سال ۱۳۸۴ که ماهواره سینا ۱ یک ماهواره مخابراتی و تصویربرداری با ماهوارهبر کوسموس۳ام روسی به فضا پرتاب شد را میتوان سال آغاز ارسال ماهوارههای ایرانی به فضا دانست.
پس از آن، ماهواره امید در سال ۱۳۸۷، ماهواره رصد در ۱۳۹۰ ٬ ماهواره نوید در ۱۳۹۰، ماهواره فجر در ۱۳۹۳، ماهواره طلوع۱ در ۱۳۹۶، ماهواره پیام در ۱۳۹۷، ماهواره دوستی متعلق به دانشگاه شریف در سال ۹۷، ماهواره ظفر۱ متعلق به دانشگاه علم و صنعت در ۱۳۹۸، ماهواره نور۱ در ۱۳۹۹، ماهواره نور۲ در ۱۴۰۰ و ماهواره خیام در ۱۴۰۱ ماهوارههایی بودند که تا سال ۱۴۰۲ در در برنامه پرتاب قرار گرفتند و چند مورد از آنان نیز با موفقیت همراه نشدند.
اما از سال ۱۴۰۲ میتوان به عنوان پرپرتابترین سال فضایی یاد کرد. پرتابهایی که در نیمه دوم سال اتفاق افتاد. به همین منظور در ادامه به ماهوارههایی که در سال گذشته پرتاب شدند، نگاهی می اندازیم.
در ابتدا باید گفت، ماهواره نور ۳ در مهر ۱۴۰۲، ماهواره ثریا در بهمن ۱۴۰۲، ماهواره مهدا و نانو ماهوارههای کیهان۲ و هاتف ۱ در بهمن ۱۴۰۲ و در آخر هم پارس ۱ مجددا در بهمن به فضا پرتاب شدند.
ماهواره نور۳
نور۳ که ماهوارهای سنجشی و شناسایی است با تلاش متخصصان نیروی هوافضای سپاه، توسط ماهوارهبر ترکیبی سه مرحلهای قاصد با سرعت ۷/۶ کیلومتر بر ثانیه و ۵۰۰ ثانیه پس از پرتاب در مدار ۴۵۰ کیلومتری قرار گرفت. این ماهواره میتواند با دقت بالای ۲.۵ متر تصویربرداری کند.
ماهواره کاملا ایرانی نور ۳ که در کلاس ماهوارههای نانو یعنی ماهوارههای فوق سبک قرار دارد. نخستین دستاورد بزرگ ماهواره نور ۳ رسیدن به الگوریتمهای کنترل ماهواره بهصورت کاملاً پایدار و بومی بود. به کمک این فناوری، متخصصان ما به راحتی فرمان میدهند که ماهواره به سمت کدام ایستگاه زمینی بچرخد و از کدام نقطه عکس بگیرد و به طور دقیق، فرمان کنترل ماهواره را در دست گرفتهاند.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیش از این نیز ماهواره های نور ۱ و نور ۲ را توسط ماهوارهبر قاصد به فضا پرتاب کرده بود.
ماهواره ثریا
هفته گذشته با پرتاب موفق ماهواره تحقیقاتی ثریا به فضا، رکورد جدیدی در ارتفاع پرتاب ۷۵۰ کیلومتری به ثبت رسید. این ماهواره تحقیقاتی جزء ماهوارههای سبکوزن است که صفر تا ۱۰۰ آن را متخصصان داخلی پژوهشگاه فضایی ایران ساختهاند. ثریا که به وسیله ماهوارهبر قائم ۱۰۰ ساخت نیروی هوافضای سپاه به فضا پرتاب شد.
آزمون عملکرد و قابلیت اعتماد زیرسامانههای ماهوارهای و بررسی وضعیت ارتباطات ایستگاههای زمینی با ماهواره از اهداف پرتاب ثریا است.
ماهواره ثریا یک ماهواره مخابراتی بوده و وزن آن ۴۷ کیلوگرم است، قدرت و دقت جی پی اس آن ۰.۵ بر ثانیه بوده و از سری ماهوارههای سبک وزن محسوب میشود. همچنین این ماهواره طول عمر بیش از ۳ سال دارد و دقت موقعیت GPS ماهواره ثریا ۲۰ متر است.
ماهواره مهدا و نانوماهواره های هاتف و کیهان
روز یکشنبه، ۸ بهمن سه ماهواره ایرانی «مهدا»، «هاتف» و «کیهان» توسط ماهوارهبر «سیمرغ» به مدار ۴۵۰ درجه پرتاب شده و در مدار بیضوی زمین قرار گرفتند. این برای نخستین بار بود که متخصصان فضایی با ماهوارهبر بومی سه ماهواره داخلی را همزمان در مدار قرار میدادند.
ماهواره مهدا، یک ماهواره ۳۲ کیلوگرمی از سری ماهوارههای سبک وزن پژوهشگاه فضایی ایران است که به منظور آزمایش زیرسامانههای توسعهیافته ماهوارهای طراحی و ساخته شدهاند. ماموریت اصلی این ماهواره، بررسی صحت عملکرد ماهوارهبر سیمرغ در تزریق چندگانه محمولههای فضایی در مدار پایین زمین و ارزیابی عملکرد برخی از طراحیهای جدید و قابلیت اطمینان فناوریهای بومی در فضا است.
ماهواره کیهان ۲، از سری ماهوارههای مکعبی شرکت صاایران با وزن کمتر از ۱۰ کیلوگرم است که برای اثبات فناوری موقعیتیابی فضاپایه طراحی و ساخته شده است و امکان تعیین موقعیت را به صورت بومی و مستقل از سامانههای موقعیتیابی جهانی، برای گیرندههای زمینی فراهم میکند.
نانو ماهواره هاتف ۱ نیز از سری ماهوارههای مکعبی شرکت صاایران با وزن کمتر از ۱۰ کیلوگرم به منظور اثبات فناوری مخابرات باند باریک با کاربرد اینترنت اشیا است. این ماهواره به عنوان نسخه آزمایشی اول از مجموعه ماهوارههای منظومه ماهوارهای شهید سلیمانی، به فضا پرتاب شده است.
ماهواره پارس ۱
ماهواره آخرین ماهوارهای بود که در سال ۱۴۰۲ پرتاب شد. این ماهواره توسط پرتابگر سایوز از پایگاه پرتاب وستوچنی روسیه به فضا پرتاب شد. دوربین طیف رنگی و فروسرخ موج کوتاه این ماهواره در کمتر از ۱۰۰ روز، ۹۵ درصد اراضی ایران را تصویربرداری میکند. همچنین، دوربین با طیف فروسرخ گرمایی با قابلیت تصویربرداری در شب قادر است کل اراضی ایران را در کمتر از ۴۵ روز تصویربرداری کند.
لازم به ذکر است ماهواره سنجشی تصویربرداری پارس ۱ ماهواره ۱۰۰ درصد ایرانی است و توسط پژوهشگاه فضایی ایران و با کمک شرکتهای دانش بنیان داخلی ساخته شده است.
به گفته وزیر ارتباطات، این پرتاب دوازدهمین پرتاب فضایی در دولت سیزدهم بوده است.
پارس ۱، ماهواره ۱۳۴ کیلوگرمی، از سری ماهوارههای تحقیقاتی ـ سنجشی پژوهشگاه فضایی ایران است و به منظور تصویربرداری کاربردی، توسعه بازار دادههای سنجشی داخلی، و توسعه و آزمون فناوریهای مورد نیاز ماهوارههای سنجشی عملیاتی بومی طراحی و تولید شده است.