روزیاتو: بسیاری از ما از اینکه دندان‌هایمان زرد شده‌اند بیزاریم و علاوه بر تلاش برای پیدا کردن علت، به دنبال روشی برای رفع زردی دندان هستیم.
ازآنجایی که زرد شدن و تغییر رنگ دندانها می‌تواند به‌تدریج اتفاق بیفتد، به‌راحتی می‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. بااین‌حال خوشبختانه زردی دندانها نشانه یک بیماری جدی نیست و با آنکه ممکن است اعتماد به نفستان را پایین بیاورد، اما می‌توانید دوباره لبخند زیبایتان را پس بگیرید.
در این مطلب به علل زرد شدن دندانها می‌پردازیم و چند روش خانگی برای از بین بردن زردی دندانها را بررسی می‌کنیم.
علل زرد شدن دندانها
۱. افزایش سن
افزایش سن و سالخوردگی از عوامل اجتناب‌ناپذیر زرد شدن دندانها هستند. با افزایش سن لایه خارجی مینای دندان از بین می‌رود و رنگ طبیعی عاج را آشکار می‌کند. به‌این‌ترتیب پیری نیز از جمله علل زرد شدن دندان‌هاست که تقریباً نمی‌توان از آن اجتناب کرد.
۲. دلایل ژنتیکی و وراثتی
ژنتیک به‌تنهایی یکی از فاکتورهای اصلی تغییر رنگ دندان‌هاست و می‌توان آن را علت زرد شدن دندان نیز در نظر گرفت. رنگ طبیعی دندان، روشنایی و شفافیت دندان در افراد مختلف متفاوت است. گاهی اوقات تغییر رنگ دندانها در یکی از والدین دیده می‌شود. اگر دندان‌های یکی از والدینتان زرد است، احتمالاً دندان‌های شما هم رنگ مشابهی دارد.
۳. برخی بیماری‌ها
یکی از علل کمتر شایع تغییر رنگ دندان می‌تواند بیماری‌هایی باشد که مینای دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد یا درمان یک بیماری مانند شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی که برای درمان سرطان استفاده می‌شود. در این حالت تغییر رنگ بیشتر به رنگ قهوه‌ای است. علاوه بر این می‌توان برخی از بیماری‌های خاص مانند بیماری‌های کبدی، بیماری سلیاک، کمبود کلسیم، اختلالات خوردن و بیماری‌های متابولیک را نیز دلیل زرد شدن دندانها در نظر گرفت.
۴. مصرف برخی داروها
داروهایی مانند آنتی بیوتیک تتراسایکلین و دوکسی سایکلین در کودکان زیر ۸ سال که دندان آنها هنوز در حال رشد است، آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای اعصاب و روان، و داروهای فشار خون بالا نیز می‌تواند باعث زردی دندان شود.
۵. برخی دهان‌شویه‌ها
مصرف دهانشویه‌های حاوی کلرهگزیدین و ستیل پیریدینیوم کلراید هم می‌تواند علت زردی دندانها باشد. اگر از ارتودنسی با براکت ثابت استفاده می‌کنید، از دهانشویه‌های مخصوص استفاده کنید.
۶. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
در نتیجه رعایت نکردن این مورد، تجمع پلاک دندانی موجب زردی دندانها می‌شود. گاهی پاسخ زردی دندان نشانه چیست را باید در عدم توجه به این نکته جست‌وجو کرد.
۷. آسیب و ضربه به دندانها
آسیب و ضربه‌ای که به دندان‌های شما وارد می‌شود نیز ممکن است علت زرد شدن دندان باشد. به‌عنوان‌مثال آسیب ناشی از زمین‌خوردن می‌تواند تشکیل مینای دندان در کودکان را مختل کند. تروما همچنین می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان‌های بالغ شود. در کل زمین خوردن، تصادف اتومبیل و آسیب‌های ورزشی می‌تواند باعث ضربه‌ای شود که منجر به تغییر رنگ دندان و زرد شدن آن می‌شود.
۸. سیگار کشیدن
نیکوتین ناشی از سیگار کشیدن فقط اعتیاد ناسالم ایجاد نمی‌کند. لکه‌های سطحی مایل به زرد یا قهوه‌ای نیز روی دندان‌های شما باقی می‌گذارد. تحقیقات نشان می‌دهد که تغییر رنگ دندان در میان افرادی که سیگار می‌کشند در مقایسه با افرادی که سیگار نمی‌کشند، شایع‌تر است. در نتیجه سیگار و سایر دخانیات یکی از اصلی‌ترین علل زرد شدن دندان هستند.
۹. مصرف غذاها و نوشیدنی‌های رنگی
نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنید می‌توانند دلیل زرد شدن دندان شما باشد. نوشیدنی‌های رنگ‌دار مانند قهوه، چای، کولا، نوشیدنی‌های الکلی و غیره هر یک می‌توانند روی دندانها لکه‌هایی را ایجاد کرده و به‌مرور عامل تغییر رنگ دندانها باشد. البته منظور این نیست که اصلاً نباید این نوشیدنی‌ها را مصرف کرد. اما اولاً بهتر است در مصرف آنها زیاده‌روی نکنید و دوم این که حتماً بهداشت دندانها را بعد از مصرف رعایت کنید.
۱۰. مصرف زیاد فلوراید
در مقادیر مناسب، فلوراید یک راه عالی برای محافظت از دندان‌های شما در برابر پوسیدگی است. بااین‌حال، افرادی که در دوران کودکی سطوح بالایی از فلوراید مصرف می‌کنند ممکن است به فلوئوروزیس مبتلا شوند (وضعیتی که منجر به ایجاد لکه‌های سفید، زرد یا قهوه‌ای روی مینای دندان خواهد شد). آب فلوراید، خمیردندان فلوراید و قرص‌ها و درمان‌های فلوراید تجویز شده بزرگ‌ترین منابع فلوراید هستند.
علت زرد شدن بین دندان کامپوزیت (زرد شدن دندان روکش شده) چیست؟
انواع کامپوزیت دندان حتی از مینای طبیعی دندان نیز متخلخل‌ترند و بیشتر در معرض تغییر رنگ و زرد شدن هستند. بیمارانی که زیاد نوشیدنی‌های الکلی، قهوه یا چای می‌نوشند و همچنین افراد سیگاری بیشتر مستعد ایجاد لکه روی کامپوزیت‌ها هستند.
علاوه بر این عدم رعایت بهداشت دهان و دندان بعد از دریافت روکش‌های کامپوزیت نیز علت زرد شدن دندان‌های دارای روکش است. مورد مهم دیگر جنس کامپوزیت‌ها و متریال به کار رفته در آنها است که به نوبه خود می‌تواند موجب زردی بین دندان‌های کامپوزیتی شود.
علت زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی چیست؟
ایجاد پلاک در پشت سیم بریس‌ها و اطراف براکت‌های ارتودنسی که به دندانها می‌چسبند، رایج است. در نهایت، این پلاک ممکن است به جرم ضخیم یا تارتار تبدیل شود که ممکن است رنگ قهوه‌ای یا زرد داشته باشد.
علت زرد شدن دندان بعد از عصب کشی چیست؟
بعد از درمان ریشه و عصب کشی نیز ممکن است شاهد تغییر رنگ دندانها خصوصاً زرد شدنشان باشیم. معمولاً به دلیل موادی که برای پر کردن دندان استفاده می‌شود و تجزیه هموگلوبین، دندانها بعد از درمان ریشه تغییر رنگ می‌دهند. در نتیجه با وجودی که عصب کشی و درمان ریشه یک راه‌حل دندانپزشکی است، اما خود می‌تواند علت زرد شدن دندانها نیز باشد.
علت زرد شدن ناگهانی دندان کودکان و نوجوانان (علت لکه زرد روی دندان)
در کودکان چند فاکتور اصلی می‌تواند عامل زرد شدن دندان‌های آنها باشد. یکی از علل زرد شدن دندان ها در کودکان مصرف تتراسایکلین یا داکسی‌سایکلین در دوران کودکی است. کودکانی که در سن زیر ۸ سال این داروها را مصرف کرده‌اند ممکن است در بزرگسالی با زردی دندانها مواجه شوند. همچنین اگر مادر در نیمه دوم بارداری این آنتی‌بیوتیک‌ها را مصرف کرده باشد، احتمال زردی دندانها زیاد است.
علت زرد شدن دندان‌های نوجوانان می‌تواند شامل تمامی موارد ذکرشده در بالا باشد. اما به‌صورت خاص مصرف زیاد نوشیدنی‌ها و غذاهای رنگی، عدم رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان و مصرف دخانیات از مهم‌ترین دلایل زرد شدن دندان نوجوانان است.
درمان زردی دندان در خانه
راه‌های مختلفی برای کاهش و از بین بردن زردی دندان در خانه وجود دارد که در ادامه با برخی از آنها آشنا می‌شویم.
۱. درمان زردی دندان با زردچوبه
طبق نظر برخی دندانپزشکان و متخصصان طب سنتی، درمان زردی دندان با زردچوبه ممکن است. زردچوبه محصولی طبیعی است و همین باعث می‌شود بیشتر از محصولات تجاری مورد توجه قرار بگیرد.
درمان زردی دندان با زردچوبه هنوز به صورت علمی اثبات نشده و شواهد درمان زردی دندان با زردچوبه بر اساس تجارب شخصی است. با این حال استفاده از زردچوبه عوارض سفیدکننده‌های تجاری (مانند ورم و درد لثه) را به دنبال ندارد.
برای این کار مقداری پودر زردچوبه مرغوب را روی مسواک مرطوب بزنید (مسواک را به منبع اصلی زردچوبه نزنید زیرا باعث گسترش باکتری می‌شود). دندانها را مانند همیشه مسواک بزنید و اجازه دهید این پودر حداقل ۵ دقیقه در دهانتان بماند. دهان خود را با آب بشویید و یکبار دیگر با خمیردندان به خوبی مسواک بزنید.
۲. درمان قطعی زردی دندان با جوش شیرین و هیدروژن پراکسید
برای از بین بردن زردی دندان با این روش کافی است یک قاشق غذاخوری جوش شیرین را با ۲ قاشق غذاخوری هیدروژن پراکسید مخلوط کنید و به صورت خمیری یکدست درآورید. پس از مسواک زدن با این خمیر، دهان را کاملا با آب بشویید.
۳. درمان زردی دندان در منزل با سرکه سیب
از بین بردن زردی دندان بر اثر سیگار و رفع زردی دندان در خانه با سرکه سیب نیز امکان‌پذیر است. برای این کار، ۲ قاشق چای‌خوری سرکه سیب را با ¾ فنجان آب ترکیب کنید و این محلول را به مدت ۳۰ ثانیه در دهان بچرخانید. سپس، دهانتان را بشویید و دندان‌هایتان را مسواک بزنید.
۴. رفع زردی دندان در خانه با زغال فعال
زغال فعال قدرت جذب بالایی دارد و گفته شده که می‌تواند باکتری‌ها و مواد سمی دهان را از بین ببرد. برای رفع زردی دندان در خانه، یک کپسول زغال فعال را باز کنید و محتویات آن را روی مسواک بریزید.
به آرامی دندانها را به صورت مدور ۲ دقیقه مسواک بزنید. مراقب باشید که این ماده به لثه برخورد نکند، زیرا بسیار تحلیل برنده است. در نهایت دهانتان را آبکشی کنید. (هر روز استفاده نشود)
درنهایت توجه داشته باشید که درمان‌های خانگی رفع زردی دندانها بیشتر مبتنی بر تجربه‌های شخصی هستند تا نتایج علمی. بهترین روش برای رفع و جلوگیری از زرد شدن دندان مطابق نظر پزشکان عبارت است از:
- باندینگ (پیوند) و یا روکش کردن دندان
- مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به طور صحیح
- استفاده از مواد سفیدکننده دندان با تجویز دندانپزشک
- سفید کردن دندان و بلیچینگ و جرم گیری دندان توسط دندانپزشک
- نوشیدن آب و گرداندن آن در دهان بعد از خوردن و آشامیدن
- کاهش مصرف مواد غذایی که موجب زرد شدن دندان می‌شوند