[شهروند] 45 ‌سال پیش در چنین روزی، برابر ٢٩ بهمن ١٣٥٧ خورشیدی، جمعی از چهره‌های شاخص انقلاب یعنی سیدعلی خامنه‌ای، محمدجواد باهنر، سیدمحمد بهشتی، عبدالکریم موسوی اردبیلی و اکبر‌هاشمی رفسنجانی، تأسیس «حزب جمهوری اسلامی» را ‏اعلام کردند. به این ترتیب نخستین «تشکل سیاسی جدی» مولود نظام سیاسی جدید، تنها یک هفته پس از سقوط رژیم پهلوی اعلام موجودیت کرد. افراد یاد شده در کنار مهدی عراقی، اسدالله بادامچیان، عبدالله جاسبی، حسن آیت، حبیب‌الله عسگراولادی، ‏علی درخشان، سیدمحمود کاشانی، و... شورای مرکزی اولیه حزب را تشکیل می‌دادند.‏

آغاز تاثیرگذار و پرقدرت حزب
با اعلام تأسیس حزب، از سراسر کشور تقاضا برای عضویت در آن بالا گرفت و در ‏مدتی کم، نزدیک به دو ‌میلیون نفر از سراسر ایران خواهان عضویت در حزب جمهوری اسلامی شدند. بنیانگذاران حزب در سخنرانی‌های خود داشتن مناسبات نزدیک با مسلمانان جهان، قطع پیوندهای اقتصادی ‏منجر به سلطه قدرت‌ها بر کشور، افشای توطئه‌های استکبار جهانی به‌ویژه ایالات متحده و ‏کمک به نهضت‌های آزادی‌بخش در سراسر جهان را به‌عنوان مواضع سیاسی خود برشمردند تا مشخص شود قرار نیست حزب نوپا در راه و رسم خارج از آرمان‌های نظام جدید عمل کند. حزب جمهوری اسلامی با قدرت کار خود را آغاز کرد و در اغلب ‏بزنگاه‌های سیاسی انقلاب مانند همه‌پرسی قانون ‏اساسی، همه‌پرسی جمهوری اسلامی، انتخابات ریاست‌جمهوری، انتخابات نخستین دوره مجلس خبرگان و... نقشی تاثیرگذار ایفا کرد.

پایان کار و تعطیلی داوطلبانه
انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی در هفتم تیر ۱۳۶۰ ‏و شهادت تعداد زیادی از اعضای ارشد آن را شاید بتوان سنگین‌ترین ضربه به این حزب قلمداد کرد. اما با این‌که حزب دو دبیرکل خود یعنی سیدمحد بهشتی (7 تیر 1360) و محمدجواد باهنر (8 شهریور ١٣٦٠) را ظرف مدت کوتاهی از دست ‏داد، انسجامش را حفظ کرد و اجازه نداد نقش مهم حزب در روند انقلاب دچار خدشه شود. این اتفاق و انسجام تا زمانی بود که حزب در خدمت مصالح نظام جمهوری اسلامی بود. اما هنگامی که بنیانگذاران حزب به این نتیجه رسیدند ادامه فعالیت‌شان به‌خاطر اختلاف‌های موجود بین اعضا، ‏اصل وفاق را در نظام نوپای جمهوری اسلامی دچار خدشه کرده، به شکل داوطلبانه کرکره حزب را پایین کشیدند و ١١ خرداد ‏‏١٣٦٦ آن را تعطیل کردند. ‏