت کرد که امیدواریم تلاقی این دو اتفاق در سال جاری، نوید بخش پایداری در تولید گندم و توجه بیشتر مسئولان قانونگذاری و اجرایی برای جلب مشارکت بیشتر مردم و سرمایه گذاران برای تداوم آن در سال‌های آتی باشد.

تجربه گذشته درزمینه خودکفاییِ تولید گندم ثابت کرد؛ هرگاه دولت و دستگاههای حمایتی به ضرورت سیاست‌گذاری پی برده و بستر مشارکت مردم را فراهم سازند؛ مردم پیشتاز کار و فعالیت در میدان عمل خواهند بود.

نان، غذای اصلی مردم ایران است و تأمین آن برای جمعیت بیش از 85 میلیون نفر، سالانه به 12میلیون تن گندم نیاز دارد، به گونه‌ای که 10میلیون تن گندم مستقیماً در نانوایی‌ها و 2میلیون تن در بخش صنعت ( فانتزی و شیرینی پزی) به مصرف می رسد.

بر این اساس تولید گندم از جمله اقدامات راهبردی مدیریت کلان کشاورزی و اقتصاد ملی است و نهادهای دولتی طبق قانون، نقش سیاست گذاری و حمایتی خود را با مشارکت اتحادیه‌ها و نماینده کشاورزان و انجمن‌ها در قیمت گذاری، خرید تضمینی گندم ، پرداخت مطالبات گندم‌کاران، ، تقویت دانش تخصصی بهره برداران و ارایه خدمات فنی با حضور کارشناسان ترویج در بستر مزارع، تأمین نهاده(بذر، کود و سم)، اصلاح و تولید بذرهای کم آب‌بر و مقاوم به خشکی، مناسب با اقلیم منطقه، فراهم کردن زیرساخت ها و توسعه شبکه‌های آب رسانی، ایفا می‌کنند.

البته روند سیاست‌گذاری دولت سیزدهم در خرید تضمینی گندم، پرداخت مطالبات کشاورزان و تأمین به موقع نهاده با شرایط مناسب بارش در برخی مناطق کشور دست به دست هم داده و تداوم پایداری تولید گندم در سال جاری را نوید می‌دهد.

زمینه این موفقیت از دو سال گذشته شکل گرفت؛ به گونه ای که اگر در سال 1400 تنها 4٫5 میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شد، یک سال بعد این رقم به 7/5 میلیون تن و در سال 1402به 10میلیون و 500 هزار تن افزایش یافت. با این روند مثبت، حفظ پایداری تولید و تکرار رکورد در سال زراعی جاری، دور از انتظار نیست.

حفظ، تداوم تواید و حرکت در ریل خودکفایی، نیازمند اقدامات مراقبتی در مراحل کاشت، داشت و برداشت است؛ بارش‌های شدید بهاری و گرمای هوا به ویژه در بسیاری از استان‌های شمالی و غربی کشور، خطر آفت زنگ زرد و حمله سن به مزارع گندم، امکان زیان کشاورزان وجود دارد که مبارزه به موقع برای دفع آفات ضرورت ملموسی به شمار می رود.

مسیر طی شده برای خودکفایی گندمِ نان می‌تواند در سایر محصولات اساسی کشاورزی هم راهگشا باشد، افزایش سطح خوداتکایی در تولید دانه های روغنی مورد نیاز صنایع روغن خوراکی مصرف خانوار و نیز تولید کنجاله و نهاده های دام و طیور و کاستن از وابستگی واردات حرکت به سمت امنیت غذایی پایدار را تسریع می‌کند.

بر اساس آخرین آمار سالانه 1٫3تا 1٫5 میلیون تن روغن خوراکی در کشور مصرف می شود که مشارکت مردم در این بخش علاوه کمک به افزایش تولید دانه های روغنی، به کاهش مصرف سرانه روغن هم وابسته است.

در نگاه جامع، مشارکت مردم صرفاً در تولید خلاصه نمی‌شود،بلکه مصرف هوشمندانه نیز راهکار موثر مشارکت مردمی برای خوداتکایی در بخش محصولات راهبردی کشاورزی است،

متأسفانه تبلیغات انبوه رسانه ای در سنوات اخیر برای ترویج فرهنگ مصرف‌گرایی در روغن خوراکی ضمن تهدید سلامتی جامعه، زمینه ساز تاخیر در خوداتکایی این محصول ضروری مورد نیاز سفره خانوار ایرانی شده است که می بایست در دو بستر مستقل تولید و صرفه جویی در مصرف، توأمان به سمت اصلاح الگو حرکت کرد و گام اساسی خوداتکایی بعد از آرد و نان در بستر تواید روغن خوراکی برداشته شود.