سال ۱۴۰۳ سال انتخابات ترامپ، روی کار آمدن مجلس جدید در ایران و سرنوشت جنگ غزه است. این تحولات می‌تواند شرایط جدیدی در حوزه سیاست خارجی برای ایران ایجاد کند که فرصت‌ها و تهدید‌های فراوانی در دل آن وجود دارد.
اصغر زرگر، استاد روابط بین‌الملل، درباره چالش‌های اساسی پیش روی ایران در حوزه سیاست خارجی سال ۱۴۰۳ به «انتخاب» گفت: اگر مثلثی را برای کشور در نظر بگیریم که در رأس آن سیاست خارجی قرار دارد، یک ضلع آن سیاست داخلی شامل توان اقتصادی و مشروعیت است و در طرف دیگر نیز وضعیت بین‌المللی نسبت به ماست. فرق بین سیاست داخلی و خارجی این است که سیاست داخلی معمولاً شامل تصمیماتی از طریق دولت است و اجرا و اعمال توسط قانون است؛ لذا اگر مورد توافق جامعه هم نباشد اجرا می‌شود. در سیاست خارجی به این صورت نیست و باید در یک زمینه خارجی اعمال شود. مثلاً سیاست خارجی ایران نسبت به عراق در یک زمینه مشترک است و باید منافع طرفین درنظر گرفته شود. هم ما و هم آن‌ها دنبال اعمال نظر هستند و در این نقطه چالش شکل می‌گیرد. سیاست خارجی باید در یک زمین دیگر به اجرا در بیاید.
وی در ادامه درباره تداوم تحریم‌ها در سال ۱۴۰۳ بیان کرد: چشم انداز خیلی جالبی برای سال آینده در حوزه تحریم‌ها وجود ندارد. فقط در چند جبهه درگیر هستیم. ما در منطقه با آمریکا و غربی‌ها چالش داریم. به این صورت که سیاست خارجی ما تاکنون مبنی بر این بوده که به صورت صفر یا صد بوده است. ایده این بوده است که آمریکایی‌ها باید منطقه را تخلیه کنند و هیچ ایده سازشی وجود نداشته است. با توجه به وضعیت داخلی اگر بخواهیم بر این سیاست در سال آینده پافشاری کنیم، بحران‌هایمان شدت می‌گیرد. باید اول با امریکایی‌ها در منطقه کنار بیایم و در قالب یک قرارداد سری موقعیت و منافع آمریکا در منطقه را به رسمیت بشناسیم، آن‌ها نیز منافع ما را در عراق و کشور‌های حوزه خلیج فارس به رسمیت بشناسند. الان نزدیک یکسال است که گفتگو‌های رسمی متوقف شده و با وجود یک سری توافقات نسبت به آزادسازی زندانیان و یا در رابطه با کل منطقه، یک سری منافع جزئی به دست آمده است.
او در رابطه با احتمال پیروزی ترامپ گفت: اگر ترامپ پیروز شود تندروی در منطقه زیاد می‌شود. ترامپ تحریم‌ها را دوباره فعال‌تر می‌کند. البته ترامپ یک فعال اقتصادی است و اگر در دولت ایران به این نتیجه برسند که مذاکره کنند، شاید بتوانند با ترامپ صحبت کنند. ترامپ نیز گفته بود که منتظر تماس از سمت ایران است. اگر هم طرفین به سمت مذاکره نروند تحریم‌ها در سال ۱۴۰۳ شدید‌تر می‌شود. این اتفاق از نظر روانی بر اقتصاد ایران تأثیر خواهد داشت. حل مسأله تحریم‌ها یک تصمیم استراتژیک و راهبردی در سطوح بالاست که باید بالاخره یک تصمیم بگیرد.
او افزود: ما با کمبود سرمایه در کشور مواجه هستیم. به هر حوزه‌ای که نگاه کنید دچار فقدان سرمایه است که باید با این چالش در سال ۱۴۰۳ در زمینه‌های خارجی رو به رو شد. باید در سال ۱۴۰۳ بتوانیم صنایع خود را به روز کنیم.
زرگر درباره چالش‌های خاورمیانه و اثرات منفی آن بر ایران در سال ۱۴۰۳ گفت: در مسأله خاورمیانه چالش‌های زیادی پیش روی ایران در سال ۱۴۰۳ وجود دارد. این شرایط یک دیپلماسی فعال می‌خواهد و ایران نباید وارد یک جنگ فرسایشی شود. مسائل منطقه هوشیاری خاص‌تری از مذاکره با غرب می‌خواهد. البته غربی‌ها راه حل خود را برای غزه پی می‌گیرند. آن‌ها دنبال خلع سلاح شبه نظامی‌ها در منطقه هستند. ایران در ارتباط با سوریه، یمن و عراق درگیر یک خطر است که با یک خطا می‌تواند درگیر جنگ شود.
نظر شما